Mẫu xe Model 3 của Tesla.
Những người ủng hộ ô tô chạy điện và nhà sáng lập kiêm Tổng giám đốc (CEO) của Tesla, ông Elon Musk, tin rằng hãng này sẽ thổi một luồng gió mới vào thị trường xe đại chúng bằng mẫu sedan Model 3 và mẫu crossover sắp tới Model Y.
Trong khi đó, những người có quan điểm kém thân thiện với Tesla cho rằng hãng này là một công ty được thổi phồng giá trị, chưa chứng minh được khả năng sinh lời bền vững, và vẫn đối mặt với thách thức từ các hãng xe toàn cầu như GM, Volkswagen hay Nissan.
Cổ phiếu Tesla “quay 180 độ”
Nhưng ở thời điểm hiện tại, ưu thế đang thuộc về giới đầu cơ giá lên cổ phiếu Tesla. Chỉ trong vòng 1 tháng qua, giá cổ phiếu này đã tăng gần 40%, nâng tổng mức tăng trong 3 tháng lên 60%.
Nhờ đó, cổ phiếu Tesla trở lại với trạng thái tăng nếu tính từ đầu năm, dù còn kém mức tăng của cổ phiếu GM, Ford, Fiat Chrysler và nhiều hãng xe lớn khác.
Doanh số mạnh và việc Tesla bất ngờ đạt lợi nhuận trong quý 3 chính là chất xúc tác chủ chốt phía sau đợt tăng giá cổ phiếu này.
Vào tháng trước, khi Tesla công bố kết quả kinh doanh, ông Musk nói với giới phân tích rằng kế hoạch sản xuất Model Y đang được triển khai nhanh hơn dự kiến. Đây là mẫu xe mà ông Musk dự báo sẽ có doanh số tốt hơn cả Model 3 cùng mẫu sedan cao cấp Model S và mẫu crossover Model X gộp lại. Nhờ kế hoạch được đẩy nhanh, Model Y có thể sẽ ra thị trường vào mùa hè năm sau, thay vì mùa thu như kế hoạch ban đầu.
Trên cơ sở này, nhiều nhà phân tích ở Phố Wall đang đặt kỳ vọng Tesla báo lãi trong quý 4 năm nay và trong cả năm 2020.
Với đà phấn khích đang cao, ông Musk cách đây ít ngày công bố kế hoạch xây một siêu nhà máy Tesla ở châu Âu, tại đây hãng sẽ sản xuất pin lithium và cả ô tô. Nơi đặt nhà máy sẽ là Berlin, Đức, đất “khai sinh” của Volkswagen.
Ngoài ra, Tesla cũng đã bắt đầu sản xuất thử nghiệm tại siêu nhà máy ở Thượng Hải nhằm cạnh tranh mạnh hơn với các đối thủ Trung Quốc như NIO, BAIC hay BYD.
Dù lỗ nặng gần đây, giới bán khống vẫn chưa chịu buông tha cổ phiếu Tesla. Các nhà phân tích cũng chưa thực sự lạc quan về triển vọng của cổ phiếu này. Mức giá mục tiêu bình quân mà giới phân tích đưa ra cho cổ phiếu Tesla hiện chưa đầy 263 USD/cổ phiếu, thấp hơn trên 25% so với mức giá hiện tại.
Nhà phân tích Jeffery Osborne của Cowen, người đưa ra dự báo giá cổ phiếu Tesla giảm về 190 USD/cổ phiếu, cho rằng đợt tăng giá gần đây của cổ phiếu này sẽ không bền vững.
Model Y, mẫu xe crossover sắp ra của Tesla - Ảnh: Forbes.
Trái lại, nhà phân tích Colin Rusch của Oppenheimer tỏ ra lạc quan về Tesla, đưa ra mức giá mục tiêu 385 USD/cổ phiếu, cao hơn 10% so với thị giá cổ phiếu công ty này.
Theo ông Rusch, sau báo cáo kết quả kinh doanh mới nhất của Tesla, những lo ngại về độ bền vững trong hoạt động kinh doanh của Tesla “về cơ bản đã được tháo gỡ”. Nhà phân tích này cho rằng giới đầu tư giờ đây nhìn nhận Tesla tích cực hơn trong tương quan so sánh với các hãng xe lớn vốn đang “chật vật với những thách thức do sự suy giảm nhu cầu trên toàn cầu, biến động công nghệ, thiết kế sản phẩm và mối quan hệ căng thẳng với giới công nhân”.
Giới bán khống gặp khó với Tesla
Ông Musk có cả một “lịch sử” đưa ra những lời hứa mà ông không thể thực hiện, đặc biệt về tiến độ sản xuất. Ngoài ra, ông cũng bị nhiều người “ghét” vì tính cách có phần bốc đồng, nhiều lần có những phát ngôn gây tranh cãi. Chẳng hạn, ông đưa ra cáo buộc vô căn cứ rằng một trong những người giải cứu đội bóng nhí bị mắc kẹt trong hang ở Thái Lan hồi tháng 7/2018 là một kẻ ấu dâm. Sau đó, ông đã lên tiếng xin lỗi thông qua mạng xã hội Twitter.
Chưa kể, ông Musk cũng có mối quan hệ không mấy êm ái với các cơ quan chức năng, đặc biệt là Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ (SEC). Tháng 8/2018, ông tuyên bố trên Twitter rằng ông đã đạt thỏa thuận đưa Tesla thành công ty tư nhân với mức giá 420 USD/cổ phiếu. Thông tin này khiến giá cổ phiếu Tesla tăng vọt, nhưng rồi sau đó giới đầu tư mới vỡ lẽ chẳng có thỏa thuận nào như vậy.
Những người hoài nghi về Tesla cũng nhấn mạnh rằng ông Musk còn nhiều hoạt động kinh doanh khác có thể khiến ông bị phân tâm khỏi hãng xe điện. Chẳng hạn, ông còn đang điều hành công ty du lịch vũ trụ SpaceX và một dự án giao thông ngầm siêu thanh (hyperloop) thông qua công ty xây dựng đường hầm có tên The Boring Company.
Nhưng việc Tesla bị nhiều người hoài nghi lại chũng chính là một trong những nhân tố có thể đẩy giá cổ phiếu công ty này lên cao hơn, ít nhất là trong ngắn hạn.
Gần 25% cổ phiếu đang lưu hành của Tesla nằm trong tay các nhà bán khống (short seller) - những người đặt cược một cổ phiếu sẽ giảm giá nhằm kiếm tiền từ sự giảm giá của cổ phiếu đó.
Các nhà bán khống kiềm lời bằng cách vay cổ phiếu để bán ra, rồi mua vào để trả lại khi cổ phiếu đó sụt giá, bỏ túi phần chênh lệch.
Khi một cổ phiếu bị bán khống nhiều bất ngờ tăng giá mạnh, giới bán khống sẽ hứng thua lỗ, buộc họ phải gấp rút mua lại cổ phiếu đó để trả lại và cắt lỗ, nếu không có thể bị thua lỗ trầm trọng hơn. Trong trường hợp đó, hoạt động mua vào cổ phiếu của các nhà bán khống có thể đẩy giá cổ phiếu tăng nhanh hơn.
Tháng trước, cổ phiếu Tesla tăng vọt sau khi công ty bất ngờ báo lãi, một số nhà phân tích nhận định rằng chừng nào Tesla còn đưa ra những thông tin khả quan như vậy, thì chừng đó giới bán khống cổ phiếu hãng này còn khốn đốn.