Lời hứa
Xe tự lái, dự kiến sẽ tạo ra từ 300 tỷ USD đến 400 tỷ USD vào năm 2035, có tiềm năng cách mạng hóa giao thông vận tải về cơ bản.
Một nghiên cứu của McKinsey mới đây đã vẽ ra một bức tranh màu hồng về việc giảm 15% số vụ tai nạn thông qua việc áp dụng hệ thống hỗ trợ người lái tiên tiến (ADAS) ở Châu Âu vào năm 2030. Sức hấp dẫn của những trải nghiệm vận chuyển mang tính thay đổi và an toàn ngày càng tăng đã trở thành động lực thúc đẩy các khoản đầu tư đáng kể đổ vào lĩnh vực xe tự lái.
Điều hướng phức tạp
Hiệp hội kỹ sư ô tô (SAE) đã thiết lập một hệ thống phân loại để xác định mức độ tự chủ của phương tiện. Tuy nhiên, mặc dù có sự đầu tư đáng kể vào nghiên cứu và phát triển, thế hệ xe mới nhất vẫn chưa đạt được hiệu suất SAE cấp 4 hoặc 5 như mong muốn. Công nghệ phức tạp cần thiết cho xe tự hành, bao gồm hệ thống cảm biến và phần mềm tiên tiến, làm dấy lên mối lo ngại về cả hiệu quả và sự an toàn khi đưa các phương tiện tự hành cao vào đường công cộng.
Sự cố và nhận thức của công chúng
Những sự cố gần đây đã phủ bóng đen lên sự an toàn được nhận thức của các phương tiện tự hành. Một cựu nhân viên của Tesla, Lukasz Krupski, đã công khai bày tỏ sự nghi ngờ về sự an toàn của công nghệ tự lái của Tesla, nói rằng: “Tôi không nghĩ phần cứng đã sẵn sàng và phần mềm đã sẵn sàng”.
Một cuộc điều tra của Cơ quan Quản lý An toàn Giao thông Đường cao tốc Quốc gia Mỹ (NHTSA) về thương tích của người đi bộ liên quan đến xe tự lái của một công ty con của General Motors đã làm tăng thêm sự hoài nghi. Những sự cố như thế này không chỉ gây nguy hiểm cho nhận thức của công chúng mà còn là trở ngại cho các công ty đang nỗ lực lấy lại niềm tin.
Một cuộc khảo sát của Pew Research được thực hiện vào năm 2021 cung cấp cái nhìn sâu sắc về những cảm xúc lẫn lộn của người trưởng thành ở Mỹ đối với xe tự lái. Trong khi gần một nửa bày tỏ sự sẵn sàng sử dụng ô tô tự hành, 21% phản đối và 31% vẫn không chắc chắn - một minh chứng cho mối quan hệ phức tạp giữa công nghệ và niềm tin của công chúng.
Mở rộng tầm nhìn
Bất chấp những lo ngại, tham vọng của ngành về giao thông tự hành đã vượt ra ngoài ô tô truyền thống.
Vào tháng 5 năm 2023, Autonomous Bus Technology Ltd, nhà cung cấp công nghệ xe tự hành có trụ sở tại Vương quốc Anh, đã ra mắt những chiếc xe buýt tự lái đầu tiên của Vương quốc Anh. Những chiếc xe buýt này, được thiết kế để di chuyển trong môi trường đô thị phức tạp, tuân thủ luật giao thông và ưu tiên sự an toàn của hành khách, báo hiệu một bước tiến tới giao thông công cộng bền vững và hiệu quả. Các nhà lãnh đạo ngành như Alfio Capicollo của YSM Motors hoan nghênh những sáng kiến như vậy, nhấn mạnh những lợi ích tiềm tàng của giao thông công cộng tự hành.
Capicollo cho biết: “Việc đưa xe buýt tự lái vào các con đường ở Vương quốc Anh phản ánh xu hướng đổi mới đô thị toàn cầu và có thể là nguồn cảm hứng cho các thành phố trên toàn thế giới. Những lợi ích tiềm năng, từ việc giảm tắc nghẽn và lượng khí thải carbon đến tăng cường an toàn và cung cấp dịch vụ 24/24, là rất nhiều”. Tuy nhiên, ông cảnh báo rằng việc thực hiện chiến lược và sự chấp nhận của công chúng là rất quan trọng cho sự thành công của những tiến bộ công nghệ đó.
Những bước tiến công nghệ và thách thức pháp lý
Nhà phân tích Dữ liệu Toàn cầu và chuyên gia về xe tự hành Sammy Chan đã làm sáng tỏ các yếu tố quyết định thành công của xe tự hành trên thị trường ô tô. Ông nhấn mạnh rằng xe tự hành phải đối mặt với hai trận chiến khó khăn, khía cạnh công nghệ và khía cạnh pháp lý.
Về mặt công nghệ, bước nhảy vọt giữa các cấp độ tự chủ y trở nên quan trọng hơn, với mỗi bước từ cấp 1 đến cấp 5 đặt ra những thách thức riêng. Chan nhấn mạnh, mỗi câu chuyện tiêu cực về AV đều khiến các công ty phải lùi bước khi họ tìm cách lấy lại niềm tin của công chúng cũng như các nhà lập pháp. Sự chậm trễ gần đây, chẳng hạn như Cruise Origin, AV cấp 4 dự kiến được sản xuất vào năm 2024, nhấn mạnh sự phức tạp của công nghệ và các quy định.
Đề cập đến khía cạnh pháp lý, Chan lưu ý thách thức đặt ra bởi các quy định khác nhau giữa các quốc gia và thậm chí cả các tiểu bang ở Mỹ. Mỗi khu vực có bộ quy tắc riêng quản lý những gì xe tự hành có thể và không thể làm, cũng như nơi nó có thể hoạt động. Sự đa dạng trong các quy định này góp phần gây ra sự chậm trễ và thất bại trong việc triển khai thực tế các phương tiện tự hành trong sản xuất hàng loạt.
Chan kết luận: “Vì những lý do trên, việc triển khai AV thực tế trong sản xuất hàng loạt có thể còn rất xa và không thể tránh khỏi những thất bại tiếp theo. Tuy nhiên, các khoản đầu tư đáng kể từ Mỹ, Châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc đảm bảo rằng sự phát triển của AV sẽ tiếp tục, mặc dù có những thách thức cần phải được điều hướng cẩn thận.
Trong vũ điệu phức tạp giữa công nghệ, quy định và nhận thức của công chúng, tương lai của xe tự hành đang ở thế cân bằng. Khi ngành công nghiệp phát triển, nó phải giải quyết những lo ngại do sự cố gây ra, vượt qua các rào cản công nghệ và điều hướng mạng lưới quy định phức tạp để hướng tới một tương lai nơi xe tự lái sẽ không chỉ là tầm nhìn mà còn là hiện thực.