Quyết tâm của CEO G.M
Xe điện đã có một năm khó khăn. Doanh số bán hàng không như mong đợi. Cựu Tổng thống Donald J. Trump thường xuyên chê bai chúng. Và thậm chí nhiều người mua xe có ý thức bảo vệ môi trường cũng đã chọn xe hybrid thay thế.
Tuy nhiên, giám đốc điều hành của General Motors, Mary T. Barra, cho biết công ty vẫn cam kết sẽ loại bỏ hoàn toàn xe ô tô chạy bằng động cơ đốt trong tại Mỹ vào năm 2035 và bà có thể có lý do chính đáng để lạc quan.
G.M khẳng định họ sẽ bắt đầu kiếm tiền từ các mẫu xe chạy bằng pin vào cuối năm nay, trở thành nhà sản xuất ô tô duy nhất của Mỹ ngoài Tesla đạt được thành tích đó. Doanh số bán xe điện của G.M đang bắt đầu tăng vọt. Công ty vừa giới thiệu một mẫu xe có giá bán dưới 30.000 USD sau khi được khấu trừ thuế liên bang.
G.M và các nhà sản xuất khác đã trì hoãn đầu tư vào các dự án xe điện. Nhưng trong một cuộc phỏng vấn, bà Barra đã bác bỏ quan điểm cho rằng quá trình chuyển đổi từ động cơ đốt trong đã hết thời. Bà cho biết G.M quyết tâm thực hiện lời cam kết năm 2021 là loại bỏ dần việc bán xe ô tô chạy bằng xăng vào năm 2035 tại Mỹ.
Bà nhấn mạnh: "Đó là kế hoạch mà chúng tôi vẫn đang thực hiện". Bà bày tỏ quyết tâm vào thời điểm quan trọng. Nếu không có G.M, nhà sản xuất ô tô lớn nhất Mỹ, thì đất nước khó có thể thoát khỏi động cơ đốt trong và khí nhà kính mà chúng thải ra.
Tesla đã thúc đẩy sự phát triển của xe điện. Nhưng gần đây, doanh số bán hàng của công ty đã chậm lại và giám đốc điều hành Elon Musk đã tìm cách tập trung công ty vào các kế hoạch dài hạn là chế tạo taxi tự hành và rô bốt hình người trong khi nói rất ít về các mẫu xe tiêu dùng mới.
Bà Barra đã đến Spring Hill, Tenn., phía nam Nashville, trong tháng này để chứng minh rằng G.M rất nghiêm túc về xe điện và trấn an các nhà đầu tư rằng họ có thể kiếm được tiền từ những chiếc xe này.
G.M đã tái cơ cấu một nhà máy ở Spring Hill để sản xuất xe Cadillac chạy điện và đã xây dựng một nhà máy sản xuất pin khổng lồ gần đó. Công ty đã đầu tư hơn 4 tỷ USD như một phần của kế hoạch sản xuất xe điện với số lượng lớn, qua đó giảm giá xe và tăng biên lợi nhuận.
Những chiếc xe ô tô và xe tải chạy điện mới nhất của G.M có thể di chuyển hơn 300 dặm khi sạc đầy và một chiếc, Chevrolet Equinox, được niêm yết với giá 35.000 USD trước khi được giảm thuế liên bang 7.500 USD.
Sự trỗi dậy của xe điện
Vào năm 2022, hai năm sau đại dịch, xe điện mới đã nhanh chóng được mua hết. Điều đó không còn đúng nữa nhưng doanh số bán ô tô và xe tải như vậy tại Mỹ vẫn tăng khoảng 11% trong quý 3 so với cùng kỳ năm trước. Theo Kelley Blue Book, xe điện hiện chiếm 9% thị trường ô tô mới và một số nhà phân tích dự kiến chúng sẽ đạt 10% vào cuối năm, tăng từ 8% vào năm 2023, khi Equinox và các mẫu xe giá cả phải chăng khác xuất hiện tại các phòng trưng bày.
G.M đã làm đặc biệt tốt trong quý thứ ba, ghi nhận mức tăng 60% trong doanh số bán xe điện chủ yếu là do các mẫu xe mới như Equinox và Chevrolet Blazer chạy điện. Một trong năm chiếc Cadillac được bán tại Mỹ từ tháng 7 đến tháng 9 là xe điện.
Tesla vẫn bán được nhiều xe điện gấp năm lần so với G.M. Nhưng xét đến giai đoạn đầu của công nghệ mới này, các nhà phân tích cho biết, đối thủ cạnh tranh chính của bà Barra là Ford, Hyundai và các nhà sản xuất ô tô lâu đời khác đang cạnh tranh để giành cùng một khách hàng với G.M.
“Họ không cần phải đánh bại Tesla”, Tom Narayan, một nhà phân tích tại RBC Capital Markets, người theo dõi ngành công nghiệp ô tô cho biết. “Họ chỉ cần đánh bại tất cả những người khác”.
Cam kết cá nhân của bà Barra đối với xe điện đã được thể hiện vào cuối năm ngoái khi các vấn đề trong sản xuất một thành phần pin quan trọng đã làm đình trệ sản xuất.
Trước đó trong sự nghiệp của mình, tất cả những gì bà dành cho G.M, bà Barra đã giám sát toàn bộ máy móc sản xuất của công ty. Bà đã dựa vào chuyên môn đó, dành "nhiều ngày", bà nói, cùng với các kỹ sư tại một nhà máy ở Detroit đang cố gắng sửa chữa một dây chuyền lắp ráp quan trọng đối với sản xuất pin. Bà Barra nói bà muốn "hiểu tình hình, đặt câu hỏi và sau đó cung cấp cho họ sự hỗ trợ cần thiết".
Sau khi vấn đề liên quan đến việc đóng gói pin thành các mô-đun được giải quyết, G.M đã nhanh chóng tăng sản lượng tại các nhà máy sản xuất pin ở Spring Hill và Warren, Ohio. Cả hai nhà máy đó và nhà máy thứ ba đang được xây dựng tại Lansing, Mich., đều là một phần của liên doanh với LG Energy Solution của Hàn Quốc. G.M đang có kế hoạch xây dựng nhà máy sản xuất pin thứ tư tại New Carlisle, Ind., với Samsung, một nhà sản xuất khác của Hàn Quốc.
G.M đã tuyển dụng một số giám đốc điều hành cấp cao từ Thung lũng Silicon để có chuyên môn về công nghệ. Vào tháng 6, công ty đã thuê David Richardson từ Apple để lãnh đạo phát triển phần mềm, một lĩnh vực mà hầu hết các nhà sản xuất ô tô đều gặp khó khăn.
Kurt Kelty, cựu giám đốc điều hành cấp cao tại Tesla và Panasonic, một nhà cung cấp pin lớn cho Tesla, đã gia nhập G.M vào tháng 2 với tư cách là phó chủ tịch phụ trách về pin.
G.M cũng đã khóa chặt nguồn cung cấp lithium trong nước ổn định, một kim loại quan trọng đối với pin, bằng cách đầu tư vào một mỏ lithium ở Nevada có tên là Thacker Pass.
Hiện các công ty ô tô lớn như G.M đã phải vật lộn để di chuyển nhanh như Tesla và một số nhà quan sát trong ngành vẫn còn hoài nghi.
Mỹ, nơi G.M mạnh nhất, chỉ chiếm 11% doanh số bán xe điện toàn cầu. Trung Quốc, nơi G.M đang phải vật lộn, chiếm 69%. Ngay cả khi G.M đạt được lợi nhuận từ xe điện tại Mỹ, "họ sẽ dẫn đầu doanh số bán hàng trong một thị trường vẫn đang phát triển chậm chạp", Karl Brauer, nhà phân tích điều hành tại iSeeCars, một trang web về ô tô đã qua sử dụng, bình luận.
Nhưng khi thị trường xe điện mở rộng, khả năng sản xuất hàng triệu chiếc xe của G.M - mọi thứ từ Cadillac Escalade có thể bán được với giá hơn 150.000 USD cho đến Chevrolet Trax, có giá bán lẻ khoảng 25.000 USD - có thể mang lại cho công ty này một lợi thế.
G.M cung cấp chín xe điện từ các bộ phận Cadillac, Chevrolet và GMC và xe tải giao hàng, bao gồm cả Cadillac Lyriq, được sản xuất tại Spring Hill. Con số đó gấp đôi số mẫu xe của Tesla, công ty có phần lớn doanh số từ hai sản phẩm. G.M có kế hoạch giới thiệu thêm một số mẫu xe nữa trong những tháng tới.
Ông Kelty lưu ý rằng doanh số bán xe chạy bằng xăng và dầu diesel mạnh mẽ đã giúp G.M vượt qua được những biến động về nhu cầu xe điện. “Có lẽ tôi không nên nói như vậy,” ông nói, “nhưng nó mang lại rất nhiều lợi nhuận cho phép chúng tôi thực hiện một số việc thực sự sáng tạo và thực sự đầu tư vào tương lai”.
Nhà máy pin Spring Hill, với các dây chuyền lắp ráp tự động được giám sát bởi công nhân mặc bộ đồ toàn thân màu xám để bảo vệ các máy móc nhạy cảm khỏi bị nhiễm bẩn, đã cho phép G.M và LG trở thành một trong những nhà sản xuất pin lớn nhất tại Mỹ. Điều đó giúp công ty có thể tiết kiệm chi phí nhờ sản xuất hàng loạt.
Chủ động sản xuất
Bằng cách sản xuất pin tại Mỹ, G.M còn có thể tận dụng các khoản trợ cấp của liên bang trị giá 800 triệu USD cho công ty trong năm nay. Các ưu đãi này đã được đưa vào Đạo luật Giảm lạm phát, một phần trong nỗ lực của chính quyền Tổng thống Biden nhằm tạo ra một ngành công nghiệp pin không phụ thuộc vào Trung Quốc.
Nhưng các khoản trợ cấp đó đang gặp rủi ro. Ông Trump đã tuyên thệ sẽ bãi bỏ hoặc làm suy yếu các chính sách về ô tô và năng lượng của Tổng thống Biden. Điều đó sẽ đặt ra một câu đố cho những người Cộng hòa đang thống trị chính trường ở Tennessee, Georgia và các tiểu bang miền Nam khác được hưởng lợi nhiều nhất từ IRA.
Khoản đầu tư của G.M vào Spring Hill, nơi từng sản xuất ô tô Saturn, đã biến thành phố nhỏ nằm giữa những cánh đồng xanh tươi, thành một thị trấn bùng nổ. Cuộc điều tra dân số năm 2020 đưa ra con số dân là 50.000 người, nhưng Jim Hagaman, thị trưởng, cho biết thị trấn hiện có thể có tới 65.000 cư dân.
Ông Hagaman, người không liên kết với bất kỳ đảng phái chính trị nào, cho biết ông tin tưởng rằng khoản đầu tư của G.M vào Spring Hill không phụ thuộc vào chính trị. Ông nói rằng "Họ vẫn sẽ sản xuất ô tô".
Bà Barra cho biết, "rất lâu trước khi chúng tôi biết IRA là gì hoặc nó thực sự sẽ được thông qua, chúng tôi đã đặt ra chiến lược này".
Đại diện Andy Ogles, một đảng viên Cộng hòa và là người ủng hộ ông Trump, có khu vực bầu cử bao gồm Spring Hill, đã không trả lời yêu cầu bình luận.
Áp lực chính trị cũng đến từ các đại lý ô tô, những người có xu hướng ủng hộ đảng Cộng hòa.
Mickey Anderson, chủ tịch của Baxter Auto Group, một chuỗi đại lý tại Nebraska, Kansas và Colorado, cho hay các đại lý như ông nhìn chung đồng ý với bà Barra rằng xe điện "là tương lai". Nhưng ông nói thêm rằng các tiêu chuẩn về không khí sạch của ông Biden "hoàn toàn không phù hợp với nhu cầu của người tiêu dùng hiện nay".
Ông Anderson là người đứng đầu một nhóm gồm 5.000 đại lý, bao gồm nhiều đại lý bán xe Chevrolet, GMC và Cadillac, đã thúc đẩy các nhà hoạch định chính sách giảm nhẹ hình phạt đối với các nhà sản xuất ô tô không tăng sản lượng xe điện và xe hybrid theo thời gian.
Bà Barra lập luận rằng xe điện sẽ trở nên phổ biến bất kể ai đang tại vị. Xe điện Equinox sẽ rẻ hơn so với xe chạy bằng xăng tương đương, tính đến việc tiết kiệm nhiên liệu và bảo dưỡng. Và khi mạng lưới sạc của Mỹ phát triển, chủ sở hữu sẽ bớt lo lắng về việc hết điện trên một con đường vắng vẻ.
Ngay cả chiếc Equinox rẻ nhất cũng có khả năng tăng tốc mạnh mẽ đặc trưng của xe điện. Và vào năm tới, G.M sẽ hồi sinh Chevrolet Bolt, mẫu xe thậm chí còn có giá cả phải chăng hơn cả Equinox.
Bà Barra nhấn mạnh: "Người tiêu dùng sẽ chọn xe điện vì có cơ sở hạ tầng sạc mạnh mẽ, vì giá cả phải chăng" và bà nói thêm rằng "họ thích nó".