Thực tế không như kỳ vọng
Ford cho biết nguồn cung cấp Mustang Mach-E đã tăng đều đặn kể từ tháng 6 sau khi nhà máy đóng cửa theo kế hoạch. Ảnh: WSJ.
Nỗ lực thúc đẩy doanh số bán xe điện của ngành công nghiệp ô tô toàn cầu đang vấp phải một thực tế phũ phàng: Sự quan tâm của người mua đối với những mẫu xe này đang trở nên ít hơn dự kiến.
Trong khi doanh số bán xe điện tiếp tục tăng - tăng 51% trong năm nay cho đến tháng 9 - thì tốc độ này đã chậm lại so với một năm trước đó và hàng tồn kho chưa bán được đang bắt đầu chồng chất đối với một số thương hiệu.
Một số hãng xe như Ford Motor F và Toyota Motor đang giảm bớt kỳ vọng của họ đối với xe điện và chuyển nhiều nguồn lực hơn sang xe hybrid, vốn đang thu hút người tiêu dùng với tốc độ nhanh hơn.
Các đại lý và giám đốc điều hành trong ngành cho biết, làn sóng người mua đầu tiên sẵn sàng trả thêm tiền cho một chiếc ô tô chạy bằng pin đã thực hiện giao dịch mua, và các nhà sản xuất ô tô hiện đang phải đối mặt với một nhóm do dự hơn, giống như một loạt các mẫu xe điện mới dự kiến sẽ ập đến các đại lý trong những năm tới.
John Lawler, giám đốc tài chính của Ford Motor, cho biết tại một hội nghị vào tháng 9 về tỷ lệ chấp nhận xe điện: “Đường cong không tăng tốc nhanh như tôi nghĩ nhiều người mong đợi. Chúng tôi đang thấy nó phẳng đi một chút”.
Giá bán xe điện so với các loại xe khác trong năm 2023. Nguồn: Cox Automotive.
Doanh số bán xe điện giảm đột ngột trái ngược với một năm trước khi các nhà sản xuất ô tô nhận thấy mình bất ngờ trước danh sách chờ đợi dài đối với ô tô và xe tải chạy bằng pin. Đó cũng là một dấu hiệu đáng lo ngại đối với các nhà sản xuất ô tô khi đầu tư hàng tỷ USD vào việc xây dựng các nhà máy và nhà máy sản xuất pin để hỗ trợ những gì họ hy vọng sẽ là nhu cầu mạnh mẽ về các mẫu xe plug-in.
Trong những năm gần đây, sự chuyển hướng của ngành công nghiệp ô tô toàn cầu đã tăng tốc, được thúc đẩy bởi sự gia tăng nhanh chóng của Tesla và các quy định cứng rắn hơn trên toàn cầu về các chất gây ô nhiễm từ ống xả, bao gồm cả lệnh cấm hoàn toàn đối với ô tô chạy bằng xăng trong những năm tới.
Chính quyền Biden đã coi xe điện là trọng tâm trong chính sách công nghiệp của mình và Nghiệp đoàn công nhân ngành ô tô (UAW) đang đình công tại các công ty ô tô ở Detroit, một phần vì lo ngại về an ninh việc làm trong tương lai khi các nhà máy động cơ và truyền động biến mất.
Tuy nhiên, nhiều người tiêu dùng vẫn không muốn chuyển đổi sang xe điện do giá thành cao và sự bất tiện khi lái một chiếc xe có phạm vi hoạt động hạn chế và cần phải sạc lại thường xuyên.
Robert DuWors, người đang cân nhắc mua một chiếc ô tô chạy bằng pin, cho biết: “Tôi vẫn chưa sẵn sàng mua một chiếc ô tô điện vì lo lắng về phạm vi hoạt động”. Thay vào đó, anh mua một chiếc xe plug-in hybrid vì nó có thể đi được 40 đến 50 dặm trong một lần sạc pin, nhiều hơn mức Robert DuWors lái xe trung bình một ngày.
Theo công ty phân tích dữ liệu J.D. Power, thị phần bán lẻ do xe điện nắm giữ đã ổn định ở mức khoảng 9% trong vài tháng qua, đặt ra câu hỏi rộng hơn về việc liệu ngành này đang phải đối mặt với một thách thức ngắn hạn hay thách thức kéo dài hơn.
Các hãng sản xuất xoay sở thế nào?
Tesla đã phải vật lộn với tình trạng doanh số bán hàng toàn cầu đang chậm lại, giống như các công ty khác. Ảnh: Zuma Press.
Các nhà sản xuất ô tô đang phản ứng trước nhu cầu suy giảm của người tiêu dùng bằng cách giảm giá và giảm giá cho xe điện.
Một số đang đặt lại những dự báo đầy tham vọng. Ford đã đẩy lùi kế hoạch sản xuất 600.000 xe điện hàng năm đến cuối năm 2024 thay vì cuối năm nay và The Wall Street Journal đưa tin hôm thứ Sáu cuối tuần qua rằng họ đang xem xét hủy bỏ ca sản xuất tại nhà máy đối với xe bán tải chạy điện F-150 Lightning của mình.
Hyundai Motor, công ty đã tích cực bổ sung các mẫu xe điện mới vào dòng sản phẩm của mình, đang cung cấp bộ sạc miễn phí để thu hút người mua, cùng với việc giảm giá khi lắp đặt, một chương trình khuyến mãi trị giá khoảng 1.100 USD.
Công ty dẫn đầu thị trường xe điện Tesla cũng phải vật lộn với doanh số bán hàng toàn cầu chậm lại trong năm nay, bất chấp việc giảm giá mạnh trên các dòng sản phẩm của mình.
Theo Cox Automotive, trên toàn ngành, mức giá trung bình phải trả cho một chiếc xe chạy bằng pin là 50.683 USD trong tháng 9, so với 65.000 USD cùng kỳ năm ngoái.
Các đại lý và nhà phân tích cho biết đối với nhiều người tiêu dùng, chi phí trả trước vẫn còn quá cao, đặc biệt là khi lãi suất tăng cao. Giá có thể sẽ phải giảm xuống để thu hút nhiều người mua ô tô hơn, nhiều người trong số họ đã quen với việc trả dưới 40.000 USD cho một chiếc xe mới.
Beau Boeckmann, chủ tịch của Galpin Motors, công ty sở hữu một trong những đại lý Ford lớn nhất ở Mỹ, cho biết: “Có một chút lạc quan khi nghĩ rằng thị trường sẽ chấp nhận xe điện với tỷ lệ tương đương với những người sử dụng sớm”.
Mustang Mach-E chạy điện là mẫu xe bán chạy nhất của đại lý vào tháng trước, nhưng Beau Boeckmann vẫn còn số xe chưa bán được. “Khách hàng sẽ không gõ cửa để mua chúng”, ông nói thêm.
Theo công ty nghiên cứu Motor Intelligence, vào tháng 9, Ford đã có nguồn cung SUV Mustang Mach-E chưa bán được trong 3 tháng rưỡi, cao hơn gấp đôi mức trung bình của ngành.
Huyndai, Kia và Volkswagen cũng chứng kiến lượng xe điện tồn kho trong tháng trước tăng mạnh so với cùng kỳ năm trước.
Một phát ngôn viên của Ford cho biết doanh số bán xe điện của công ty vẫn tăng mạnh - tăng 14,8% trong quý vừa kết thúc - và nguồn cung cho Mustang Mach-E đã tăng đều đặn kể từ tháng 6 sau khi nhà máy đóng cửa theo kế hoạch.
Kia cho rằng sự giảm tốc hiện tại là do “những biến động ngắn hạn của thị trường” và Volkswagen thừa nhận thị trường xe điện ở Mỹ đã dịu lại nhưng cho biết nhu cầu vẫn rất mạnh.
Một số nhà sản xuất ô tô, chẳng hạn như Huyndai và Kia, đã bị ảnh hưởng nặng nề bởi những hạn chế mới nhằm hạn chế những người có thể đủ điều kiện nhận khoản tín dụng thuế liên bang trị giá 7.500 USD cho xe điện. Bởi vì các công ty ô tô này sản xuất xe điện bên ngoài Bắc Mỹ nên họ không đủ điều kiện nhận ưu đãi vào tháng 8, khiến chúng trở nên đắt hơn đối với người mua.
Để bù đắp, Hyundai đã bắt đầu đưa ra các hợp đồng cho thuê và các chương trình khuyến mãi khác để thu hút nhiều người mua hơn, Randy Parker, người đứng đầu doanh nghiệp Bắc Mỹ của nhà sản xuất ô tô Hàn Quốc cho biết.
Parker nói: “Chúng tôi phải duy trì tính cạnh tranh trên thị trường”.
Các công ty khởi nghiệp xe điện cũng đang cảm thấy khó khăn do tốc độ tăng trưởng doanh số chậm hơn dự kiến. Các công ty như Rivian Automotive và Lucid Group nhận thấy mình có lượng hàng tồn kho chưa bán được mặc dù số lượng xe sản xuất tại các nhà máy của họ tương đối thấp.
Trong khi đó, người mua đang hướng tới xe hybrid và plug-in hybrid, kết hợp động cơ xăng với năng lượng pin để tiết kiệm nhiên liệu.
Theo Motor Intelligence, doanh số bán xe hybrid trong ba quý đầu năm đã tăng 48% so với cùng kỳ năm trước, đảo ngược so với năm ngoái, khi doanh số bán xe hybrid giảm khoảng 6% so với năm 2021.
David Christ, người đứng đầu bộ phận kinh doanh của Toyota Motor Bắc Mỹ chia sẻ: “Đó là một thị trường nóng bỏng”. Toyota đã chuyển sang sử dụng xe điện chậm hơn so với các đối thủ của mình, ưu tiên thúc đẩy xe hybrid, hiện đang có nguồn cung ít hơn.
Christ cho biết: “Chúng tôi đang cố gắng tạo ra càng nhiều xe hybrid và plug-in hybrid càng tốt”.