Doanh số bán xe điện cũng được chứng minh là sẽ tăng mạnh hơn vào cuối năm 2021, khi lượng xe trong tháng 12/2021 tại ba thị trường hàng đầu cao gấp hơn 2,5 lần so với lượng xe trong tháng 1.
Trong suốt năm 2021, doanh số bán xe điện hàng tháng “liên tục cao hơn ít nhất 50%” so với tháng tương ứng vào năm 2020.
IEA hiện ước tính có khoảng 16 triệu xe điện đang chạy trên các con đường trên toàn cầu, tiêu thụ chung khoảng 30 terawatt-giờ (TWh) điện hàng năm, hoặc bằng với tất cả lượng điện được tạo ra ở Ireland.
Thị phần xe điện 2010-2021.
Trung Quốc dẫn đầu thị trường toàn cầu về tốc độ tăng trưởng khối lượng xe điện, ghi nhận 3,4 triệu xe bán ra vào năm 2021, hoặc nhiều hơn khối lượng bán ra trên toàn thế giới vào năm 2020. Mức tăng hàng năm này là mức tăng thị trường xe điện nhanh nhất ở Trung Quốc kể từ năm 2015, và cũng vượt xa sự phục hồi dần dần của thị trường bán xe chở khách nói chung.
Năm 2021, xe điện chiếm 20% thị phần tại Trung Quốc vào tháng 12, tăng từ mức 7,2% vào tháng 1 năm. Mục tiêu bán hàng chính thức do chính phủ Trung Quốc đặt ra là xe điện sẽ đạt thị phần 20% trong cả năm vào năm 2025 và hiệu suất bán hàng của xe điện ở cho thấy rằng phân khúc này đang trên đà đạt được mục tiêu đề ra.
Báo cáo đã phân bổ lợi nhuận của thị trường Trung Quốc do một số yếu tố, cụ thể là việc gia hạn trợ cấp của chính phủ quốc gia tỷ dân trong hai năm nữa về sự bùng nổ của đại dịch.
IEA cho biết, đà tăng vẫn tiếp tục tăng bất chấp sự trở lại của trợ cấp với mức giảm 10% vào năm 2021 và 30% vào năm 2022, và tăng trưởng thị trường xe điện vào năm ngoái bất chấp việc giảm trợ cấp cho thấy thị trường xe điện ở Trung Quốc có thể đang trưởng thành.
Mặt khác, hiệu suất bán hàng mạnh mẽ trong phân khúc xe điện của Trung Quốc cũng có thể phản ánh nhu cầu quá nóng do khách hàng đổ xô đi đảm bảo các khoản trợ cấp được cung cấp vào năm 2021 trước khi giảm vào năm nay. Trong khi một yếu tố khác là ngày càng nhiều xe ô tô cỡ nhỏ được cung cấp trên thị trường Trung Quốc.
Báo cáo lưu ý rằng mẫu Wuling Hongguang Mini EV rất nhỏ gọn nằm trong số những sản phẩm bán chạy nhất của Trung Quốc vào năm ngoái, mặc dù không đủ điều kiện để được trợ giá cho EV.
Doanh số bán xe điện hàng tháng tại các thị trường lớn, 2021 so với 2020.
Trong khi đó ở châu Âu, doanh số bán xe điện tăng lên 2,3 triệu chiếc, tương đương mức tăng gần 70%, với khoảng một nửa trong số đó là xe hybrid.
Nhìn chung, thị trường ô tô châu Âu vẫn chưa phục hồi sau ảnh hưởng của đại dịch, với doanh số bán xe tổng thể vào năm 2021 thấp hơn 15% so với năm 2019.
IEA cho biết, doanh số bán xe điện ở châu Âu tăng một phần do các tiêu chuẩn khí thải CO2 mới ở lục địa này, và mức tăng này cũng là do trợ cấp mua xe điện đã được tăng lên và mở rộng ở hầu hết các thị trường lớn ở châu Âu.
Doanh số bán hàng tháng của xe điện ở châu Âu vào năm ngoái mạnh nhất trong quý cuối cùng, đỉnh điểm là vào tháng 12 khi lần đầu tiên doanh số xe điện cao hơn doanh số bán xe động cơ diesel, trong đó xe điện chiếm 21% thị phần ở châu Âu.
Xét về thị trường theo quốc gia, Đức là quốc gia lớn nhất ở châu Âu về ô tô điện, châu lục mà “hơn một phần ba” số xe mới bán ra trong tháng 11 và tháng 12 là xe điện, chiếm 17% tổng doanh số bán hàng của châu Âu vào năm 2021. Tuy nhiên có sự khác biệt đáng kể giữa các quốc gia. Xe điện chiếm 72% doanh số bán hàng ở Na Uy, 45% ở Thụy Điển và 30% ở Hà Lan.
Trong số các “thị trường lớn ở châu Âu”, Đức có thị phần xe điện lớn nhất với 25%, tiếp theo là Vương quốc Anh và Pháp, đều với 15%, Ý với 8,8% và Tây Ban Nha với 6,5%.
Theo IEA, khi thị trường xe hơi tổng thể của Mỹ phục hồi, phân khúc xe điện cũng tăng gấp đôi so với năm 2020 vượt qua 500.000 chiếc được bán ra vào năm 2021.
Tesla vẫn là gã khổng lồ trong lĩnh vực xe điện khi tiếp tục chiếm hơn một nửa tổng số xe điện bán ra trên thị trường. Tuy nhiên, Tesla cũng đã duy trì sự sụt giảm thị phần, giảm so với mức 65% mà họ nắm giữ vào năm 2020 khi các nhà sản xuất ô tô khác cung cấp một loạt các loại xe điện mới ra thị trường.
Doanh số bán xe điện tại các thị trường lớn như Trung Quốc, Châu Âu và Mỹ không tăng cùng tốc độ với các thị trường khác trên toàn cầu, trong khi các thị trường nói trên chiếm khoảng 2/3 thị trường xe hơi tổng thể và 90% doanh số bán xe điện, hầu hết các thị trường khác xe điện chỉ chiếm dưới 2%.
Các nền kinh tế đang phát triển lớn như Brazil, Ấn Độ và Indonesia chứng kiến mức tăng trưởng EV dưới 1% "mà không có bất kỳ sự gia tăng đáng kể nào" trong năm qua, báo cáo của IEA viết.
Những quốc gia này chứng kiến sự tăng trưởng trong phân khúc xe điện và xe buýt điện, tuy nhiên giá xe điện cao hơn cũng như việc thiếu cơ sở hạ tầng sạc được cho là những lý do chính dẫn đến tình trạng tiêu thụ chậm chạp.
Bên cạnh đó, các nền kinh tế phát triển khác ở châu Á cho thấy mức độ hấp thụ EV khác nhau ở các thị trường tương ứng. Nhật Bản đã chứng kiến thị phần xe điện duy trì dưới 1% trong ba năm qua, tuy nhiên Hàn Quốc đã chứng kiến doanh số bán xe điện tăng hơn gấp đôi vào năm 2021 sau hai năm đình trệ, trong đó điện khí hóa đã tăng thị phần lên 8%. Trong khi đó, Úc bắt đầu từ mức cơ sở thấp, nhưng đã tăng hơn gấp ba lần tỷ trọng EV lên 2% vào năm 2021.
Còn rất nhiều dư địa để tăng trưởng trong phân khúc xe điện, tuy nhiên, chuỗi cung ứng cho ngành công nghiệp ô tô đặt ra những thách thức không chỉ cho phân khúc xe điện mà cho cả ngành công nghiệp ô tô nói chung.
Năm 2021, giá thép tăng 100%, nhôm tăng 70% và đồng hơn 70%, điều này cũng tiếp tục ảnh hưởng đến sản xuất của cả ICE và xe điện thông thường.
Những thách thức đối với các loại xe điện đang tăng lên bởi sự tăng giá đối với các nguyên liệu cần thiết trong sản xuất pin, chẳng hạn như lithium cacbonat đã tăng giá 150% so với cùng kỳ năm ngoái, than chì tăng 15%, niken tăng 25%.
Trong một báo cáo riêng của IEA về vai trò của các khoáng chất quan trọng trong quá trình chuyển đổi năng lượng sạch, các thị trường toàn cầu có khả năng đối mặt với tình trạng thiếu lithium và coban sớm nhất vào năm 2025 trừ khi đầu tư đủ để mở rộng sản xuất. Báo cáo này cho biết, điều này sẽ đòi hỏi phải đẩy nhanh không chỉ việc khai thác khoáng sản mà còn của toàn bộ chuỗi giá trị EV.
Về cam kết từ các nhà sản xuất ô tô đối với sự phát triển và tăng trưởng thị trường xe điện của họ, với tư cách là hãng đề xướng lâu năm về điện khí hóa hybrid, Toyota đã tuyên bố vào tháng 12 năm ngoái rằng sẽ tung ra 30 xe chạy pin vào năm 2030 cùng với các nỗ lực giảm thiểu carbon và trung hòa carbon, trong khi Volkswagen đã cam kết loại bỏ dần việc bán các loại xe chạy bằng động cơ đốt trong ICE vào năm 2035.