Nhà sản xuất xe điện của Mỹ đã ghi được những kỷ lục về cả giao hàng và lợi nhuận trong năm nay bất chấp sự thiếu hụt chip toàn cầu đã ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng trên toàn thế giới, khai thác hiệu quả phần còn lại năng lực sản xuất của ngành công nghiệp ô tô.
Tuy nhiên, những thành công về mặt tài chính của Tesla bị lu mờ bởi các vấn đề liên tục về chất lượng sản xuất. Nhiều cuộc điều tra của NHTSA và SEC, những lỗi nghiêm trọng của hệ thống “Tự lái hoàn toàn”, cũng như nhiều vụ thu hồi và trì hoãn giao xe đối với các mẫu xe sắp ra mắt.
Và với những công ty thành công trong ngành hiện có như Ford, GM, Honda và Tập đoàn Volkswagen cũng đang nỗ lực phối hợp để điện khí hóa các sản phẩm của riêng họ, liệu năm 2022 có thể là năm mà Tesla thống trị với tư cách là nhà sản xuất ô tô EV hàng đầu cuối cùng?
Tin tốt
Năm 2021 là một năm khởi đầu cho lợi nhuận của Tesla. Công ty bước vào năm nay với mục tiêu sản xuất nửa triệu xe vào năm 2020 (trong đó đã giao 499.550 xe cho khách hàng), tăng gần 133.000 chiếc so với năm 2019.
Tính đến tháng 4, Tesla đã sản xuất kỷ lục 180.338 xe và giao 184.800 xe trong số đó. Nhu cầu vẫn tăng mạnh trong suốt nửa đầu năm một phần nhờ vào việc giảm giá trên cả Model 3 và Model Y.
Công ty sau đó đã phá kỷ lục tương tự vào tháng 7 khi đã sản xuất 200.000 xe trong vòng 3 tháng qua, thu về cho Tesla 1,1 tỷ USD thu nhập ròng trong cùng kỳ.
“Tình cảm của công chúng đối với xe điện đang ở một điểm phức tạp và tại thời điểm này, tôi nghĩ rằng hầu hết mọi người đều đồng ý rằng xe điện là con đường duy nhất để tiến về phía trước”, Musk nói trong cuộc họp báo cáo thu nhập quý 2.
Không có gì ngạc nhiên khi xu hướng phá kỷ lục của Tesla tiếp tục không suy giảm trong quý 3 với việc công ty tung ra 237.823 xe khỏi dây chuyền sản xuất, và phân phối 241.300 xe trong số đó.
Công ty cũng bắt đầu nhận đơn đặt hàng trước phiên bản Model Y ở Anh vào tháng 10 và thông báo rằng những Model Y dành cho thị trường Trung Quốc sẽ nhận được chipset AMD Ryzen nâng cấp.
Tesla đã kết thúc năm tài chính xuất sắc của mình với thông báo từ Hertz rằng họ có kế hoạch đặt hàng 100.000 xe (mặc dù vẫn còn chưa chắc chắn về việc thỏa thuận đó thực sự sẽ diễn ra như thế nào) và từ Uber Eats rằng họ dự định thuê 50.000 xe Tesla cho các tài xế của mình.
Tin xấu
Trong khi Tesla đạt được thành công doanh thu cực tốt với dòng sản phẩm cốt lõi của mình, công ty thường phải vật lộn để đáp ứng thời hạn phát hành cho một số mẫu xe chưa được phát hành của mình.
Cả Cybertruck và Semi đều đã bị đẩy lùi về năm 2022 trong khi Tesla Roadster được cho là sẽ không xuất hiện chính thức cho đến ít nhất là năm 2023.
Tesla cũng đã có một chiến lược kỳ lạ khi phát hành một phiên bản Model Y phạm vi tiêu chuẩn "cấp thấp". Tương tự, Tesla đã đẩy lùi việc phát hành phiên bản Model S Plaid trị giá 130.000 USD sang ngày 10 tháng 6, ra mắt chỉ vài ngày sau khi Musk đơn phương thông báo rằng Model S Plaid + đã bị hủy hoàn toàn.
Công ty cũng bị bủa vây bởi một loạt các vấn đề sản xuất và thu hồi xe trong năm nay. Vào tháng 2, Tesla đã gặp vấn đề trước áp lực từ NHTSA và thu hồi 135.000 xe Model X và S do màn hình cảm ứng bị lỗi.
Cùng tháng đó, Tesla đã buộc phải ra lệnh thu hồi 12.300 chiếc Model X khác do các tấm ốp trang trí bị lỏng lẻo.
Vào tháng 4, khách hàng báo cáo rằng công ty đã tính phí gấp đôi đối với xe của họ, lên tới 71.000 USD trong một số trường hợp, mặc dù Tesla đã nhanh chóng hoàn lại tiền cho những người mua bị ảnh hưởng và thậm chí còn tặng thêm một phiếu quà tặng 200 USD cho cửa hàng của công ty.
Tháng 6 lại chứng kiến một đợt thu hồi khác, lần này là 6.000 chiếc Model 3 và Y do bu lông kẹp phanh bị lỗi, và vào tháng 10, Tesla đã phải thu hồi một bộ Y và 3 khác vì hệ thống treo của chúng tiếp tục tách rời.
Chỉ trong tháng trước, công ty đã phải thu hồi gần 12.000 xe từ các dòng sản phẩm của mình vì các vấn đề phần mềm với việc Ứng dụng Tesla ngừng hoạt động khiến các tài xế trên khắp thế giới không thể sử dụng phương tiện của chính họ.
Cuộc khủng hoảng của Tesla cũng mở rộng đến các dây chuyền sản xuất với nhà máy Fremont đối mặt với đợt bùng phát COVID khá lớn ngay sau khi mở cửa trở lại vào tháng 3. Musk thường xuyên phàn nàn trong suốt năm 2020 về luật tình hình cách ly của California và cuối cùng đã chính thức chuyển trụ sở của Tesla đến Texas vào tháng 10.
Công ty cũng nhận được tráp của toà án yêu cầu trả 137 triệu USD cho cựu nhân viên Owen Diaz sau khi bồi thẩm đoàn tòa án liên bang San Francisco phát hiện Tesla phải chịu trách nhiệm về sự cố chấp chủng tộc vô lương tâm mà Diaz phải đối mặt khi làm việc tại nhà máy Fremont.
Vụ kiện đó đã được tiếp nối bởi một vụ kiện khác được đệ trình vào tháng 11 bởi Jessica Barraza, người bị cáo buộc tình trạng "quấy rối tình dục tràn lan" cũng vấn đề lạm dụng bằng lời nói và thể chất trong khi cô ấy làm việc tại địa điểm Fremont.
Elon Musk
Tháng 10 năm ngoái, Musk đơn phương giải tán bộ phận PR của Tesla, do đó biến tài khoản Twitter cá nhân của ông trở thành tài khoản Twitter đầu tiên, cuối cùng và duy nhất dừng lại để xác nhận các quyết định của công ty.
Tháng 1 năm nay, Musk đã đảo ngược một chút hướng đi và thay vì cải tổ bộ phận, ông bắt đầu thuê người để trả lời những lời phàn nàn của khách hàng đối với ông trên nền tảng truyền thông xã hội.
Nói về các dòng tweet, Tesla cũng đã bị kiện trong năm nay vì bị cáo buộc đã phá vỡ một thỏa thuận đã ký trước đó với SEC bằng cách cho phép Musk tiếp tục gửi các dòng tweet không được phê duyệt, "thất thường" cũng như việc công ty không có được một cố vấn trung lập để điều hành CEO của mình.
Ủy ban Quan hệ Lao động Quốc gia cũng theo đuổi Tesla vào năm 2021, phát hiện ra rằng công ty đã sa thải bất hợp pháp một nhà hoạt động công đoàn. Do đó, NLRB đã yêu cầu tuyển dụng nhân viên lại và Musk xóa một tweet công kích công đoàn năm 2018 liên quan đến vụ việc.
Năm 2021 cũng là năm mà Musk tập trung mạnh vào tiền điện tử. Tesla đã mua số tiền trị giá 1,5 tỷ USD vào tháng 2 và có một thời gian ngắn đùa giỡn với ý tưởng cho phép khách hàng sử dụng tiền tệ để mua phương tiện của mình, mặc dù những kế hoạch đó nhanh chóng được thực hiện vì lo ngại về tác động môi trường của hoạt động khai thác Bitcoin.
Musk cũng đã dành thời gian nghỉ việc tổ chức chương trình Saturday Night Live vào tháng 5 để làm sụp đổ giá trị của đối thủ Bitcoin là Dogecoin, mặc dù những dòng tweet sau đó của ông đã giúp giá Dogecoin phục hồi ở một mức độ nào đó.
Điều gì tiếp theo?
Nhìn về năm 2022, Tesla dường như đang đi đúng hướng để tiếp tục thành công. Berlin Gigafactory của Tesla gần như đã sẵn sàng để bắt đầu sản xuất và dự kiến sẽ hoàn thành vào cuối tháng này, trừ những thất bại không lường trước được. Việc dự trữ chipset của công ty và các hoạt động tích cực để tăng nguồn cung cấp nguyên liệu tiền thân cho pin sẽ cách ly Tesla khỏi nhiều bế tắc sản xuất mà nhiều nhà sản xuất ô tô EV khác có thể phải vật lộn trong suốt năm mới.
Tuy nhiên, ngay cả với sự phá vỡ kỷ lục của Tesla g số liệu sản xuất trong vài năm qua, số lượng xe mà hãng cung cấp hàng năm vẫn chỉ là một phần nhỏ so với những gì các nhà sản xuất ô tô lâu đời hơn bán được.
Ví dụ như BMW đã bán được 2,3 triệu xe trên toàn thế giới vào năm 2020. Cũng trong năm đó, GM đã bán được 2,5 triệu xe chỉ riêng tại Mỹ. Và khi những công ty đó ngày càng chú ý đến thị trường xe điện trong khi tận dụng lợi thế quy mô mà Tesla không thể sánh kịp, công ty của Musk có thể sớm nhận thấy mình trở thành một thương hiệu xe điện thích hợp hơn là một gã khổng lồ trong ngành.