Một mẫu xe của Jaguar Land Rover.
Nhà sản xuất siêu xe có trụ sở ở Anh đang trong cuộc “săn đầu người” để tìm nhân sự thay thế cho đương kim CEO Ralf Speth khi ông Speth rời cương vị này vào mùa thu năm nay.
Ông Speth sẽ thôi chức CEO Jaguar Land Rover khi hợp đồng của ông với hãng hết hãng vào cuối tháng 9 - Jaguar Land Rover cho biết trong một tuyên bố ra ngày 30/1. Tuyên bố cũng nói rằng việc tìm một vị CEO mới đã bắt đầu.
Sau khi rời cương vị CEO, ông Speth sẽ trở thành một Phó chủ tịch không điều hành và tiếp tục giữ ghế trong Hội đồng Quản trị Tata Sons - công ty mẹ của Tata Motors, hãng xe Ấn Độ nắm quyền kiểm soát Jaguar Land Rover.
Người trở thành vị CEO tiếp theo của Jaguar Land Rover sẽ được trao những nhiệm vụ đầy khó khăn, gồm đưa công ty vượt qua sóng gió của vụ “ly hôn” giữa Anh với Liên minh châu Âu (EU), tức Brexit; khôi phục doanh số tại Trung Quốc - thị trường ô tô lớn nhất thế giới; và giảm bớt sự phụ thuộc của hãng vào các mẫu xe chạy diesel.
Những khó khăn này vốn dĩ đã lớn khi đứng riêng rẽ, khi gộp chung lại càng trở thành một thách thức “khó nhằn” hơn đối với ngay cả một nhà lãnh đạo doanh nghiệp nhiều kinh nghiệm vượt khủng hoảng.
Có thể nói, Jaguar Land Rover đã đạt được sự phát triển nhất định dưới sự lãnh đạo của ông Speth, người đã nắm giữ cương vị CEO của hãng trong 10 năm qua. Vị kỹ sư người Đức này từng có 20 năm làm việc ở BMW trước khi trở thành Phó chủ tịch của Land Rover. Tiếp đó, ông gia nhập Ford vào năm 2000, cùng năm khi hãng này mua Land Rover. Năm 2010, Speth trở thành CEO của Jaguar Land Rover - công ty được thành lập vào năm 2008 khi Tata Motors mua lại Jaguar và Land Rover.
Ông Speth được cho là người đã có công đưa Jaguar Land Rover từ một hãng xe chỉ chú trọng thị trường trong nước thành một hãng xe toàn cầu, cạnh tranh với những cái tên lớn như Volkswagen và BMW.
Bên trong một nhà máy của Jaguar Land Rover ở Anh - Ảnh: Autocar.
Dưới sự lãnh đạo của ông Speth, Jaguar Land Rover đã mở nhà máy đầu tiên của hãng tại Trung Quốc vào năm 2014, một phần trong nỗ lực của hãng nhằm tăng thị phần phân khúc xe sang ở nước này. Chiến lược đó đã mang lại kết quả không tồi. Doanh số của Jaguar Land Rover sau vài năm tăng yếu đã bùng nổ vào năm 2017 và 2018, đánh dấu chuỗi 8 năm tăng trưởng liên tiếp.
Nhưng sau đó, khi loạt khó khăn nói trên xuất hiện, doanh số của hãng quay đầu đi xuống. Trong năm tài khóa kết thúc vào tháng 3/2019, doanh số Jaguar Land Rover giảm khoảng 6% so với tài khóa trước và hãng báo lỗ 3,6 tỷ Bảng, tương đương 4,7 tỷ USD. Đó cũng là năm đầu tiên trong 2 thập kỷ doanh số của hãng tại Trung Quốc sụt giảm.
Tại thị trường châu Âu, Jaguar Land Rover đang loay hoay ứng phó với xu hướng người tiêu dùng trở nên “ghẻ lạnh” xe chạy diesel - loại xe chủ lực của hãng - sau vụ bê bối khí thải xe diesel của Volkswagen.
Hồi tháng 1 năm ngoái, Jaguar Land Rover công bố một kế hoạch tham vọng nhằm cắt giảm 2,5 tỷ USD (3,3 tỷ Bảng) chi phí, bao gồm sa thải 6.000 nhân viên. Ngoài ra, hãng tiếp tục rót hàng tỷ Bảng cho việc phá triển xe điện nhằm thích ứng với thay đổi nhu cầu của người tiêu dùng và sự thắt chặt các quy chế khí thải.
Những nỗ lực này có vẻ đang mang lại một số kết quả.
Cách đây ít ngày, Jaguar Land Rover cho biết lợi nhuận quý 4/2019 đạt 318 triệu Bảng (416 triệu USD), so với khoản lỗ 273 triệu Bảng (357 triệu USD) cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, hãng cũng tuyên bố cắt giảm thêm chi phí, đặt mục tiêu tiết kiệm chi phí 4 tỷ Bảng (5,2 tỷ USD) trong thời gian đến hết tài khóa 2021.
Song song với cắt giảm chi phí, vị CEO tiếp theo của Jaguar Land Rover sẽ phải đối mặt với một thực tế không mấy dễ chịu nữa là sự tụt dốc của thị trường ô tô toàn cầu, đặc biệt tại Trung Quốc và Ấn Độ.
Doanh số xe tại Anh, nơi bấp bênh do Brexit gây ra đã khiến các hãng xe điêu đứng, cũng đang suy giảm. Lượng xe sản xuất tại Anh trong năm 2019 đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ năm 2010, theo số liệu của Hiệp hội Các nhà sản xuất và thương mại ô tô nước này (SMMT).
Theo kế hoạch, Anh đã rời EU vào ngày 31/1/2020, nhưng cuộc đàm phán về quan hệ thương mại giữa hai bên hậu Brexit sẽ kéo dài cho tới cuối năm nay. Chi tiết về mối quan hệ này sẽ có ảnh hưởng lớn đến Jaguar Land Rover bởi EU chiếm 1/5 doanh số bán lẻ của hãng trong tài khóa gần nhất, đồng thời cung cấp cho hãng nhiều linh kiện quan trọng.
Jaguar Land Rover từng cảnh báo rằng nếu Anh không duy trì được một mối quan hệ êm ái với EU sau khi thực thi Brexit, thì lợi nhuận hàng năm của hãng có thể mất đi 1,2 tỷ Bảng, tương đương 1,6 tỷ USD.
Một mối quan hệ thương mại khác có thể ảnh hưởng lớn đến Jaguar Land Rover là quan hệ giữa Anh với Mỹ - thị trường chiếm khoảng 1/4 doanh số của hãng. Chính quyền Tổng thống Donald Trump đã đe dọa áp thuế quan lên ô tô sản xuất tại Anh và xuất khẩu sang Mỹ nếu nước này thực thi kế hoạch áp thuế dịch vụ kỹ thuật số - một loại thuế có thể ảnh hưởng lớn đến các hãng công nghệ Mỹ.
Tất cả những khó khăn này hợp thành một con đường gập ghềnh chờ đón vị thuyền trưởng tiếp theo của Jaguar Land Rover, cho dù người đó là ai.