Trong rừng đang diễn ra những hoạt động khẩn trương để chuẩn bị cho việc xây dựng một siêu nhà máy lắp ráp ô tô điện của Tesla. Nhà máy này sẽ là cuộc tấn công “liều lĩnh” nhất từ trước đến nay của tỷ phú Mỹ Elon Musk - nhà sáng lập Tesla - vào ngành công nghiệp ô tô có truyền thống lâu đời của Đức.
Những người công nhân được trang bị thiết bị dò kim loại đã bắt đầu rà soát một khu vực có diện tích rộng tương đương khoảng 200 sân bóng đá để tìm vũ khí còn sót lại từ thời Chiến tranh Thế giới thứ hai.
Những người công nhân đang dò mìn, chuẩn bị cho việc giải phóng mặt bằng, xây nhà máy Tesla ở Gruenheide, Đức - Ảnh: Bloomberg.
Đây là bước đầu tiên của công tác dọn dẹp mặt bằng để xây dựng nhà máy với công suất sản lượng lên tới 500.000 xe mỗi năm, sử dụng 12.000 lao động, và đặt ra một thách thức lớn đối với các “đại gia” ô tô Đức gồm Volkswagen Group, Daimler và BMW trong kỷ nguyên điện hóa xe vừa mới ló dạng.
Sau khi công đoạn dò mìn hoàn tất, cây cối trong khu rừng sẽ bị đốn hạ. Tất cả những hạng mục công việc này đều phải hoàn tất trước tháng 2 để kịp tiến độ gấp rút mà Tesla đặt ra.
Dự án nhà máy Tesla mở ra một cơ hội thứ hai cho Gruenheide, một thị trấn nhỏ và yên tĩnh nằm giữa hai hồ nước, gần một khu bảo tồn tự nhiên ở phía Đông Nam của Berlin.
Hai thập kỷ trước, Gruenheide vui mừng khi có tin BMW tính mở nhà máy ở thị trấn này, nhưng cuối cùng Leipzig mới là nơi được BMW lựa chọn. Ký ức về cơ hội bị vuột mất năm đó là khiến giới chức của Gruenheide hành động nhanh chóng khi Tesla bày tỏ ý định chọn thị trấn làm nơi xây dựng nhà máy đầu tiên của hãng ở châu Âu. Gruenheide ngay lập tức dành cho Tesla một lô đất công nghiệp và sự tiếp cận dễ dàng với hệ thống đường cao tốc liên bang Autobahn cũng như đường sắt.
“Dự án đầu tư này là một cơ hội có một không hai”, thị trưởng Arne Christiani của Gruenheide phát biểu tại văn phòng của ông, nơi một tấm bản đồ về dự án của Tesla được treo trên tường. “Dự án sẽ giúp những người trẻ có học vấn tốt hoặc bằng đại học có cơ hội được làm việc tại quê hương. Đây là một lựa chọn không tồn tại ở đây trong những năm qua”.
Nếu được sự phê chuẩn của nhà chức trách Đức, nhà máy Tesla ở Gruenheide sẽ sản xuất pin xe điện, động cơ xe điện, và xe điện, trong đó có mẫu crossover Model Y, sedan Model 3, và cả những mẫu xe khác trong tương lai - theo thông tin niêm yết của Tesla.
Mỗi tòa nhà sản xuất trong dự án nhà máy của Tesla sẽ có chiều dài 744 mét, bên trong có các phân xưởng khác nhau của các công đoạn sản xuất. Khu đất mà Gruenheide dành cho Tesla đủ diện tích cho 4 tòa nhà như vậy.
Với nhà máy ở Đức, ông Musk sẽ đưa cuộc chiến của ông về tương lai di chuyển tới tận cội nguồn của động cơ đốt trong - nơi những hãng xe có lịch sử hàng trăm năm từng “cười khẩy” khi Tesla mới xuất hiện với tiềm lực tài chính mờ nhạt và không thể so bì với bề dày lịch sử kỹ thuật của họ.
Kế hoạch xây nhà máy ở Gruenheide được ông Musk công bố giản dị tại một sự kiện ở Berlin hồi tháng 11 năm ngoái, khiến tất cả các hãng xe Đức được một phen bất ngờ.
“Elon Musk đang tiến thẳng tới chỗ có những đối thủ cạnh tranh mạnh nhất, ngay ở trái tim của ngành công nghiệp ô tô toàn cầu”, nhà phân tích Juergen Pieper của công ty tư vấn Bankhaus Metzler ở Frankfurt nhận xét. “Không một hãng xe nước ngoài nào khác từng làm việc đó trong nhiều thập kỷ qua, do mức lương cao, các tổ chức công đoàn hùng mạnh và mức thuế cao ở Đức”.
Xây dựng nhà máy ở thị trường ô tô lớn nhất châu Âu là một bài kiểm tra lớn đối với tham vọng toàn cầu của ông Musk. Nhu cầu ô tô tại Đức hiện đang trong giai đoạn ảm đạm và người tiêu dùng nước này tỏ ra trung thành hơn với các thương hiệu trong nước.
Ngoài ra, chi phí nhân công trong ngành ô tô Đức cao hơn 50% so với ở Mỹ và cao gấp 5 lần so với ở Ba Lan - quốc gia chỉ cách Gruenheide vài giờ lái xe.
Nhưng mặt khác, xe chạy điện cần ít nhân công hơn để sản xuất, và Đức là quốc gia có một lượng dồi dào nhân sự trình độ cao trong ngành ô tô. Vị trí mà Tesla chọn để xây nhà máy cũng gần Berlin, đồng nghĩa cách không xa nơi làm việc của các nhà lãnh đạo Đức.
Một trạm xạc xe điện tại một khu chợ ở Gruenheide - Ảnh: Bloomberg.
Bị cho là chậm chạp trong việc hỗ trợ sự phát triển của ô tô chạy điện, Chính phủ của Thủ tướng Angela Merkel đã dành cho ông Musk sự chào đón nồng hậu. Bộ trưởng Bộ Kinh tế Peter Altmaier tuyên bố sẽ hỗ trợ Tesla tháo gỡ các rào cản pháp lý trong quá trình xây dựng nhà máy.
“Có nhiều lợi ích trong dự án này”, ông Altmaier phát biểu sau khi dự án được công bố.
Ông Musk tấn công vào ngành công nghiệp ô tô Đức vào một thời điểm cơ hội chiến lược. Tesla đang được nâng đỡ bởi một làn sóng lạc quan sau thành công ban đầu của nhà máy ở Thượng Hải, Trung Quốc - nhà máy đầu tiên của hãng ở nước ngoài. Khởi công vào đầu năm ngoái, nhà máy Thượng Hải bắt đầu sản xuất xe vào cuối năm và gần đây đã giao hàng xe Model 3 “made in China” cho khách hàng tại Trung Quốc. Những thông tin tốt đến từ Trung Quốc đã góp phần giúp cổ phiếu Tesla tăng gấp 2 lần trong 3 tháng trở lại đây.
Đối với Gruenheide, dự án nhà máy Tesla đột nhiên biến thị trấn 8.700 dân này trở thành một địa điểm hấp dẫn. Giới chức địa phương ngày nào cũng nhận được đơn xin cấp phép xây dựng, từ một tòa chung cư 22 tầng cho tới khu mua sắm kiểu Mỹ. Thị trưởng Christiani hy vọng rằng nhà máy sẽ giúp “mở khóa” ngân sách cho các công trình giao thông công cộng, trường học và bệnh viện cho thị trấn.
Tại tòa thị chính của Gruenheide, các chi tiết về dự án được đăng đầy đủ để người dân địa phương theo dõi và đưa ra đánh giá. Thông tin đăng tải cho thấy dự kiến sẽ có 463 xe tải ra vào nhà máy mỗi ngày, một nhánh đường sắt dành riêng cho nhà máy, và một đội cứu hỏa túc trực tại chỗ.
Để xây dựng nhà máy, Tesla vẫn còn phải vượt qua một số trở ngại. Người dân địa phương sẽ đưa ra ý kiến của họ, và Tesla cũng phải trình bày các sáng kiến của công ty để bảo vệ đời sống hoang dã, bao gồm biện pháp để không khiến lũ chó sói trong vùng hoảng sợ, chuyển địa điểm trú đông cho bầy dơi, và đưa các loài bò sát như thằn lằn và rắn tránh khỏi công trường cho tới khi việc xây dựng nhà máy hoàn tất. Tesla cũng được yêu cầu phải trồng thay thế toàn bộ số cây bị chặt hạ để nhường đất cho nhà máy.
Vị thị trưởng hy vọng những vướng mắc này sẽ được tháo gỡ để những chiếc xe Tesla sản xuất ở Gruenheide có thể xuất xưởng vào tháng 7/2021.
“Khu rừng này được phân loại là rừng thông thấp, đã sẵn sàng để thu hoạch”, thị trưởng Christiani nói, trấn an những lo ngại về bảo tồn tự nhiên. “Đây không phải là một khu rừng mưa”.