Những vụ bê bối rúng động ngành công nghiệp xe hơi thế giới

Khôi Nguyên

Sản xuất ô tô được xếp hạng trong số 10 ngành công nghiệp lớn nhất trên thế giới. Theo Statista.com, thị trường công nghiệp ô tô toàn cầu đạt 2,86 nghìn tỷ USD vào năm 2021. Mặc dù tốc độ tăng trưởng vẫn còn chậm sau khi cảm nhận được tác động của COVID, thị trường dự kiến sẽ tăng khoảng 2,95 nghìn tỷ USD vào năm 2022.

Với doanh thu bị đe dọa, các nhà sản xuất ô tô tìm mọi cách đánh bại các đối thủ cạnh tranh và giành thị phần. Như với bất kỳ ngành công nghiệp nào, tối đa hóa lợi nhuận bằng cách giảm chi phí hoạt động thường là việc đầu tiên cần được thực hiện. Đôi khi kết quả mang lại lợi ích cho khách hàng mua xe với công nghệ, hiệu suất và độ an toàn được cải thiện, nhưng đôi khi kết quả lại là một thảm họa.

Theo CarBuzz, riêng năm 2014 đã có hơn 60 triệu xe bị triệu hồi. Nhiều vụ thu hồi trong số này giải quyết các vấn đề an toàn và hầu hết các công ty ô tô đều thực sự tìm cách sửa chữa các hệ thống bị lỗi có thể khiến người lái xe gặp rủi ro. Tuy nhiên, một số nhà sản xuất ô tô và nhà cung cấp đã tham gia vào các hoạt động mờ ám để tăng lợi nhuận. Khi các biện pháp này được phơi bày ra công chúng, thường sẽ dẫn đến một vụ bê bối lớn. Dưới đây là những vụ bê bối lớn có ảnh hưởng rất lớn tới ngành công nghiệp ô tô thế giới.

Daihatsu làm giả kết quả kiểm tra an toàn trên 88.000 ô tô

Daihatsu Motor Co., một công ty con của Toyota Motor Corp., thừa nhận đã thao túng kết quả thử nghiệm va chạm trên 88.000 ô tô được sản xuất tại Thái Lan và Malaysia được bán trong năm qua.
Daihatsu Motor Co., một công ty con của Toyota Motor Corp., thừa nhận đã thao túng kết quả thử nghiệm va chạm trên 88.000 ô tô được sản xuất tại Thái Lan và Malaysia được bán trong năm qua.  

Vụ bê bối này ảnh hưởng đến các mẫu xe Toyota Yaris Ativ và Agya, cũng như những chiếc xe Perodua được sản xuất bởi một liên doanh của Malaysia và một mẫu xe khác đang được phát triển bởi Daihatsu. Daihatsu cho biết những chiếc xe này đã được bán ở Thái Lan, Malaysia, Ả Rập Saudi, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, Kuwait, Indonesia và Mexico.

Daihatsu cho biết những chiếc xe này có các bộ phận ở viền cửa trong quá trình thử nghiệm va chạm có khả năng ảnh hưởng đến kết quả kiểm tra và khác với những chiếc xe cuối cùng được bán cho công chúng. Nhà sản xuất ô tô cho biết các cuộc thử nghiệm sẽ được tiến hành trở lại và việc bán hàng sẽ tiếp tục nếu các phương tiện được chứng nhận phù hợp.

Chủ tịch Daihatsu Soichiro Okudaira cho biết: “Chúng tôi chân thành xin lỗi khách hàng và các bên liên quan đã phản bội lòng tin và sự ủng hộ của họ đối với chúng tôi. Một bên thứ ba sẽ điều tra vấn đề”.

“Vụ việc này liên quan đến những chiếc xe được bán dưới thương hiệu Toyota, do đó, nó không chỉ ảnh hưởng đến thương hiệu Daihatsu mà còn cả Toyota”, Chủ tịch Toyoda nói. “Chúng tôi sẽ điều tra sự việc để xác định nguồn gốc, đảm bảo an toàn cho người lái xe và ngăn chặn điều đó xảy ra lần nữa”.

Toyoda nói cá nhân ông sẽ chịu trách nhiệm giải quyết vấn đề và CEO Sato cuối cùng sẽ công bố kết quả điều tra của họ.

Vào tháng 3 năm 2022, một đơn vị khác của Toyota - Hino Motors Ltd. - cho biết họ đã gửi dữ liệu tiết kiệm nhiên liệu và khí thải bịa đặt cho các cơ quan chức năng ít nhất là từ năm 2016 và họ đã bán hơn 115.000 xe được chứng nhận sử dụng dữ liệu giả.

Tập đoàn Toyota sản xuất đạt kỷ lục 10,7 triệu xe trên toàn thế giới trong năm tài chính tính đến tháng 3/2023. Tổng doanh thu toàn cầu đạt 10,6 triệu xe.

Ford Pinto cháy bình xăng

Những vụ bê bối rúng động ngành công nghiệp xe hơi thế giới - Ảnh 1

Cuộc khủng hoảng năng lượng những năm 1970 đã thúc đẩy các nhà sản xuất ô tô Mỹ sản xuất các loại xe nhỏ hơn, tiết kiệm nhiên liệu hơn. Ford đã giới thiệu Pinto khi công ty tham gia vào phân khúc mở rộng của các mẫu xe nhỏ gọn. Chiếc xe đã sớm thành công với 352.402 chiếc được sản xuất vào năm 1971 và cao nhất là 544 chiếc. 209 chiếc được sản xuất vào năm 1974. Tuy nhiên, Pinto có một lỗ hổng chết người mà Ford đã biết trước khi những mẫu xe đầu tiên lăn bánh khỏi dây chuyền lắp ráp.

Vào tháng 4 năm 1974, Trung tâm An toàn Ô tô của Mỹ đã yêu cầu NHTSA thu hồi Ford Pinto do lỗi thiết kế bình xăng khiến xe dễ bị cháy khi va chạm từ phía sau ở tốc độ thấp đến trung bình. Kiến nghị của Trung tâm đã diễn ra khi có ba người chết và bốn người bị thương nặng.

Năm 1977, Tạp chí Mother Jones đã xuất bản một bài báo dựa trên các hồ sơ của Trung tâm An toàn Ô tô chứng minh rằng Ford đã biết về lỗ hổng thiết kế bình xăng trước khi chiếc xe được đưa ra thị trường. Nhà sản xuất ô tô đã tiến hành phân tích chi phí/lợi ích, trong đó gợi ý rằng chi phí trách nhiệm pháp lý đối với trường hợp tử vong do bỏng và thương tích sẽ thấp hơn chi phí sửa lỗi bình nhiên liệu.

Theo Popular Mechanics, các báo cáo có từ 27 đến 180 trường hợp tử vong do cháy bình nhiên liệu Pinto. Ford đã thu hồi 1,5 triệu chiếc vào năm 1980 và các cơ quan chức năng đã yêu cầu nhà sản xuất ô tô phải trả hơn 100 triệu USD tiền bồi thường thiệt hại dân sự. Nhưng kết quả tai hại nhất đối với Ford là thảm họa PR. Ford chỉ chế tạo được 74.237 chiếc vào năm 1977 và buộc phải cho Pinto nghỉ hưu vào năm 1980.

Daimler hối lộ quan chức quốc tế

Những vụ bê bối rúng động ngành công nghiệp xe hơi thế giới - Ảnh 2

Vào tháng 2 năm 2022, Daimler trở thành Mercedes-Benz Group AG, tập trung vào hoạt động kinh doanh ô tô. Trong khi nhà sản xuất ô tô sản xuất một số chiếc xe chất lượng cao sang trọng nhất trên thị trường, lịch sử của công ty không phải là không có tranh cãi. Năm 2010, Ủy ban Giao dịch và Chứng khoán Mỹ (SEC) đã kết thúc một cuộc điều tra và dàn xếp với Daimler AG vì vi phạm Đạo luật Chống Tham nhũng Nước ngoài (FCPA). SEC đã cáo buộc nhà sản xuất ô tô có trụ sở tại Stuttgart, Đức tham gia vào một hoạt động hối lộ định kỳ và có hệ thống trong hơn một thập kỷ cho các đại diện chính phủ nước ngoài để giành được công việc kinh doanh ở Đông Âu, Châu Phi, Trung Đông và Châu Á.

Hoạt động này diễn ra tràn lan trong toàn công ty mặc dù ban giám đốc của công ty đã áp dụng quy tắc liêm chính với các điều khoản chống hối lộ từ khoảng 11 năm trước. Nhiều giám đốc điều hành của Daimler được cho đã tích cực chống lại chỉ thị hoặc phớt lờ nó. Daimler đã không thực thi nó và các khoản thanh toán không phù hợp vẫn tiếp tục cho đến năm 2008. SEC xác định rằng Daimler đã thực hiện ít nhất 56 triệu USD trong các khoản thanh toán không phù hợp. Công ty kiếm được 1,9 tỷ USD doanh thu và 90 triệu USD lợi nhuận bất hợp pháp thông qua các giao dịch. Trong thỏa thuận dàn xếp, nhà sản xuất ô tô Đức đã đồng ý nộp phạt 185 triệu USD.

Lỗi lốp Firestone của Ford Explorer

Những vụ bê bối rúng động ngành công nghiệp xe hơi thế giới - Ảnh 3

Vào năm 2000, Cục Quản lý An toàn Giao thông Đường cao tốc Quốc gia Mỹ đã mở một cuộc điều tra về sự cố tách gai lốp Firestone trên Ford Explorer và cuối cùng đã xác định được các hoạt động của cả hai công ty đã góp phần gây ra các lỗi hỏng hóc trên diện rộng. Hơn 6 triệu lốp xe đã được thu hồi vào năm 2000 và đến năm 2020 đã có ít nhất 271 người chết vì tai nạn và nhiều người khác bị thương.

Hầu hết các vụ tai nạn lốp Firestone của Ford Explorer xảy ra sau khi gai lốp bị bong ra. Lốp bị thủng hoặc trục trặc khiến người lái mất kiểm soát và dẫn đến lật hoặc va chạm. Vẫn chưa rõ tại sao các loại lốp cụ thể liên quan đến đợt thu hồi lại có tỷ lệ tách gai lốp cao như vậy. Các nhân viên cũ từng làm việc tại nhà máy Firestone ở Decatur, Illinois, nơi sản xuất nhiều lốp xe bị thu hồi, cho rằng việc kiểm soát chất lượng lỏng lẻo và điều kiện làm việc kém tại nhà máy có thể dẫn đến sản phẩm kém chất lượng.

Ford biết rằng Explorer có xu hướng bị lật khi cua gấp và vấn đề trở nên nghiêm trọng hơn khi lốp xe được bơm căng hoàn toàn. Công ty khuyến nghị chủ sở hữu nên bơm lốp dưới mức 26 psi (35 psi là bình thường). Tuy nhiên, lốp có ít không khí hơn sẽ có diện tích tiếp xúc với đường lớn hơn, tạo ra nhiều ma sát và nhiệt hơn, đồng thời làm tăng tỷ lệ hỏng hóc. Sau các vụ kiện và một cuộc điều tra của Quốc hội, Ford và Firestone đã chấm dứt mối quan hệ hợp tác có niên đại gần 100 năm và CEO của cả hai công ty đều từ chức.

Volkswagen gian lận khí thải động cơ diesel

Những vụ bê bối rúng động ngành công nghiệp xe hơi thế giới - Ảnh 4

Vào ngày 18 tháng 9 năm 2015, Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ đã tống đạt quyết định xử lý nhà sản xuất ô tô Đức Volkswagen với hành vi vi phạm Đạo luật Không khí sạch. Trong tài liệu, cơ quan này giải thích các kỹ sư của Volkswagen đã gặp khó khăn khi chế tạo một động cơ diesel hoạt động tốt và đáp ứng các tiêu chuẩn khí thải nghiêm ngặt của Mỹ. Thay vào đó, các kỹ sư của hãng đã thiết kế một hệ thống để bật kiểm soát khí thải trong quá trình thử nghiệm và tắt chúng đi khi lái xe bình thường. Vụ bê bối ban đầu bị phanh phui ở Mỹ khi các nhà nghiên cứu ở Tây Virginia phát hiện ra sự khác biệt giữa lượng khí thải động cơ diesel của VW được đo trên đường và lượng khí thải trong phòng thí nghiệm tiêu chuẩn. Họ đã báo cáo sự không nhất quán với Ủy ban Tài nguyên Không khí California và cuối cùng cơ quan này đã phát hiện ra cơ chế gian lận khí thải.

VW ban đầu tuyên bố gian lận chỉ là vấn đề của hai kỹ sư phần mềm. Tuy nhiên, tài liệu cũng nói rằng các nhà quản lý đã nhiều lần phê duyệt việc sử dụng hệ thống bất chấp sự phản đối của các nhân viên khác và họ khuyến khích các kỹ sư giữ bí mật về thiết kế. Bản cáo trạng cho rằng cựu Giám đốc điều hành Martin Winterkorn không chỉ được thông báo đầy đủ về các hoạt động bất hợp pháp của kỹ sư của mình mà còn cho phép tiếp tục che đậy. Theo Reuters, vụ bê bối khí thải đã khiến VW thiệt hại hơn 30 tỷ USD tại Mỹ và buộc Martin Winterkorn phải từ chức. Các công tố viên Đức cũng điều tra sự tham gia của các giám đốc điều hành khác của VW.

Mặc dù các vụ bê bối trong ngành ô tô thường ảnh hưởng đến một tập đoàn duy nhất, nhưng việc che đậy đã buộc các cơ quan quản lý phải đánh giá chặt chẽ lượng khí thải của động cơ diesel và nó làm giảm mức độ phổ biến của động cơ này trên toàn thế giới.

Túi khí Takata

Những vụ bê bối rúng động ngành công nghiệp xe hơi thế giới - Ảnh 5

Mặc dù các vụ thu hồi ô tô diễn ra phổ biến và thường liên quan đến việc sửa chữa một lỗi nhỏ hoặc trục trặc, nhưng không vụ nào lớn như vụ thu hồi túi khí Takata. NHTSA gọi đây là "cuộc thu hồi an toàn lớn nhất và phức tạp nhất trong lịch sử Mỹ”. Từ năm 2000 đến 2008, nhà cung cấp ô tô Nhật Bản Takata đã sản xuất túi khí bị ảnh hưởng xấu bởi độ ẩm và có thể kích hoạt nếu lực quá mạnh. Nếu túi khí làm vỡ vỏ kim loại, nó có thể bắn vào bên trong các mảnh kim loại và hóa chất, gây thương tích có thể gây tử vong cho người ngồi trong xe. Các nghiên cứu của NHTSA cho thấy túi khí sử dụng nhiên liệu đẩy dựa trên amoni-nitrate mà không có chất làm khô hóa học là nguyên nhân khiến túi khí bung ra không đúng cách. Nhiệt độ cao, độ ẩm môi trường và tuổi tác góp phần khiến thiết bị gặp trục trặc.

Vào năm 2014, tờ New York Times đã công bố một báo cáo khẳng định rằng Takata và Honda Motors đã trì hoãn việc cảnh báo công chúng về các túi khí nguy hiểm tiềm ẩn. Vào tháng 1 năm 2015, NHTSA đã đưa ra án phạt dân sự trị giá 70 triệu USD đối với Honda vì không báo cáo yêu cầu bảo hành, thương tích và tử vong do thiết bị bị lỗi.

Đến tháng 9 năm 2021, túi khí bị lỗi do Takata sản xuất là nguyên nhân khiến 19 người chết và hơn 400 người bị thương chỉ riêng tại Mỹ. NHTSA báo cáo rằng con số trên toàn thế giới vượt quá 27 trường hợp tử vong. Tại Mỹ, đợt thu hồi bắt đầu với hơn 30 triệu xe do 10 nhà sản xuất ô tô khác nhau sản xuất đã tăng lên bao gồm 67 triệu túi khí từ hơn 42 triệu xe vào năm 2021. Thảm họa túi khí Takata có khả năng kéo dài hàng thập kỷ.

Lỗi hộp số Ford

Những vụ bê bối rúng động ngành công nghiệp xe hơi thế giới - Ảnh 6

Ford phải đối mặt với một cuộc thu hồi nghiêm trọng khác vào năm 1980. NHTSA đã kết luận một cuộc điều tra kéo dài ba năm cho thấy hộp số tự động của Ford sản xuất từ ​​năm 1966 đến năm 1980 được chế tạo với một lỗi khiến chúng trượt từ Đỗ sang Lùi, khiến các phương tiện di chuyển bất ngờ. Tính đến ngày 10 tháng 6 năm 1980, NHTSA đã nhận được 23.000 khiếu nại về hộp số của Ford, với các báo cáo về 6.000 vụ tai nạn, 1.710 người bị thương và 98 trường hợp tử vong, tất cả đều trực tiếp do trượt hộp số.

Câu chuyện về lỗi truyền dẫn của Ford kéo dài trong nhiều năm nhưng kết luận rằng lỗi thiết kế đã ảnh hưởng đến 23 triệu sản phẩm Ford 1966-1980. Chốt giữ trong cơ cấu sang số ngăn cách vị trí Đỗ và Lùi dễ bị tròn khi sử dụng, cho phép cần số trượt vào số lùi. Sau những tranh cãi pháp lý gay gắt, Ford đã thương lượng một thỏa thuận để tránh thu hồi linh kiện cơ khí và điều chắc chắn nhất sẽ là một thảm họa tài chính cho công ty.

NHTSA đã hướng dẫn Ford gửi 23 triệu nhãn cảnh báo cho chủ sở hữu với hướng dẫn dán chúng trên bảng điều khiển của họ như một lời nhắc nhở "hãy đảm bảo rằng cần chọn số đã được gài hoàn toàn trong chế độ Đỗ xe" và "dùng hết phanh tay" trước khi tắt máy. Giải pháp dán nhãn cảnh báo là đủ để Ford tránh được đợt thu hồi lớn nhất trong lịch sử, nhưng nó đi kèm với cái giá phải trả. Theo Văn phòng Kế toán Tổng hợp Mỹ, đến tháng 6 năm 1985, số ca tử vong liên quan đến vụ việc trước năm 1980 kể từ khi dàn xếp là ít nhất 106 trường hợp.

Xe Toyota bị kẹt chân ga

Những vụ bê bối rúng động ngành công nghiệp xe hơi thế giới - Ảnh 7

Vào tháng 8 năm 2009, Nhân viên tuần tra đường cao tốc Mark Saylor và ba thành viên trong gia đình đã thiệt mạng trong một vụ tai nạn ô tô khi chân ga chiếc Lexus của anh ta bị kẹt trên một tấm thảm trải sàn mới thay thế. Ngạc nhiên thay, Saylor đã gọi 911 trong khi xe của anh ấy đang chạy với tốc độ hơn 160km/h.

Vào tháng 11 cùng năm, ABC News đưa tin về những mối nguy hiểm tiềm tàng từ việc xe Toyota tăng tốc ngoài ý muốn. Chương trình phát sóng cho biết hàng trăm chủ sở hữu Toyota đang "nổi loạn" sau một loạt vụ tai nạn liên quan đến "xe bỏ chạy" rõ ràng là do tăng tốc ngoài ý muốn. Lúc đầu, Toyota đổ lỗi cho việc tăng tốc ngoài ý muốn ở một số mẫu xe Toyota và Lexus là do lỗi của người lái, sau đó tuyên bố rằng thảm trải sàn đã cản trở việc nhả bàn đạp ga.

Trong năm 2009 và 2010, Toyota đã thông báo thu hồi 9,3 triệu xe trên toàn thế giới để giải quyết vấn đề chân ga bị kẹt dưới thảm sàn và nhiều lần đảm bảo với chủ sở hữu rằng sự cố đã được khắc phục. Tuy nhiên, sau đó Toyota thừa nhận rằng các đợt thu hồi không khắc phục được tất cả những chiếc xe mà hãng biết là có nguy cơ. Nhà sản xuất ô tô Nhật Bản đã che giấu một nguyên nhân khác gây ra hiện tượng tăng tốc đột ngột mà họ đã phát hiện ra trong quá trình điều tra. Sự cố bàn đạp "dính" đề cập đến việc chân ga bị kẹt khi nhấn một phần. Toyota thừa nhận đã lừa dối công chúng và đồng ý trả khoản tiền phạt 1,2 tỷ USD, mức phạt hình sự lớn nhất từ trước đến nay của Văn phòng luật sư Mỹ đối với một nhà sản xuất ô tô.

Theo Vneconomy

Tin mới

Giảm phí trước bạ: Cứu cánh cho thị trường ô tô trong nước đang ảm đạm?

Giảm phí trước bạ: Cứu cánh cho thị trường ô tô trong nước đang ảm đạm?

Ngay sau khi kết thúc kỳ nghỉ Tết Quý Mão 2023, thị trường ô tô Việt Nam đã có dấu hiệu lao dốc và ảm đạm dù vừa vượt mốc thị trường nhỏ vào cuối năm 2022. Để kích cầu, nhiều hãng ô tô tại Việt Nam liên tục tung ra những hình thức khuyến mại, ưu đãi lớn. Tuy nhiên, mọi cố gắng dường như chưa đủ sức để giúp doanh số bán hàng của thị trường tăng trưởng trở lại như kì vọng.
Hyundai Kona 2023 lộ diện với thiết kế “lột xác”

Hyundai Kona 2023 lộ diện với thiết kế “lột xác”

Hyundai Kona đã ra mắt lần đầu tiên cách đây hơn nửa thập kỷ vào năm 2017 và được nâng cấp vào năm 2020. Trước khi năm 2022 sắp kết thúc, nhà sản xuất ô tô Hàn Quốc hiện đang mang đến cái nhìn đầu tiên về Kona thế hệ thứ hai, mẫu xe nhận được sự thay đổi triệt để.
Diễn biến trái chiều thị trường ô tô Việt dịp cuối năm

Diễn biến trái chiều thị trường ô tô Việt dịp cuối năm

Cận Tết Dương lịch 2023 và Tết Nguyên đán Quý Mão, các hãng xe lắp ráp trong nước và xe nhập khẩu tại Việt Nam đang “chạy đua” triển khai các chương trình khuyến mãi, giảm giá để kích cầu. Mặc dù vậy, vẫn có những hãng xe đi ngược số đông vì nhiều lý do.