EP9, một chiếc xe thể thao mới của công ty khởi nghiệp ô tô điện Trung Quốc Nio, được trưng bày tại phòng trưng bày hàng đầu của công ty ở Thượng Hải.
Trong khoảng một tháng trở lại đây, Zhang Yanjie đã dành phần lớn thời gian sau giờ làm việc để truy cập các trang web về xe hơi, đến các đại lý và lái thử.
Cuối cùng, luật sư 36 tuổi người Bắc Kinh đã thu hẹp danh sách rút gọn của mình, còn lại 3 ứng cử viên - một chiếc BYD Han, một chiếc Xpeng P7 và một chiếc Tesla Model 3.
Dù chọn mẫu xe nào, người thua lỗ nhiều nhất vẫn là các đại lý bán xe chạy bằng xăng. Anh nói: “Việc xe điện chỉ cần sạc pin mà không cần đổ xăng đã có lợi thế tài chính hơn rồi”. Ngoài ra, các yếu tố khác giúp có lợi hơn cho ô tô điện bao gồm khả năng tăng tốc nhanh hơn và công nghệ cao hơn.
"Màn hình lớn và các tùy chọn khác rất tuyệt, vì nhiều tính năng này được điều khiển bằng khẩu lệnh. Bạn chỉ cần nói 'bật radio' hoặc 'bật điều hòa' là xong", anh nói.
Trung Quốc đang dẫn đầu thị trường xe năng lượng mới
Công nhân lắp ráp ô tô tại cơ sở sản xuất của Xpeng Motors ở Zhaoqing, tỉnh Quảng Đông
Zhang và vợ là những người hâm mộ xe năng lượng mới (NEV) đang phát triển của Trung Quốc, bao gồm ô tô điện, xe hybrid plug-in và xe chạy bằng pin nhiên liệu.
Theo Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc, đến cuối tháng 6, đã có 6,03 triệu phương tiện NEV lưu thông trên các tuyến đường của quốc gia này.
Hơn 1,2 triệu NEV đã được bán trong nửa đầu năm nay, trong đó khoảng 80% là ô tô điện - tăng hơn 200% so với cùng kỳ năm ngoái. Tỷ lệ NEV trong tổng doanh số bán xe mới đã tăng lên 9,4% vào cuối tháng 6, tăng từ 5,4% của cả năm ngoái.
Sự phổ biến của NEV thậm chí còn rõ ràng hơn khi nói đến xe gia đình, bao gồm sedan, xe thể thao đa dụng và xe đa dụng.
Hiệp hội Xe du lịch Trung Quốc cho biết doanh số bán xe gia đình chạy điện và plug-in hybrid tại quốc gia này đạt 1,1 triệu chiếc trong sáu tháng đầu năm nay, chiếm 46,5% tổng doanh số toàn cầu.
Châu Âu, các quốc gia đang đẩy mạnh chiến dịch điện khí hóa, đứng thứ hai với 38,2%, tiếp theo là Mỹ với 11,5%.
Các nhà phân tích tại Everbright Securities ước tính rằng doanh số NEV ở Trung Quốc có thể đạt 2,7 triệu chiếc trong năm nay, nhờ nhu cầu ngày càng tăng, các nhà sản xuất tung ra các loại xe mới và cam kết vững chắc của quốc gia đối với lĩnh vực này.
Theo công ty tư vấn toàn cầu Accenture, tại Trung Quốc, khoảng 68% người sở hữu ô tô chạy bằng xăng cho biết họ sẽ mua một chiếc NEV làm phương tiện tiếp theo.
Chính phủ hỗ trợ, các hãng xe điện Trung Quốc như “hổ mọc thêm cánh”
Các chính sách hỗ trợ thúc đẩy xe năng lượng mới vừa được Trung Quốc công bố sau cuộc họp của chính phủ vào ngày 30/7.
Fu Yuwu, Chủ tịch danh dự của Hiệp hội Kỹ sư Ô tô Trung Quốc, cho biết ông "rất vui mừng và phấn khởi khi biết về quyết định quan trọng này. Đây sẽ là một cú hích lớn nữa đối với ngành NEV vốn đang phát triển nhanh chóng”.
Ông nói thêm rằng trọng tâm sẽ không chỉ là tăng quy mô thị trường mà còn là tạo ra những đột phá trong công nghệ cốt lõi để giúp Trung Quốc củng cố vị trí dẫn đầu trên thị trường.
Qin Lihong, chủ tịch công ty khởi nghiệp ô tô điện Trung Quốc Nio Inc, cho biết sự hỗ trợ của chính phủ cho lĩnh vực này đã nêu bật tầm quan trọng chiến lược của đất nước, mở đường cho sự phát triển hơn nữa.
Ông nói: “Chúng tôi (các công ty Trung Quốc) đã ở một điểm khởi đầu tuyệt vời và chúng tôi nên nắm bắt cơ hội để chuẩn bị cạnh tranh trong 10, 20 hoặc thậm chí nhiều năm tớ”.
Hongguang Mini EV Cabrio, do Wuling sản xuất, được trưng bày tại Auto Shanghai 2021 vào tháng 4.
Năm 2009, Trung Quốc bắt đầu phát triển lĩnh vực này một cách nghiêm túc. Lúc này, nhiều quốc gia khác vẫn cho rằng còn quá sớm để làm như vậy. NEV dự kiến sẽ chiếm 20% doanh số bán xe mới vào năm 2025, tăng lên 40% vào năm 2030 và 50% vào năm 2035.
Nhờ chiến lược rõ ràng và các khoản trợ cấp hào phóng, Trung Quốc đã trở thành thị trường hàng đầu cho ô tô điện và xe hybrid kể từ năm 2015. Lợi thế đi đầu và thị trường rộng lớn đã giúp các công ty địa phương nâng cao danh tiếng của họ trên toàn cầu.
Ví dụ, BYD, được tỷ phú, nhà đầu tư Mỹ Warren Buffett ủng hộ, đã bán xe buýt điện trên toàn thế giới, trong khi nhà sản xuất pin hàng đầu CATL đang là đối tác lớn của các các đại gia xe hơi như BMW và Daimler nhằm cung cấp năng lượng cho các chiến dịch điện khí hóa của họ.
Các công ty khởi nghiệp ô tô điện của Trung Quốc, bao gồm Nio và Xpeng Motors niêm yết cổ phiếu ở Mỹ, hiện là những đối thủ nặng ký với Tesla về nhận thức thương hiệu và sản phẩm.
Kể từ khi ra mắt vào tháng 7 năm ngoái, chiếc xe cỡ nhỏ Wuling Hongguang, với kiểu dáng và giá cả phải chăng, đã trở thành mẫu xe điện phổ biến nhất tại Trung Quốc.
Duan Yan, đại diện của công ty, cho biết hơn 200 đại lý ô tô của hơn 70 quốc gia và khu vực đã liên lạc và nói rằng họ muốn bán mẫu xe này nếu nó được xuất khẩu.
Các nhà sản xuất ô tô quốc tế đang khai thác thị trường Trung Quốc và chuyên môn hóa sản xuất. Volkswagen, hãng đang tung ra 5 mẫu xe điện tại Trung Quốc trong năm nay, dự kiến tổng doanh số bán hàng sẽ đạt 100.000 vào cuối tháng 12.
Tesla đang bận rộn xây dựng cơ sở hạ tầng sạc cho số lượng khách hàng Trung Quốc ngày càng tăng. Công suất hàng năm tại nhà máy ở Thượng Hải, bắt đầu sản xuất vào cuối năm 2019, vừa được nâng lên 450.000 xe.
Trong khi Trung Quốc đang dẫn đầu quá trình chuyển đổi sang điện khí hóa, Liên minh châu Âu và Mỹ cũng đã công bố các kế hoạch sâu rộng trong lĩnh vực này. Trong tháng này, chính phủ Mỹ đặt mục tiêu xe NEV chiếm 50% doanh số bán xe ô tô của Mỹ vào năm 2030.
Các nhà sản xuất ô tô lớn của Mỹ, bao gồm General Motors và Ford, dự kiến sẽ đóng góp một tỷ trọng đáng kể vào doanh số. Họ cho biết mục tiêu này sẽ đánh dấu một sự thay đổi mạnh mẽ đối với thị trường nội địa.
Chiến lược này sẽ liên quan đến "các chính sách khuyến khích mua hàng, một mạng lưới sạc toàn diện với mật độ đủ để hỗ trợ hàng triệu phương tiện, đầu tư vào nghiên cứu và phát triển, và các động lực để mở rộng chuỗi cung ứng và sản xuất xe điện ở Mỹ”.
Cui Dongshu, Tổng thư ký Hiệp hội Xe khách Trung Quốc, cho biết việc Mỹ chuyển hướng mạnh mẽ sang điện khí hóa sẽ giúp thúc đẩy quá trình chuyển đổi do Trung Quốc dẫn đầu, đồng thời nói thêm rằng có tiềm năng hợp tác rất lớn.
“Các công ty Trung Quốc có thể đóng một vai trò trong chuỗi cung ứng của các nhà sản xuất ô tô Mỹ khi họ sản xuất xe điện, và sự đổi mới công nghệ của các nhà sản xuất Mỹ cũng có lợi cho các công ty Trung Quốc", Cui nói
Ô tô 'bình thường mới'
Bất chấp sự trỗi dậy như vũ bão của thị trường ô tô điện Trung Quốc, các giám đốc điều hành cho biết có thể cần một số điều chỉnh để đảm bảo sự tăng trưởng mạnh mẽ này tiếp tục.
1,02 triệu xe điện được bán ra trong sáu tháng đầu năm nay đánh dấu mức tăng so với cùng kỳ năm ngoái là 244%. Tuy nhiên, những mẫu xe bán chạy nhất là những chiếc xe cỡ nhỏ giá cả phải chăng hơn, chẳng hạn như xe của Wuling, và cả những chiếc xe đáng mơ ước nhưng đắt tiền của các công ty bao gồm Tesla.
Công nhân điều khiển dây chuyền lắp ráp tại nhà máy sản xuất xe điện của BYD ở Tây An, tỉnh Thiểm Tây, Trung Quốc
Thống kê của Hiệp hội Xe du lịch Trung Quốc cho thấy 46% mẫu xe điện trên thị trường là xe cỡ nhỏ. Điều này có nghĩa là có rất ít sự lựa chọn cho các chủ sở hữu trung lưu, chẳng hạn như để thay thế Volkswagen Sagitar, Ford Focus hoặc Buick Lavida bằng một chiếc ô tô điện.
Giám đốc điều hành Tập đoàn Volkswagen Trung Quốc Stephan Woellenstein cho biết nếu không có sự thay đổi, Trung Quốc sẽ khó thực hiện được mục tiêu chiếm lĩnh các phương tiện năng lượng mới. chiếm 40% tổng doanh số bán xe hơi vào năm 2030.
Freeman Shen, người sáng lập kiêm Giám đốc điều hành của công ty khởi nghiệp ô tô điện Trung Quốc WM Motor, từng là giám đốc điều hành của Volvo, cho biết: "Đã có thời điểm nhiều nhà sản xuất ô tô phát triển mạnh ô tô cỡ nhỏ, nhưng họ đã sớm lụi tàn. Mọi người muốn có những loại xe lớn hơn và tốt hơn khi họ trở nên giàu có hơn”.
Tình hình thị trường đã bắt đầu thay đổi. Các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc và quốc tế đang hoạt động tại Trung Quốc có kế hoạch tung ra 54 mẫu NEV trong năm nay, hầu hết đều dành cho thị trường phổ thông, theo Everbright Securities.
Qin, đến từ Nio, cho biết mặc dù hầu hết các nhà sản xuất ô tô đang bắt đầu cung cấp xe điện, nhưng chỉ riêng việc điện khí hóa sẽ không đủ để tồn tại trong một thị trường ngày càng cạnh tranh. "Bài kiểm tra tiếp theo nằm ở việc liệu những chiếc xe này có thông minh hay không, trong đó tính năng lái tự động là điểm nổi bật nhất", Qin nói.
Nio cho biết Trung Quốc nên chú trọng nhiều hơn vào thiết kế và sản xuất chip, vì các phương tiện thông minh sẽ yêu cầu chất bán dẫn tiên tiến hơn so với các loại xe chạy bằng xăng.
Wang Jun, người đứng đầu bộ phận kinh doanh xe hơi thông minh của Huawei, cho biết công ty đang làm việc để cung cấp các giải pháp không người lái, dự kiến sẽ được công bố vào khoảng năm 2025, sau đó sẽ tập trung vào các chức năng thông minh trên bo mạch.
He Xiaopeng, Giám đốc điều hành của công ty khởi nghiệp Trung Quốc Xpeng, cho biết các phương tiện thông minh sẽ giống như smartphone và hơn thế nữa.
Xpeng cho biết khi doanh số bán ô tô điện tiếp tục tăng, mức độ phổ biến của các loại xe có một số chức năng thông minh sẽ tăng vọt trong một đến hai năm tới.
Sự gia nhập thị trường các công ty công nghệ Trung Quốc, bao gồm Huawei và Baidu, đang giúp đẩy nhanh quá trình này.
Ông nói: “Tôi có thể nói rằng năm 2023 sẽ là một bước ngoặt. Vào năm 2025, 60% ô tô mới được bán ở các thành phố hạng nhất sẽ là xe điện và 50% trong số đó sẽ có các tính năng thông minh”.
Zu Sijie, kỹ sư trưởng tại SAIC Motor, đối tác của GM và Volkswagen, cho biết các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc sẽ trở thành những người chơi hàng đầu trên toàn cầu trong kỷ nguyên xe thông minh.
SAIC đã dành ngân sách 300 tỷ nhân dân tệ (46,29 tỷ USD) vào năm 2025, với mục tiêu trở thành công ty công nghệ tập trung vào xe điện và thông minh.
Li Jun, Giám đốc điều hành của công ty con Z-One của SAIC, cho biết họ đã hoàn thành một "kiến trúc ô tô điện" gần như có khả năng hoạt động ở Cấp độ 3 － cho phép người lái xe rời tay khỏi vô lăng và nhìn ra đường.
Một kiến trúc như vậy có khả năng hoạt động ở Cấp độ 4 - cho phép các phương tiện tự lái trong hầu hết các trường hợp - sẽ được công bố vào năm 2023, ông nói.
Z-One cũng đã ra mắt một nền tảng kỹ thuật số có chức năng giống như hệ thống Android của Google cho các nhà sản xuất và người dùng điện thoại thông minh.
Nền tảng đầu tiên thuộc loại này trong ngành công nghiệp ô tô, cho phép các nhà phát triển phần mềm viết mã và phát hành các ứng dụng dành cho ô tô trong một cửa hàng ứng dụng. Chủ sở hữu ô tô có thể tải xuống và cài đặt chúng trên xe của họ, giúp mỗi chiếc xe trở nên độc đáo về trải nghiệm người dùng.
Li nói: “Chúng tôi muốn biến không gian giới hạn trong cabin ô tô thành những khả năng vô hạn”.