Một trạm sạc của hãng xe điện BYD tại Thâm Quyến, Trung Quốc. Ảnh: Bloomberg.
Các công ty khởi nghiệp xe điện của Trung Quốc được niêm yết tại Mỹ như Nio, Xpeng và Li Auto đã chứng kiến lượng giao hàng tăng mạnh vào năm ngoái, bất chấp sự sụt giảm của thị trường ôtô nói chung và đại dịch. Cổ phiếu của họ theo đó cũng tăng vọt năm 2020, nhưng đã giảm nhẹ đầu năm đến nay.
Tesla vẫn là công ty dẫn đầu thị trường xe điện cao cấp tại Trung Quốc. Trong một cuộc khảo sát nhanh vào lúc chiều tối, CNBC đếm được 11 chiếc xe Tesla chạy ngang qua, cùng với hai chiếc SUV Nio, một chiếc của WM Motor và chiếc sedan P7 mới nhất của Xpeng.
Tuy nhiên, cũng không ít người Trung Quốc chọn mua xe điện nội địa. CNBC tiến hành nhiều cuộc trò chuyện khắp nước này, dù không đại diện cho một nghiên cứu định tính, nhưng đã phần nào làm sáng tỏ những điểm quan tâm hàng đầu của người tiêu dùng. Dưới đây là các yếu tố chi phối hàng đầu quyết định của họ.
Giá cả cạnh tranh
Chen Yingjie, 42 tuổi, cho biết anh đã mua chiếc SUV Li One của Li Auto vào tháng 4/2020 với giá khoảng 300.000 nhân dân tệ (46.000 USD), sau khi nhận ra rằng anh sẽ phải trả gấp đôi để mua một chiếc xe tương tự từ Nio, với tất cả các thông số kỹ thuật mà anh muốn.
Giá khởi điểm của Nio thấp, nhưng có nhiều tính năng phải trả thêm phí, Chen nói. Cư dân Thượng Hải này trước đó đã mua Xpeng’s G3 vào năm 2019 và sau đó là một chiếc ôtô điện BYD cho cha mình vào tháng 6/2020.
Một phần trong chiến lược của Nio là bán nhiều tính năng xe hơi thông qua mô hình thuê bao. Ví dụ, năm ngoái, công ty đã tung ra kế hoạch "pin dưới dạng dịch vụ" tính phí hàng tháng cho pin.
Còn đối với Wang Jingyan, 29 tuổi, sự chú trọng của Nio vào các dịch vụ chăm sóc khách hàng là điều mà anh nghĩ là đáng để trả thêm tiền vì nó giúp anh tiết kiệm thời gian đến cửa hàng sửa chữa.
Giá cả cũng là một yếu tố. Wang cho biết anh đã mua chiếc Nio ES6 với giá khoảng 450.000 tệ (69.600 USD) vào cuối năm 2019 - chiếc xe điện đầu tiên của anh - sau lời giới thiệu từ một người quản lý tại nơi làm việc và so sánh nó với một chiếc Lexus RX đắt tiền hơn.
Wang nói không có cơ hội chạy thử Tesla Model 3, nhưng không có ấn tượng tốt dựa trên trải nghiệm của bạn bè và những câu chuyện trực tuyến về dịch vụ khách hàng kém của thương hiệu này.
Tầm hoạt động
Xe có thể chạy được bao xa chỉ với một lần sạc là một yếu tố quan trọng khác đối với người tiêu dùng Trung Quốc. Zhang Zhen, 41 tuổi, sống ở một vùng lạnh giá của miền bắc Trung Quốc. Anh lo ngại về khả năng một chiếc xe điện có đủ sức để hoàn thành một chuyến đi trong khi bật máy sưởi.
Vì vậy, vào mùa thu năm ngoái, gia đình anh đã mua một chiếc Li One kèm bình xăng - dùng để chạy máy phát điện để sạc pin cho xe - giúp xe tăng phạm vi di chuyển từ 180 km đến 800 km với một lần sạc duy nhất.
Zhang cho biết vợ ông chủ yếu sử dụng xe đưa đón con đi học cách nhà khoảng 10 km. Các con cũng thích chiếc xe điện của mẹ hơn là xe xăng của bố vì chúng có thể xem phim hoạt hình trên màn hình trong xe.
Nhưng anh nhận thấy việc sửa chữa phức tạp hơn so với một chiếc ôtô không chạy bằng điện và cho biết sẽ không cân nhắc mua một chiếc xe điện khác do khu vực đông bắc Trung Quốc thiếu cơ sở hạ tầng sạc công cộng.
Hỗ trợ của chính phủ
Trong nỗ lực hỗ trợ phát triển thị trường xe điện, chính phủ Trung Quốc đã khởi động các chương trình trợ giá và nhấn mạnh việc xây dựng mạng lưới sạc quốc gia.
Nhưng so với Mỹ, phần lớn ôtô ở Trung Quốc không có chỗ đậu cố định, khiến nhiều tài xế khó có thể thường xuyên đến các trạm sạc pin, theo Mingming Huang, Chuyên gia tại Quỹ Future Capital Discovery, một nhà đầu tư của Li Auto.
Đó là lý do tại sao ông kỳ vọng các giải pháp hỗ trợ phạm vi di chuyển mà các hãng xe nội địa nước này đề xuất có thể là lựa chọn tốt nhất cho Trung Quốc trong 5 đến 10 năm tới. Đơn cử như chiếc bình xăng dùng để sạc điện trên mẫu Li One SUV của Li Auto.
Cuối cùng, nhiều tài xế Trung Quốc đang chọn ôtô điện vì chính sách ưu đãi của chính phủ, chẳng hạn như các chương trình giúp lấy biển số xe điện nhanh hơn và rẻ hơn rất nhiều. Do nỗ lực giảm thiểu ùn tắc và ô nhiễm ở các thành phố lớn, người dân địa phương thường phải đợi nhiều năm để mua biển số đắt tiền cho những chiếc ôtô chạy bằng nhiên liệu.
Sau khi chờ đợi gần một năm ở thành phố Hàng Châu để có biển số ôtô chạy bằng nhiên liệu, một khách hàng 27 tuổi, đã quyết định không chờ đợi nữa sau khi nhìn thấy một chiếc xe điện Xpeng G3 trong một chuyến đi đến trung tâm mua sắm. Cô nói, chiếc xe phù hợp với túi tiền, vào khoảng 180.000 tệ (27.800 USD), nhờ chính phủ trợ cấp.
Nhưng trên đường phố Bắc Kinh, nơi cũng khó lấy biển số, nhà sản xuất ôtô điện cao cấp hơn Tesla vẫn là một lựa chọn phổ biến.