Kỹ sư ô tô người Nhật Bản Masato Katsumata nói chuyện tại sự kiện nhà đầu tư của Tập đoàn ô tô Quảng Châu của Trung Quốc.
Masato Katsumata đã có hơn 30 năm làm việc tại Toyota, chủ yếu là trong bộ phận kỹ thuật. Ông từng là kỹ sư trưởng, chịu trách nhiệm giám sát việc tân trang toàn bộ chiếc sedan Camry. Ông cũng đã tham gia vào nhiều dự án ở nước ngoài.
Nhưng tại một sự kiện dành cho nhà đầu tư của Tập đoàn ô tô Quảng Châu (GAC) hồi tháng 7, Katsumata là kỹ sư trưởng quản lý kỹ thuật mới tại trung tâm R&D của GAC. Phát biểu bằng tiếng Trung, ông đã nói về bản thân mình và về tham vọng của mình tại công ty mới.
Katsumata nói: “Tại GAC, tôi muốn tạo ra những chiếc xe khiến cả thế giới phải kinh ngạc.
Ông là một trong số các kỹ sư Nhật Bản - chủ yếu là những cựu chiến binh dày dạn kinh nghiệm nhưng cũng có cả những công nhân trẻ hơn - đang tìm kiếm cơ hội việc làm tại thị trường ô tô lớn nhất thế giới, Trung Quốc, đặc biệt khi các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản cắt giảm việc làm.
Các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc, đặc biệt là xe điện nói riêng, đã đặt mục tiêu vào các nhân lực tài năng của Nhật Bản.
Xpeng, được thành lập vào năm 2015, đã bổ nhiệm Yoshitsugu Miyashita làm giám đốc cấp cao về chất lượng sản xuất vào năm 2019. Miyashita đã làm việc trong bộ phận kiểm soát chất lượng tại Toyota trong gần bốn thập kỷ, giữ chức giám đốc quản lý và đảm bảo chất lượng tại liên doanh GAC Toyota Motor. Shenzhen Baoneng Motor, một công ty được thành lập vào năm 2017, đã thuê nhiều kỹ sư Nhật Bản làm giám đốc điều hành vào năm 2020, bao gồm Toshiaki Otani, trước đây làm cho Nissan Motor.
Các kỹ sư Nhật Bản “nhảy việc” trước sức thu hút về một mức thù lao cao hơn cũng như mức độ linh hoạt dành cho họ ở Trung Quốc.
Không có gì lạ khi các công ty ô tô Trung Quốc đưa ra mức lương 6 con số, trong một số trường hợp, lên tới khoảng 300.000 USD cho các nhà quản lý. Một số được chỉ định có thông dịch viên hoặc tài xế riêng sau khi gia nhập, mang lại nhiều cơ hội phát triển sự nghiệp và gia tăng thu nhập cho các kỹ sư ô tô Nhật Bản, ngay cả khi họ không thể nói được tiếng Trung.
Các kỹ sư chỉ quản lý một số ít cấp dưới ở Nhật Bản có thể được trao quyền điều hành, quản lý một nhóm hàng chục người ở Trung Quốc. Ông nói: Cơ hội được làm việc với đội ngũ nhân viên "trẻ, nhanh nhẹn và tràn đầy năng lượng" tại GAC là "yếu tố quyết định" khiến ông gia nhập GAC của Katsumata.
Nhật Bản là nguồn nhân lực chuyên môn quý giá đối với nhiều nhà sản xuất ô tô Trung Quốc, những hãng đang đối mặt với tình trạng thiếu chuyên môn.
Chính phủ Trung Quốc đã định vị xe điện là một ngành công nghiệp cốt lõi, vì vậy chính phủ đã cung cấp các khoản trợ cấp bán hàng lớn để khuyến khích các nhà sản xuất phát triển. Nhiều người chơi mới nổi đã nhanh chóng mở rộng nhưng lại thiếu bí quyết sản xuất cần thiết, vì vậy họ tìm cách bổ sung đội ngũ nhân lực cấp bậc kỹ thuật của họ để đáp ứng nhu cầu của thị trường ô tô điện, một thị trường dự kiến sẽ phát triển mạnh mẽ.
Trong khi các kỹ sư Nhật Bản “nhảy việc” sang các hãng xe Trung Quốc có xu hướng là những người kỳ cựu sắp nghỉ hưu với hàng chục năm kinh nghiệm, thì những nhân sự trẻ hơn cũng được các hãng xe Trung Quốc nhắm đến. Chủ tịch GAC Zeng Qinghong cho biết nhà sản xuất ô tô sẽ "tiếp tục tích cực thuê các nhân sự nước ngoài xuất sắc".
Việc tái cơ cấu tại các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản đang được thúc đẩy để chuyển hướng sang xe điện cũng đang mang lại lợi thế cho các công ty cùng ngành Trung Quốc.
Đại diện một công ty nhân lực lớn của Nhật Bản đang làm việc tại Trung Quốc mới đây đã nhận được yêu cầu của một nhà sản xuất ô tô Trung Quốc, về việc tuyển dụng một kỹ sư Honda. Hơn 2.000 nhân viên của công ty Nhật Bản đã đăng ký gói nghỉ hưu sớm kể từ khi Honda mở chương trình này vào tháng Tư. Nissan đã cắt giảm hơn 10.000 việc làm trên toàn thế giới kể từ năm 2019.
Tình hình này có một số điểm tương đồng với sự thay đổi trong ngành công nghiệp bán dẫn cách đây ba thập kỷ. Các nhà sản xuất chip Nhật Bản phát triển mạnh mẽ vào những năm 1980 - nhưng từ cuối những năm 1990 trở đi, bộ phận bán dẫn của nhiều công ty điện tử chìm trong nợ nần. Các kỹ sư bị bỏ lại hàng loạt, và Samsung Electronics đã tận dụng thời cơ, đón nhận những kỹ sư này, sử dụng nguồn nhân lực tài năng và xây dựng công ty, thiết lập nên vị thế thống trị hiện tại của công ty Hàn Quốc.