Lần đầu tiên trong khoảng 25 năm tới, Trung Quốc không phải là ba ưu tiên đầu tư hàng đầu của phần lớn các công ty Mỹ, theo một cuộc khảo sát của Phòng Thương mại Mỹ tại Trung Quốc. Cuộc khảo sát cũng cho thấy tỷ lệ các công ty chuyển chuỗi cung ứng đi nơi khác hoặc đang cân nhắc làm như vậy đã tăng gần gấp đôi so với một năm trước. Ảnh: Reuters.
Theo một số nhà cung cấp được phỏng vấn, hiện tại, những nhà sản xuất ô tô từ châu Âu và các nơi khác đang tiến hành các cuộc đàm phán trực tiếp với các nhà sản xuất mọi thứ, từ bộ phận làm mát đến hệ thống phanh và bộ phận sạc ô tô, thúc giục họ thành lập nhà máy ở những nơi như Việt Nam và Indonesia để họ vẫn có thể hưởng lợi từ chuyên môn cùng các mối quan hệ lâu dài nhưng tránh rủi ro mà Trung Quốc đặt ra hiện tại.
Trong khi một số tên tuổi quốc tế như Airbus SE và Tesla Inc. đang đóng góp gấp đôi vào nền kinh tế lớn nhất châu Á, thì sự thay đổi này là mối đe dọa ngày càng tăng đối với vị thế công xưởng của thế giới của Trung Quốc và nỗ lực giành lại niềm tin của doanh nghiệp toàn cầu.
Wang, quản lý của một công ty chuyên sản xuất linh kiện sạc xe điện có trụ sở tại Giang Tô, cho biết áp lực là rất rõ ràng. Khi khách hàng châu Âu quan trọng đến thăm lần đầu tiên sau khi Trung Quốc dỡ bỏ các hạn chế Covid, điều đầu tiên khách hàng hỏi là kế hoạch thành lập nhà máy ở nước ngoài của công ty, đồng thời bày tỏ mối quan ngại về căng thẳng gia tăng giữa Trung Quốc và phương Tây.
Trên chuyến taxi từ sân bay đến nhà máy, Wang và khách hàng của anh ta đã đồng ý đến thăm Việt Nam và Thái Lan để tìm kiếm cơ hội. “Tôi thậm chí không thích đi máy bay”, Wang nói. Anh chỉ yêu cầu được tiết lộ họ của mình để không tiết lộ danh tính của doanh nghiệp hoặc khách hàng. “Nhưng có vẻ như tôi không còn lựa chọn nào khác. Chuyển ra nước ngoài hoặc mất việc kinh doanh”.
Không chỉ các nhà sản xuất phụ tùng ô tô cảm thấy áp lực của cái được gọi là Trung Quốc+1: thúc đẩy thành lập ít nhất một nhà máy bên ngoài trụ sở chính của Trung Quốc. Đáng chú ý nhất là Apple Inc. và các nhà cung cấp của họ đang chuyển hoạt động sản xuất ra khỏi quốc gia tỷ dân.
Foxconn Technology Group có kế hoạch đầu tư khoảng 700 triệu USD vào một nhà máy mới để sản xuất linh kiện iPhone ở Ấn Độ, trong khi nhà sản xuất AirPods GoerTek Inc. đang đầu tư 280 triệu USD ban đầu vào một cơ sở mới ở Việt Nam và xem xét mở rộng ở Ấn Độ.
Ben Simpfendorfer, một đối tác của công ty tư vấn Oliver Wyman có trụ sở tại Hong Kong, cho biết: “Các công ty đang chuyển từ chiến lược dựa trên chi phí sang chiến lược dựa trên khả năng phục hồi. Khả năng phục hồi là bằng cách bổ sung thêm một nhà máy hoặc nhiều hơn nữa ở một khu vực khác trên thế giới. Đại dịch và căng thẳng thương mại đã khiến sự mong manh của chuỗi cung ứng toàn cầu trở nên rõ ràng hơn”.
Công ty Sunrise Elc Technology của Trung Quốc, công ty cung cấp linh kiện điện cho nhà sản xuất phụ tùng ô tô Robert Bosch GmbH của Đức và Panasonic Holdings Corp. của Nhật Bản, đã thành lập một nhà máy tại Việt Nam để sản xuất hộp giải mã tín hiệu số cho thị trường tiêu dùng nước ngoài. Ngoài việc đẩy nhanh các kế hoạch để có được các chứng chỉ liên quan để sản xuất phụ tùng ô tô tại nhà máy Việt Nam, công ty còn đang tìm kiếm các địa điểm ở Châu Âu và Mỹ.
Các nhà sản xuất ô tô từ châu Âu và các nơi khác đang thúc ép các nhà sản xuất phụ tùng ô tô Trung Quốc thành lập nhà máy ở những nơi như Việt Nam và Indonesia. Ảnh: AFP.
Giám đốc bộ phận Tiếp thị của Sunrise, ông Timothy Huang cho hay, việc mở rộng ra nước ngoài chủ yếu được thúc đẩy bởi “tình hình quốc tế đang thay đổi nhanh chóng”, đặc biệt đề cập đến căng thẳng thương mại và chính trị của Trung Quốc với Mỹ. Huang cho biết trong một cuộc phỏng vấn từ văn phòng của ông ở Thượng Hải rằng một số chính sách được thực hiện trong cuộc chiến thương mại, chẳng hạn như tăng thuế đối với nhiều loại hàng hóa Trung Quốc, giờ đã trở nên bình thường hóa.
Ông nói: “Những gì đã xảy ra với thiết bị điện tử tiêu dùng có thể sẽ lặp lại trong chuỗi sản xuất ô tô. Đặc biệt là sau khi Covid và việc đóng cửa các trung tâm sản xuất chính đã làm tê liệt chuỗi cung ứng”.
Minth Group Ltd., công ty sản xuất các bộ phận kết cấu thân xe cùng với các bộ phận trang trí và trang trí nội thất, năm ngoái đã ký một thỏa thuận với Renault SA để thành lập một liên doanh sản xuất hộp pin tại một nhà máy ở Ruitz, Pháp và động thổ một dự án. Nhà máy ở Ba Lan mà nó sẽ hoạt động với Sanhua Holding Group Co. Những công ty này bổ sung vào các nhà máy ở Thái Lan, Đức, Serbia, Cộng hòa Séc, Anh, Mexico và Mỹ.
Liu Yanchun, giám đốc điều hành của Minth, nói tại một sự kiện ở Thượng Hải vào tháng Hai vừa qua: “Tất cả chúng ta đều đã thấy một số xu hướng toàn cầu hóa đảo ngược gần đây. Các yếu tố khác đằng sau sự thay đổi bao gồm các hạn chế ngày càng tăng đối với hàng xuất khẩu của Trung Quốc do Đạo luật giảm lạm phát của Tổng thống Joe Biden đưa ra nhằm mục đích giảm sự phụ thuộc vào nguyên liệu Trung Quốc, đặc biệt là ô tô điện. Các nhà sản xuất ô tô Mỹ cũng đang ưu tiên nhiều nhà cung cấp địa phương hơn và khách hàng đang yêu cầu thời gian phản hồi nhanh hơn để hoàn thành đơn đặt hàng”.
Bằng cách mở rộng các cơ sở sản xuất trên khắp thế giới, Liu cho biết Minth sẽ đáp ứng tốt hơn các nhu cầu của khách hàng và các rủi ro địa chính trị như căng thẳng thương mại hoặc chiến tranh bùng nổ.
“Chúng ta sẽ có nhiều quân bài để chơi và sẽ không bao giờ bị chiếu hết”, Liu Yanchun nhấn mạnh.