Thoạt nhìn, những đại gia công nghệ như Apple, Google có vẻ chẳng thu được lợi nhuận gì đặc biệt khi tham gia vào thế giới xe hơi.
Sản xuất ô tô đòi hỏi phải có nhà máy, thiết bị và một đội quân nhân lực để thiết kế và lắp ráp những khối thép, nhựa và thủy tinh lớn. Thế nhưng, lợi nhuận vẫn thấp. 10 nhà sản xuất ô tô hàng đầu thế giới có tỷ suất lợi nhuận hoạt động chỉ 5,2% vào năm 2020, trong khi đó các hãng công nghệ hưởng tỷ suất lợi nhuận 34%.
Nhưng đối với Apple và những gã khổng lồ công nghệ khác, việc gia nhập vào thế giới xe tự lái hoặc ấp ủ kế hoạch lớn riêng về ô tô, không chỉ là để xâm nhập vào một thị trường mới - mà còn là bảo vệ giá trị.
Bởi vì, làm sao có thể bỏ qua một thị trường được dự báo đạt 2 nghìn tỷ USD vào năm 2030. Đến lúc đó, hơn 58 triệu xe trên toàn cầu dự kiến sẽ tự lái. Và Big Tech có các phương tiện - từ trí tuệ nhân tạo và dữ liệu khổng lồ, đến sản xuất chip và kỹ thuật - để phá vỡ ngành công nghiệp hàng thế kỷ này.
Một điều quan trọng nữa, đó là những công nghệ cao trên ô tô này sẽ thu hút sự chú ý của người tiêu dùng, khiến họ không thể thoát khỏi hệ sinh thái của Google hay Apple.
Thời gian mọi người ngồi trên ô tô không hề ít. Năm 2016, người Mỹ ngồi sau tay lái 307,8 giờ, tức khoảng 6 giờ một tuần.
Đó là một phần thời gian đáng kể trong cuộc đời của một người, khi họ không thể sử dụng các ứng dụng trên iPhone, tìm kiếm trên Google hoặc cuộn qua Instagram. Và như vậy, bất kỳ công ty nào có thể tận dụng khoảng thời gian đó một cách có ý nghĩa cũng sẽ có cơ hội tốt kiếm tiền.
Chính vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi các chính phủ nỗ lực thúc đẩy xe điện, để giảm lượng carbon thải ra môi trường bằng những biện pháp cứng rắn buộc các nhà sản xuất ô tô phải sản xuất và bán xe điện. Đến năm 2025, xe điện đạt 16% doanh số bán xe chở khách toàn cầu, tăng lên 33% vào năm 2030 và 68% vào năm 2040. Thế nhưng, xe tự lái vẫn được các hãng xe và hãng công nghệ nghiên cứu và phát triển, đẩy mạnh đầu tư một cách nghiêm túc.
Trong vài tháng qua, Apple đã ưu tiên các kế hoạch cho “Apple Car”. Điều đó đã thúc đẩy những suy đoán dữ dội về việc nhà sản xuất iPhone sẽ bắt tay với nhà sản xuất ô tô nào. Mặc dù Apple gần đây đã mất nhiều nhà quản lý hàng đầu trong dự án, nhưng họ vẫn có hàng trăm kỹ sư trong nhóm xe hơi của mình.
Ngoài Apple còn có Waymo, hãng đang đàm phán để huy động tới 4 tỷ USD. Được thành lập vào năm 2009, doanh nghiệp trước đây là dự án xe hơi tự lái của Google là dự án đầu tiên cung cấp dịch vụ đi xe hoàn toàn tự lái trên đường công cộng. Waymo trở thành một công ty độc lập vào năm 2017 dưới quyền công ty mẹ của Google là Alphabet Inc., đã ra mắt dịch vụ gọi xe tự lái ở Phoenix vào năm 2018 và năm ngoái đã bắt đầu thử nghiệm xe tải tự lái ở New Mexico và Texas.
Tập đoàn Microsoft cũng đang ủng hộ một số sáng kiến tự hành, hợp tác với Volkswagen AG về phần mềm xe tự lái, có thể nhằm tạo ra các văn phòng khi đang di chuyển.
Trong khi đó, Amazon cũng bỏ vốn vào Rivian Automotive Inc., công ty đang sản xuất xe tải điện và năm ngoái đã mua lại công ty khởi nghiệp không người lái Zoox Inc. Amazon có thể đưa các chuyến xe tự hành làm một phần của chương trình thành viên Prime.
Giáo sư Raj Rajkumar, người đứng đầu viện nghiên cứu robot tại Đại học Carnegie Mellon, cho biết: “Mỗi công ty này, bao gồm cả Facebook, đều muốn trở thành một phần hoặc thậm chí kiểm soát và chi phối mọi phần trong cuộc sống của công dân. Theo quan điểm kinh doanh của họ, nếu không làm như vậy, thì các hãng khác cũng có thể và sẽ làm được, và cuối cùng phạm vi ảnh hưởng của họ sẽ mất dần đi”.
Mặc dù Apple đã thống trị điện thoại, máy tính bảng và đồng hồ thông minh, máy tính trong vài thập kỷ qua, nhưng Apple lại là kẻ tụt hậu trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, giọng nói và loa thông minh, những lĩnh vực hiện do Google và Amazon dẫn đầu.
Tại Google, từ lâu các giám đốc điều hành đã định hình các khoản đầu tư vào ô tô tự hành, cùng với những phát minh về công nghệ sinh học và máy bay không người lái. Waymo đã thảo luận về các mô hình kinh doanh tiềm năng xung quanh dịch vụ taxi và hậu cần đường dài.
Thành phố Woven City mà Toyota xây dựng để ứng dụng xe tự lái sẽ nằm dưới chân núi Phú Sĩ. Nguồn: Toyota Motor Corp.
Cuộc tấn công dữ dội có sự tham gia của những hãng xe đương nhiệm. Những ông lớn trong ngành như Ford Motor Co., General Motors Co. và Toyota Motor Corp. đã tăng cường nỗ lực trong mảng xe tự lái. Nhà sản xuất ô tô Nhật Bản đang xây dựng toàn bộ thành phố xung quanh việc lái xe tự động ở chân núi Phú Sĩ trong khi Hyundai Motor Co. của Hàn Quốc cam kết 7,4 tỷ USD sản xuất xe điện ở Mỹ và phát triển taxi bay không người lái.
Ở Trung Quốc, những công ty công nghệ lớn nhất cũng đang ngả mũ chào đón. Những gã khổng lồ từ Huawei Technologies Co. đến Baidu Inc. đã cam kết đầu tư gần 19 tỷ USD vào các dự án xe điện và xe tự lái chỉ trong năm nay. Tập đoàn điện thoại thông minh khổng lồ Xiaomi và thậm chí cả đối tác sản xuất Đài Loan của Apple là Foxconn đã tham gia vào cuộc cạnh tranh, củng cố mối quan hệ và tiết lộ kế hoạch sản xuất ô tô của riêng họ.
Theo Bloomberg, với các công ty như Apple và Google, đây là một thị trường rộng lớn. Các giám đốc tài chính và giám đốc điều hành của những gã khổng lồ công nghệ thực sự “chảy nước miếng” trong thị trường công nghệ xe hơi này, vì những người nhanh chân đầu tiên có khả năng sẽ có lợi thế lớn. Và mỗi công ty này đều muốn trở thành kẻ săn mồi chứ không muốn trở thành con mồi!