Liên tục thay đổi
Gian hàng Nio trong buổi khai mạc triển lãm ô tô Bắc Kinh 2024 mới đây. Ảnh: NYT.
Hàng chục công ty ô tô hoạt động tại Trung Quốc có kế hoạch tung ra thị trường 71 mẫu xe điện chạy pin mới trong năm 2024. Nhiều mẫu xe mới có mui xe cao hơn để có vẻ ngoài táo bạo hơn và nhiều không gian chứa đồ hơn. Những chiếc xe có lốp lớn hơn giúp cải thiện khả năng phanh. Ghế ngồi dày hơn và thoải mái hơn. Pin ngày càng nhỏ hơn, mạnh hơn và sạc nhanh hơn.
Những thay đổi này nhằm mục đích làm cho những chiếc xe trở nên hấp dẫn hơn đối với khách hàng ở Trung Quốc và cạnh tranh hơn ở nước ngoài. Cùng với ô tô plug-in hybrid, ô tô điện chạy pin đang lấy đi doanh số bán hàng của ô tô chạy bằng xăng và các nhà sản xuất chúng.
Trung Quốc cũng đang tiến lên phía trước với công nghệ và các quy định dành cho xe tự lái. Chính quyền đã phê duyệt các thỏa thuận bảo mật dữ liệu trong tuần này cho các phương tiện tự hành có khả năng cao hơn. Họ đã phê duyệt ô tô từ Tesla, công ty xe điện của Mỹ cũng sản xuất và bán ô tô ở Trung Quốc, cũng như 5 nhà sản xuất Trung Quốc, bao gồm BYD, đối thủ toàn cầu chính của Tesla và Nio, một công ty lâu năm trong lĩnh vực ô tô của Trung Quốc.
Các phê duyệt này cho thấy sự háo hức của chính phủ Trung Quốc trong việc thúc đẩy phát triển phương tiện tự lái, vốn được nhiều người coi là trung tâm cho khả năng cạnh tranh trong tương lai của ngành công nghiệp ô tô. Công nghệ này tương thích với ô tô điện chạy pin hơn là ô tô plug-in hybrid hoặc ô tô chạy bằng xăng, và các công ty Trung Quốc đang cố gắng bắt kịp Tesla, công ty dẫn đầu về các hệ thống này.
Tại Mỹ, cái gọi là tính năng Autopilot của Tesla đã trở thành đối tượng của một loạt cuộc điều tra về an toàn của chính phủ. Nhưng ở Trung Quốc, các cơ quan quản lý và công chúng có xu hướng coi công nghệ này an toàn hơn là dựa vào con người lái xe.
Các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đã đầu tư rất nhiều vào phần mềm hỗ trợ người lái. Frank Wu, phó chủ tịch thiết kế của Jiyue cho biết, một chiếc ô tô điện “đang trở thành một robot có bánh xe”. Công ty này là liên doanh giữa Geely, một nhà sản xuất ô tô Trung Quốc và Baidu, một trong những công ty trí tuệ nhân tạo hàng đầu của Trung Quốc và là đối tác của Tesla trong nỗ lực phát triển xe tự lái tại Trung Quốc.
Pin tốt hơn và chi phí giảm là nền tảng cho sự thúc đẩy ô tô điện của Trung Quốc. CATL, có trụ sở ở phía đông nam Trung Quốc và là nhà sản xuất pin ô tô điện lớn nhất thế giới, đã công bố vào tuần trước tại Triển lãm ô tô Bắc Kinh rằng một lần sạc pin mới nhất trong 10 phút sẽ cho phạm vi di chuyển là 370 dặm. Công ty cho biết, một lần sạc đầy trong 30 phút sẽ cho phạm vi di chuyển là 620 dặm.
Gao Huan, giám đốc công nghệ mảng kinh doanh ô tô điện của CATL, cho biết để đạt được những khoảng cách này đòi hỏi phải có kỹ thuật và hóa học có độ chính xác cực cao cũng như “đặt từng hạt nano vào đúng vị trí”.
Những tiến bộ này có nghĩa là các nhà sản xuất ô tô có thể sử dụng pin nhỏ hơn, giải phóng không gian bên trong ô tô hoặc họ có thể giữ nguyên kích thước pin và đạt được phạm vi hoạt động lớn hơn.
Phần lớn không gian thừa sẽ dành cho hàng ghế sau lớn hơn với nhiều chỗ để chân hơn.
Wang Tan, tổng giám đốc thiết kế của XPeng Motors, một nhà sản xuất ô tô điện Trung Quốc, nói: “Chúng tôi sẽ tập trung nhiều hơn vào hàng ghế sau. Chúng tôi muốn làm cho nó trở nên hấp dẫn hơn”.
Các nhà sản xuất xe điện thường ưu tiên giữ cho ô tô nhẹ nhất có thể, bởi vì trọng lượng là yếu tố quan trọng nhất đối với việc ô tô có thể đi được bao xa trước khi cần sạc lại. Nhưng pin mạnh hơn hiện nay cho phép xe điện cao hơn và nặng hơn.
Kris Tomasson, phó chủ tịch thiết kế của Nio chia sẻ, phần đầu xe lớn hơn tạo ra vẻ ngoài sang trọng, thu hút sự ngưỡng mộ của nhiều người mua đối với xe thể thao đa dụng.
Các hãng xe Trung Quốc cũng đang đón nhận những thiết kế có nhiều góc cạnh hơn, chẳng hạn như chiếc sedan Denza Z9GT màu xanh lam được BYD trưng bày tại triển lãm ô tô Bắc Kinh. Họ đang di chuyển đi xa chế tạo nhôm nhẹ nhưng đắt tiền và chế tạo ô tô với tỷ lệ hợp kim thép nặng hơn một chút nhưng rẻ hơn.
Chiếc ô tô đầu tiên của Xiaomi, SU7, được trưng bày tại lễ khai mạc Triển lãm ô tô Bắc Kinh. Ảnh: NYT.
Stefan Sielaff, phó chủ tịch thiết kế toàn cầu của Geely, cho biết các tấm thân bằng nhôm cần phải cong hơn và không tạo ra những đường nét sắc nét hơn khi quay trở lại với thép. Hiệu quả là làm cho những chiếc xe trở nên nổi bật hơn về mặt thị giác khi thời trang ô tô chuyển dần khỏi hình dáng tròn trịa trên những chiếc xe điện trước đây.
Khách hàng ở nước ngoài cũng như ở Trung Quốc ngày càng kén chọn hơn. Nhiều người đang mua xe plug-in hybrid thay vì ô tô chỉ chạy bằng pin, mặc dù thị trường cho cả hai loại xe này vẫn đang phát triển ở Trung Quốc.
Không phải tất cả ô tô điện tại triển lãm Bắc Kinh đều lớn hơn và rộng rãi hơn. Xiaomi, nhà sản xuất điện thoại thông minh giá rẻ của Trung Quốc, đã trưng bày chiếc xe điện đầu tiên của mình, chiếc sedan thể thao SU7. Công ty công nghệ này đã có một bước tiến vào thị trường ô tô mà Apple đã ấp ủ trong nhiều năm mà không thực hiện.
SU7 nhìn từ bên ngoài gần như giống hệt một chiếc xe điện Porsche Taycan. Nhưng nó có giá chưa bằng 1/5 một chiếc Taycan, có giá dao động ở Trung Quốc từ 140.000 USD đến 275.000 USD.
Lei Jun, giám đốc điều hành của Xiaomi, được một đám đông ngưỡng mộ theo sau khi ông đi dạo quanh triển lãm ô tô.
Ông tỏ rra tự tin trong phát biểu tại buổi giới thiệu SU7 nhưng vẫn tỏ ra lo lắng trước một đối thủ. Ông nói: “Ngoại trừ Tesla, dường như khó có ai tốt hơn chúng tôi”.
Nhưng các giám đốc điều hành ô tô Trung Quốc liên tục bày tỏ sự tôn trọng lẫn lo sợ đối với Tesla, hãng xe không giới thiệu bất kỳ mẫu xe mới nào tại triển lãm. Tuần trước, Tesla công bố doanh số bán hàng giảm 9% và lợi nhuận giảm 55% trong quý đầu tiên của năm nay, đồng thời có kế hoạch sa thải hơn 1/10 nhân viên trên toàn thế giới, tương đương 14.000 người.
Bức tranh đối lập
Ngược lại, các nhà sản xuất ô tô lâu đời của phương Tây lại tụt hậu trong lĩnh vực xe tự lái và đang phải vật lộn để bắt kịp ô tô điện.
General Motors và Ford Motor đã mất phần lớn thị phần tại Trung Quốc trong 5 năm qua. Ford đã giới thiệu mẫu xe được nhắc đến nhiều nhất tại triển lãm ô tô Bắc Kinh năm 2020, xe điện Mustang Mach-E. Nhưng các vấn đề hành chính đã dẫn đến việc sản xuất bị đình trệ hơn một năm và sự quan tâm của công chúng đã bốc hơi.
Ford quyết định năm nay sẽ nhấn mạnh những chiếc Mustang rất khác biệt, được trang bị động cơ xăng V-8 5 lít cỡ lớn và bốn ống xả.
Bill Russo, cựu giám đốc điều hành của Chrysler Trung Quốc, hiện là nhà tư vấn ngành ô tô điện ở Thượng Hải, cho rằng Tesla đã nổi lên như một đối thủ toàn cầu mạnh mẽ duy nhất đến từ Mỹ trên thị trường xe điện.
Các công ty được thành lập ở châu Âu cũng phải đối mặt với những thách thức ghê gớm. Xuất khẩu ô tô điện của Trung Quốc sang châu Âu đang tăng lên, khiến Liên minh châu Âu phải điều tra xem liệu họ có được trợ cấp hay không.
Ralf Brandstätter, giám đốc điều hành của Volkswagen Trung Quốc, kêu gọi các nhà sản xuất Trung Quốc mua phụ tùng ô tô ở châu Âu và lắp ráp chúng ở đó bằng cách sử dụng công nhân châu Âu.
Ông nói: “Họ phải xử lý lực lượng lao động châu Âu, các doanh nghiệp châu Âu và họ phải cạnh tranh trong môi trường giống như chúng tôi đang cạnh tranh”. Trung Quốc đã sử dụng mức thuế cao và các biện pháp khác để yêu cầu các công ty đa quốc gia sản xuất ô tô tại Trung Quốc cho thị trường Trung Quốc.
Geely đang xuất khẩu Polestar 2 từ Trung Quốc sang Mỹ và phải trả mức thuế 27,5% để làm như vậy. Họ cũng đang bắt đầu xuất khẩu Polestar 3 mới, trước khi kế hoạch chuyển sản xuất sang dây chuyền lắp ráp sẽ được hoàn thành vào mùa hè này ở Nam Carolina.