Quãng đường di chuyển là mối quan tâm hàng đầu đối với người sở hữu xe điện, cùng với đó là sự suy giảm dung lượng pin theo thời gian.
Cũng tương tự như pin điện thoại, chúng không thể giữ được dung lượng như lúc mới mua sau một thời gian sử dụng, điều tương tự cũng xảy ra với xe điện. Và điều này đồng nghĩa chiếc xe sẽ chỉ còn di chuyển được quãng đường ngắn hơn.
Dưới đây là những thông tin cơ bản liên quan đến tuổi thọ pin của một chiếc xe điện, chúng sẽ giảm dung lượng ra sao và cách để duy trì hiệu năng của chúng trong trạng thái tốt nhất.
Pin trên xe điện là loại pin gì?
Những chiếc xe thuần điện sử dụng nhiều ngăn chứa pin lithium-ion để lưu trữ điện năng. Chúng tương tự như loại dùng cho máy tính xách tay và điện thoại di động. Đây là giải pháp hợp lý nhất hiện nay vì thời gian sạc nhanh chóng, lưu trữ năng lượng hiệu quả và có khả năng lặp lại chu trình sạc hàng nghìn lần.
Tại sao pin lại giảm dung lượng theo thời gian?
Theo thời gian, các bộ pin này trở nên kém hiệu quả, cũng như những gì xảy ra trên điện thoại di động. Pin giảm dung lượng vì chúng được nạp, xả nhiều lần và cứ sau mỗi chu kỳ như vậy, lại có những phần lithium bị bỏ lại bên ngoài điện cực, trở thành "pin chết", không thể giữ được khả năng lưu trữ điện..
Tuy nhiên, nhờ vào tiến bộ công nghệ trong việc chế tạo và số lượng cell pin trong bộ pin, những chiếc xe điện hiện đại ngày nay vẫn giữ được khả năng lưu trữ tương đối tốt sau nhiều năm. Có rất nhiều xe điện cũ vẫn hoạt động ổn định sau hàng ngàn km hoặc nhiều năm với bộ pin ban đầu. Bởi vậy trong khi một chiếc điện thoại 10 năm tuổi sẽ đòi hỏi chủ nhân phải cắm sạc liên tục khi làm việc thì một chiếc xe điện 10 năm tuổi vẫn cho phép tài xế di chuyển một quãng đường chấp nhận được.
Pin xe điện liệu có được đảm bảo bằng chế độ bảo hành?
Mọi chiếc xe điện đều đi kèm với chế độ bảo hành pin lâu dài, những nhà sản xuất thường đảm bảo rằng dung lượng pin vẫn ở mức chấp nhận được sau 7 hoặc 8 năm sử dụng. Phần lớn các hãng xe cam kết pin sẽ giữ được ít nhất 70% dung lượng trong khoảng thời gian đó.
Dưới đây là các mức bảo hành phổ biến cho pin của các hãng xe tại thị trường Mỹ:
Quãng đường đi được giảm 30% là con số rất không ổn nếu nhìn từ góc độ người tiêu dùng. Tuy nhiên với nhiều mẫu xe được thiết kế với khả năng di chuyển xa vượt trội thì ngay cả khi điều này xảy ra, quãng đường họ đi được vẫn ở mức khá tốt. Isobel Sheldon OBE, trưởng nhóm chiến lược của Britishvolt cho biết những bộ pin hiện đại ngày nay có tuổi thọ lên tới 12 năm và khả năng sạc 1.500-2.000 lần, khiến chúng trở nên phù hợp cho hầu hết các mục đích đi lại. Còn khi những bộ pin này suy giảm dung lượng rất nhiều, chúng sẽ được tái chế cho mục đích khác.
Việc sạc nhanh liệu có ảnh hưởng tới tuổi thọ của pin?
Đây vẫn là câu hỏi gây nhiều ý kiến trái chiều cho cả giới công nghệ. Trong khi các hãng pin, nhà sản xuất thiết bị điện tử, đặc biệt di động, hay cả xe điện đều cho rằng sạc nhanh không ảnh hưởng đến tuổi thọ pin, thì phần lớn người dùng vẫn nghi ngờ sự thật này. Dòng điện một chiều giúp quá trình sạc nhanh hơn, chủ nhân chiếc xe không cần phải đợi quá lâu nữa. Nhưng vấn đề với việc sạc nhanh là, nó sẽ khiến quá trình giảm dung lượng của pin đến nhanh hơn, hay gọi là chai pin. Nguyên nhân là bởi sạc nhanh làm cho nhiệt độ tăng cao hơn, làm hại pin. Sạc nhanh có thể giúp bạn tiết kiệm được một giờ ở các trạm dịch vụ, nhưng sẽ tiêu tốn của bạn đi rất nhiều quãng đường xe đi được về lâu về dài.
Còn yếu tố nào có thể ảnh hưởng tới tuổi thọ của pin xe điện?
Một trong những cách nhanh nhất khiến pin giảm dung lượng chính là việc sạc pin. Nếu bạn xả pin liên tục và sạc chúng đầy trở lại 100%, hiệu năng pin sẽ yếu đi mau chóng. Trớ trêu thay, điều tương tự cũng xảy ra nếu bạn thường xuyên để pin trong trạng thái bị xả hoàn toàn nhưng không được cấp năng lượng trở lại. Để giải quyết việc này, hầu hết các nhà sản xuất chỉ thiết kế để bộ pin để chúng không bao giờ bị nạp tới 100% dung lượng, phổ biến nhất dừng lại ở mức 85% để kìm hãm quá trình giảm dung lượng của pin lâu nhất có thể.
Mặc dù vậy, ngoài thói quen sạc pin thì cách bạn lái xe cũng ảnh hưởng nhiều tới tuổi thọ của pin. Xe điện có thể được quảng cáo quá mức về khả năng tăng tốc và đề-pa nước đầu. Tuy nhiên, nếu bạn lạm dụng điều này quá nhiều, pin sẽ nhanh chóng yếu đi mà thôi. Vì vậy, trước khi bạn định tăng tốc chiếc xe lên 100 km/h trong 2-3 giây sau mỗi nhịp đèn đỏ, hãy nhớ rằng độ bền và dung lượng của pin cũng giảm chóng mặt.