Hãng xe Việt VinFast vừa công bố sẽ ra mắt và bán 3 mẫu ô tô điện mới tại Việt Nam ngay trong năm 2021. Vậy chi phí mua, sở hữu và vận hành một chiếc xe ô tô điện là bao nhiêu, có cao hơn so với ô tô truyền thống?
Ngay đầu năm 2021, Na Uy đã phá kỷ lục thế giới khi tuyên bố xe điện chính thức chiếm số lượng nhiều hơn một nửa thị phần ô tô của nước này. Giờ đây, các công ty ô tô lớn như Volvo, đang tung ra ngày càng nhiều xe điện tốt hơn, nhu cầu thị trường chưa bao giờ cao như vậy.
Một số EV mới trên thị trường đang khiến những chiếc xe chạy bằng xăng ngày nay giống như một di tích của quá khứ. Hiện tại, nhiều xe điện trên thị trường đã được gắn nhãn hiệu là “xe hạng sang”, và một chuyến đi êm ái, yên tĩnh, không phát thải được xem như một điều “xa xỉ”. Suy nghĩ đó có thể khiến những người muốn mua xe điện tạm ngừng mơ ước sở hữu loại xe xanh này, vì nghĩ nó “quá tầm với” của khả năng tài chính.
Về lâu dài, xe điện không đắt như bạn nghĩ. Việc sạc pin cũng rẻ hơn nhiều so với việc đổ đầy bình xăng và chi phí bảo dưỡng ô tô chạy bằng nhiên liệu xăng cũng đắt hơn chi phí bảo dưỡng xe chạy điện. Khi nhiều quốc gia giảm gấp đôi cam kết về tính bền vững và phát thải carbon, chính phủ có thể sẽ đưa ra nhiều gói hỗ trợ nhằm mang lại lợi ích ban đầu cho việc mua xe điện.
Vậy, chi phí mua, sở hữu và vận hành một chiếc xe điện là bao nhiêu? Hãy xem những phân tích của trang The Next Web, với ví dụ là mẫu xe điện Polestar 2.
Chi phí sạc pin xe điện là bao nhiêu?
Chi phí sạc xe điện khác nhau tùy thuộc vào nơi bạn sống. Dựa trên chi phí điện trung bình toàn cầu, việc sạc đầy pin cho một chiếc Polestar 2 có thể hết khoảng 11 USD. Tuy nhiên tại châu Âu, nơi chi phí trung bình điện gia đình vào khoảng 0,21 euro mỗi kWh, và theo tính toán của Polestar, sạc đầy xe Polestar 2 sẽ mất khoảng từ 16 đến 24 euro. Chi phí này chỉ bằng khoảng một phần ba chi phí trung bình của một người lái xe ở châu Âu cần để đổ xăng cho một chiếc ô tô nhỏ chạy xăng mỗi tuần một lần.
Chi phí chạy xe Polestar 2 là bao nhiêu?
Việc tính toán chi phí cho mỗi km khi chạy xe điện sẽ phụ thuộc vào chi phí điện năng cũng như hiệu quả của chiếc xe. Ô tô điện Polestar 2 đạt đánh giá tiêu thụ 37 kWh mỗi 100 dặm. Nếu sử dụng chi phí điện gia dụng trung bình của Châu Âu để tính toán, thì Polestar 2 có giá mỗi dặm khoảng 0,08 euro. Để so sánh, một trong những chiếc xe phổ biến nhất ở châu Âu, Renault Clio, là xe hybrid xăng và chi phí trung bình khi sử dụng chiếc xe này là 0,61 euro cho mỗi dặm.
Chi phí vận hành của ô tô điện so với một chiếc xe chạy xăng thông thường như thế nào?
Đôi khi, người mua ô tô điện chần chừ vì chi phí trả trước ban đầu của xe điện cao hơn so với xe động cơ đốt trong (ICE). Nhưng trong vòng đời của ô tô, ô tô điện cuối cùng sẽ rẻ hơn so với ô tô chạy xăng do một loạt các yếu tố. Chi phí tiếp nhiên liệu và bảo dưỡng cho xe điện rẻ hơn nhiều so với xe ICE, và các chính phủ trên thế giới đang có các khoản trợ cấp và ưu đãi thuế để khuyến khích nhiều người mua xe điện hơn, điều này chắc chắn giúp giảm chi phí sở hữu ô tô điện.
Theo một nghiên cứu năm 2020 của công ty bảo hiểm Direct Line của Anh, chi phí vận hành ô tô điện hàng năm trung bình là 1.742 bảng Anh, hay 33,50 bảng mỗi tuần, rẻ hơn 21% so với chi phí vận hành của ô tô ICE, tức là 2.205 bảng mỗi năm.
Để tiện so sánh, hãy cùng xem chi phí vận hành của Polestar 2, từng đoạt giải Xe sang của năm tại Đức vào năm 2020, so với Xe ICE điển hình và Xe ICE hạng sang điển hình.
Về giá cả, Polestar 2 bắt đầu từ 52.700 euro, so với một chiếc xe ICE tiết kiệm nhiên liệu điển hình có thể khoảng 20.000 \euro hoặc một chiếc xe ICE sang trọng điển hình vào khoảng 30.000 euro. Nếu tính trung bình mỗi tuần mất khoảng 18 euro cho chi phí sạc Polestar 2, tổng chi phí nhiên liệu hàng năm có thể vào khoảng 930 euro, so với mức 1.050 euro với một chiếc xe ICE thông thường và 1.500 euro cho một chiếc xe ICE hạng sang.
Chi phí bảo trì ô tô điện nói chung cũng thấp hơn, đi kèm với bảo trì theo lịch miễn phí trong ba năm đầu tiên sở hữu, hoặc 31.250 dặm, tùy theo cái nào đến trước. Theo một phát hiện của Báo cáo Người tiêu dùng năm 2020, chủ sở hữu xe điện thực sự chỉ chi tiêu bằng một nửa cho việc bảo trì so với các chủ sở hữu xe ICE.
Chi phí tổng thể cho xe điện có thể sẽ còn giảm nữa, nhờ vào các ưu đãi và trợ cấp của chính phủ, vốn rất phong phú ở Châu Âu. Ví dụ, ở Đức, một số xe điện nhất định có thể được tài trợ tới 9.000 euro khi mua. Ngoài ra, những chiếc xe EV đã đăng ký trước ngày 31 tháng 12 năm 2025, được miễn thuế xe trong 10 năm. Không chỉ vậy, kể từ ngày 1 tháng 1 năm 2021, những chiếc xe thân thiện với khí hậu mới được đăng ký sẽ được thưởng thuế hàng năm là 30 euro.
Tương tự, Hà Lan gần đây đã thực hiện các thay đổi đối với 'bijtelling', một loại thuế thu nhập bổ sung đối với xe cho thuê do các công ty cung cấp. Mức thuế này khác nhau tùy thuộc vào loại xe. Đối với ô tô không phát thải, thuế 'bijtelling' là 22%, nhưng đối với ô tô điện có giá trị dưới 45.000 euro, con số này chỉ là 12%. Nếu giá EV của bạn trên 45.000 euro thì phần còn lại sẽ bị đánh thuế 22%.
Tại sao chi phí bảo trì cho EV thấp? Và những bộ phận nào cần được bảo dưỡng?
Hệ thống máy móc của xe điện là một lĩnh vực hoàn toàn khác. Nếu không có động cơ nào cần bảo dưỡng, chi phí bảo dưỡng sẽ giảm xuống ngay lập tức và người dùng sẽ không cần đến thợ cơ khí thường xuyên để thay dầu xe hoặc hộp số, hoặc thay nước làm mát, dây đai hoặc bugi.
Không giống như ô tô ICE, người dùng sẽ không cần bảo dưỡng định kỳ để ô tô hoạt động trơn tru. Những bộ phận duy nhất có thể sẽ cần được bảo dưỡng là lốp xe, đèn chiếu sáng, cần gạt nước, hệ thống treo và lọc cabin, nhưng những bộ phận đó có thể được thay thế nếu cần.
Về lâu dài, xe điện rẻ sẽ hơn
Đừng để chi phí trả trước ban đầu (tức là giá mua ô tô điện) làm bạn sợ hãi. Hãy tính toán đến các khoản trợ cấp và giảm thuế của chính phủ, những trợ cấp này sẽ chỉ tăng lên khi các chính phủ nghiêm ngặt hơn trong các chính sách môi trường. Mua một chiếc ô tô điện sẽ không chỉ tiết kiệm ví của bạn mà còn cứu giúp cả hành tinh.