Hai nhà máy sản xuất ô tô VinFast và thiết bị di động Vsmart sẽ tập trung sản xuất các loại thiết bị y tế chống dịch Covid-19.
VinGroup đang cấp tốc sản xuất máy thở chống COVID-19. Dự kiến khoảng hơn 2 tuần nữa, tập đoàn VinGroup sẽ chính thức xuất xưởng 5.000 máy thở Không xâm nhập đầu tiên để trao tặng Bộ Y tế nhằm kịp thời phục vụ chống dịch COVID-19. Thông tin chi tiết về việc hai nhà máy sản xuất ô tô VinFast và thiết bị di động Vsmart sẽ tập trung sản xuất các loại thiết bị y tế chống dịch COVID-19 có tại đây.
VinGroup không phải là công ty "ngoại đạo" đầu tiên tuyên bố sản xuất máy thở trong đại dịch COVID-19. Nhiều nhà sản xuất ô tô trên thế giới cũng đang chạy đua trong cuộc chiến này. Tuy nhiên, máy thở - một thiết bị “cứu sinh” có thiết kế và phần mềm phức tạp, một cỗ máy không hề đơn giản - vì vậy, liệu một nhà sản xuất ô tô có thể sản xuất máy thở? Và điều quan trọng hơn, máy thở đó có đảm bảo chất lượng khi đưa vào sử dụng, và nếu không đảm bảo chất lượng, sẽ có hậu quả gì xảy ra?
Không chỉ bây giờ, các nhà sản xuất ô tô đã nhiều lần “giải cứu đất nước” khi quốc gia lâm nguy, đối mặt với tình trạng thiếu nguồn cung trong thời chiến. Chẳng hạn, Ford chế tạo máy bay ném bom hạng nặng và General Motors chế tạo tàu chiến, cùng nhiều thứ khác. Vì vậy, như một “tiếng gọi tự nhiên” trong tình trạng thiếu máy thở nghiêm trọng vì đại dịch COVID-19, các nhà sản xuất ô tô trở thành những “chiến binh” đầu tiên đáp ứng lời kêu gọi.
Cho đến nay Ford, GM, Toyota và Tesla, những công ty tạm thời đóng cửa nhà máy, đã cam kết giúp đỡ.
Thậm chí, theo CNN, Tổng thống Donald Trump còn tuyên bố viện dẫn Đạo luật Sản xuất Quốc phòng để yêu cầu General Motors "chấp nhận, thực hiện và ưu tiên" sản xuất máy thở.
Từ ô tô sang máy thở: không hề dễ dàng
Máy thở là những cỗ máy phức tạp sử dụng phần mềm tinh vi và các bộ phận chuyên dụng. Các công ty tìm cách sản xuất máy thở phải đối mặt với nhiều tiêu chuẩn - bao gồm quyền sở hữu trí tuệ, nhu cầu về công nhân được đào tạo đặc biệt, phê duyệt theo quy định và cân nhắc an toàn.
Cho đến nay, các nhà sản xuất ô tô tuyên bố họ đã hợp tác với các nhà sản xuất máy thở để giúp đẩy mạnh sản xuất. Và một số, như Ford và General Motors, đang khám phá cách tự sản xuất máy thở trong các nhà máy của riêng họ.
Nhưng đó là một cuộc đua với thời gian
"Số lượng máy thở chúng tôi cần rất lớn”, Thống đốc New York Andrew Cuomo cho biết, thậm chí các bệnh viện đã thí nghiệm nhiều cách, chẳng hạn như dùng một máy thở cho hai bệnh nhân.
Theo Trung tâm An ninh Y tế Johns Hopkins, Mỹ có khoảng 160.000 máy thở, nhưng có thể cần đến 740.000 máy.
Máy thở có thể giúp một số bệnh nhân COVID-19 nặng, không còn khả năng tự thở. Máy thở hỗ trợ bệnh nhân thở nhẹ nhàng để phổi của họ có thể nghỉ ngơi trong khi họ chống lại virus.
Không phải tất cả máy thở đều giống hệt nhau. Một số máy phức tạp hơn. Phổi bệnh nhân COVID-19 bệnh nặng nhất có thể bị cứng lại, đòi hỏi máy móc cao cấp có giá lên tới 50.000 USD. Những máy này có thể được thiết kế chính xác cho bệnh nhân và phải được vận hành bởi các chuyên gia y tế được đào tạo.
Theo Vafa Jamali, phó chủ tịch của Medtronic, một trong số ít các công ty chuyên sản xuất máy thở, cho rằng việc sản xuất và lắp ráp các thiết bị cao cấp này tốt nhất nên để các nhà sản xuất máy thở truyền thống thực hiện.
Medtronic nói rằng những linh kiện chính phải do những công nhân có kinh nghiệm của hãng máy thở sản xuất. Không chỉ không muốn thuê ngoài khâu sản xuất đó, mà các nhà sản xuất ô tô cũng không có khả năng tạo ra những cỗ máy cao cấp này - ít nhất là trong khoảng thời gian gấp rút.
“Bởi vì đây là một thiết bị cứu sinh. Tay nghề cao và kinh nghiệm là điều rất, rất quan trọng”, Jamali nói.
Về phía mình, Medtronic cho biết họ đã tăng 40% sản lượng máy thở hàng tuần kể từ tháng 1, một phần bằng cách cho dây chuyền lắp ráp hoạt động 24 giờ. Công ty có kế hoạch tăng sản lượng thêm 200% trong vài tuần tới bằng cách nhân đôi số công nhân trên các dây chuyền sản xuất hiện có.
Mục tiêu của hãng là tăng sản lượng máy thở hàng đầu lên 500 mỗi tuần, gấp năm lần. Tuy nhiên, công ty sẽ chỉ có thể sản xuất máy thở cho hàng trăm người – trong khi các bác sỹ cần số lượng hàng ngàn.
Đó là lý do tại sao công ty cho biết họ đang hoan nghênh ý tưởng của các nhà sản xuất ô tô. Medtronic đã nói chuyện với Tesla, GM và Ford, mặc dù các công ty chưa có kế hoạch chính thức nào để làm việc cùng nhau.
Về phần mình, Ford tuyên bố đang hợp tác với GE Health để tăng sản lượng máy thở của GE. Jim Baumbick là phó chủ tịch phụ trách tất cả các dòng sản phẩm xe của Ford, nhưng gần đây, ông chuyển sự chú ý đến việc thúc đẩy sản xuất công nghệ chăm sóc sức khỏe.
GE Health từ chối cung cấp thêm thông tin chi tiết về hoạt động của hãng với Ford, nhưng cho biết họ đang lên kế hoạch tăng gấp đôi sản lượng vào cuối tháng 6.
Toyota cũng "hoàn tất các thỏa thuận để bắt đầu làm việc với ít nhất hai công ty sản xuất máy thở và khẩu trang phòng độc để giúp tăng công suất". Toyota không cho biết các công ty thiết bị y tế có liên quan.
Một trong những máy thở cao cấp của Medtronic. Một số thành phần của máy có tính chuyên môn cao, đòi hỏi phải do chính các nhân viên nội bộ có kinh nghiệm và đào tạo, đảm nhiệm. Ảnh: CNN
Loại máy thở ít phức tạp hơn?
Là một phần của mối quan hệ hợp tác với GE Health, Ford đang giúp thiết kế một máy thở mới, đơn giản, tương đối dễ sản xuất, Baumbick nói. Để làm điều này, các nhà thiết kế của Ford và GE đang bắt đầu với một chiếc máy được sử dụng để gây mê. Đó là một cỗ máy mà cốt lõi của nó là một loại máy thở. Ý tưởng, Baumbick nói, là loại bỏ bất cứ thứ gì không cần thiết để thở.
Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ cho biết họ đã thực hiện những thay đổi mạnh mẽ về quy định để cho phép các nhà sản xuất ô tô và các nhà sản xuất phi y tế khác nhanh chóng đảm nhận nhiệm vụ.
"Thông điệp của FDA rất rõ ràng", cơ quan này cho biết trong một tuyên bố ngày 22/3. "Nếu bạn muốn mở rộng sản xuất máy thở để cứu mạng người Mỹ trong đại dịch này, chúng tôi sẽ hợp tác, quét mọi rào cản thủ tục cho bạn”.
Ví dụ, cơ quan này cho biết họ không thực thi các quy tắc yêu cầu nhà sản xuất máy thở phải được FDA chấp thuận trước khi thực hiện các thay đổi nhỏ cho thiết bị của họ.
Lo ngại về sở hữu trí tuệ
Nhưng một số nhà sản xuất truyền thống vẫn thận trọng khi làm việc với các bên thứ ba.
Nếu có một lỗ hổng trong sản xuất, "đó sẽ là thảm họa nếu đưa những thiết bị đó ra ngoài”, Jamali nói. "Bạn có thể gây nhiều thiệt hại cho các bệnh nhân cấp tính nhất”.
Quyền sở hữu trí tuệ cũng là một vấn đề. Bởi vì thiết kế máy thở, phần mềm hoặc các thành phần chính của máy thường được cấp bằng sáng chế hoặc liên quan đến các bí mật thương mại.
Debbie Wang, một nhà phân tích của Morningstar, cho biết, ngành công nghiệp thiết bị y tế "cực kỳ nhạy cảm với việc bảo vệ tài sản trí tuệ của mình. Tôi không thể tưởng tượng nếu điều đó lại biến mất", bà nói thêm - ngay cả khi đối mặt với đại dịch.
Patrick Keane, một luật sư sở hữu trí tuệ làm việc với các bệnh viện và nhà sản xuất máy thở, đồng ý rằng những lo ngại về sở hữu trí tuệ có thể khiến các nhà sản xuất truyền thống ngần ngại làm việc với các nhà sản xuất bên thứ ba.
Tổng thống Mỹ đã kích hoạt Đạo luật sản xuất quốc phòng, nhằm thúc đẩy các nhà sản xuất ô tô bắt tay sản xuất khẩu trang, máy thở, thiết bị y tế. Nhưng các công ty phải cam kết không vi phạm quyền sở hữu trí tuệ sau khi cuộc khủng hoảng đi qua.
Tuy nhiên, vấn đề sẽ tiếp tục quay trở lại khoảng cách cung-cầu khổng lồ và cuộc đua với thời gian. Các mức sản xuất máy thở hiện nay không đáp ứng đủ nhu cầu – trong khi đó thiết lập dây chuyền sản xuất mới không phải là nhiệm vụ đơn giản.
Hẳn là không ai muốn những người đang sản xuất thiết bị điều hòa cho ô tô lại đột nhiên sản xuất toàn bộ máy thở.