Nhóm xe ”trượt” tiêu chuẩn chủ yếu là xe tải, xe khách sử dụng nhiên liệu dầu diesel.
Theo nội dung Quyết định số 16/2019/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, các loại ô tô lắp động cơ cháy cưỡng bức và ô tô lắp động cơ cháy do nén sản xuất sau năm 2008 sẽ phải đáp ứng tiêu chuẩn khí thải mức 2 từ ngày 1/1/2020.
Sau đó một năm, kể từ ngày 1/1/2021, tiêu chuẩn khí thải mức 2 sẽ được áp dụng đối với xe sản xuất trong khoảng thời gian từ năm 1999 đến hết năm 2008.
Các loại ô tô sản trước năm 1999 sẽ tiếp tục được áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 1.
Riêng các loại ô tô nhập khẩu đã qua sử dụng được trang bị động cơ cháy cưỡng bức hay động cơ cháy do nén đã phải đáp ứng mức 4 ngay từ tháng 5/2019.
Tiêu chuẩn khí thải là giới hạn lớn nhất cho phép của các chất gây ô nhiễm và khói trong khí thải của xe ô tô. Có 4 mức tiêu chuẩn khí thải được quy định tại TCVN 6438:2018 “Phương tiện giao thông đường bộ - Giới hạn lớn nhất cho phép của khí thải”.
Như vậy, chiếu theo quy định tại TCVN 6438:2018, để được tiếp tục lưu hành thì các loại ô tô sản xuất từ sau năm 2008 sẽ chỉ được phép có tối đa 3,5% thể tích khí CO trong khí thải, nồng đồ HC (hydrocarbon) tối đa 800 ppm và độ khói tối đa 60% HSU.
So với tiêu chuẩn mức 1 được áp dụng trước năm 2020, các tiêu chuẩn về khí thải của ô tô sản xuất sau năm 2008 sẽ tăng lên khoảng 1/3.
Số liệu của Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết, hiện có khoảng 2,4 triệu ô tô trên tổng số hơn 3,5 triệu xe đang lưu hành nằm trong nhóm xe sản xuất sau năm 2008. Đây là nhóm xe buộc phải đáp ứng tiêu chuẩn khí thải mới kể từ ngày đầu tiên của năm mới 2020.
Theo ước tính của một số trung tâm đăng kiểm, nếu chiếu theo các tiêu chuẩn được áp dụng thì sẽ có khoảng trên 10% số xe không đạt yêu cầu. Tỷ lệ này cũng sẽ ngày càng tăng thêm trong quá trình sử dụng của xe. Trong đó, nhóm xe ”trượt” tiêu chuẩn chủ yếu là xe tải, xe khách sử dụng nhiên liệu dầu diesel.
Bên cạnh đó, cán bộ một số trung tâm đăng kiểm cũng nhận định, tỷ lệ các loại xe SUV và bán tải trang bị động cơ diesel không đáp ứng được tiêu chuẩn cũng rất đáng kể. Đặc biệt là những chiếc xe có tần suất sử dụng lớn trong khi ít được chăm sóc, bảo dưỡng định kỳ và sửa chữa.
Việc tăng tiêu chuẩn khí thải lên khoảng 1/3 so với trước đây đang khiến nhiều người tiêu dùng lo lắng. Tuy nhiên, các trung tâm đăng kiểm cho biết, nếu người tiêu dùng thường xuyên chăm sóc xe trong quá trình sử dụng thì sẽ không khó để đáp ứng tiêu chuẩn theo quy định.
Các trung tâm đăng kiểm cũng khuyến nghị người tiêu dùng cần quan tâm hơn đến hoạt động bảo dưỡng các chi tiết liên quan để khí thải bởi nếu không đạt yêu cầu, xe sẽ không được cấp giấy chứng nhận đăng kiểm để có thể tiếp tục lưu hành.