Có lẽ ai cũng biết rằng để được phép điều khiển các phương tiện giao thông đường bộ như ô tô, xe máy thì người điều khiển phải có giấy phép lái xe hay còn gọi là bằng lái xe. Nhưng có ai biết lịch sử của bằng lái xe hay giấy phép lái xe trên thế giới, người đầu tiên được cấp bằng lái xe là ai, tự bao giờ có các lớp, khóa học để người điều khiển ô tô, xe máy thi và được cấp giấy phép lái xe?
Quy định về giấy phép lái xe ở các quốc gia tuy có khác nhau tùy vào đặc thù của mỗi nước nhưng nhìn chung để nhận được giấy phép lái xe, người xin cấp giấy phép lái xe cần trải qua nhiều thủ tục pháp lý như nộp đơn xin cấp, vượt qua bài kiểm tra lái xe hoặc những kỳ thi sát hạch về lái xe nghiêm ngặt, tùy yêu cầu của từng loại phương tiện và các thủ tục khác. Sau khi được cấp Giấy phép lái xe, về mặt pháp lý, người đó mới có quyền tham gia giao thông bằng phương tiện xe.
Giấy phép lái xe đầu tiên có từ khi nào?
Trong lịch sử, Giấy phép lái xe cơ giới đã được cấp cho người phát minh ra ô tô, Carl Benz, vào năm 1888. Như vậy, Carl Benz là người đầu tiên có Giấy phép lái xe và đó là vào năm 1988. Carl Benz cũng chính là nhà sáng lập ra những chiếc ô tô đầu tiên mà chúng ta có ngày nay. Lúc đầu, ông không hề có “một tờ giấy” giống như “chiếc bằng” hay “Giấy phép lái xe” ghi tên ông như chúng ta có ngày này. Đến năm 1888, văn phòng quận Mannheim ở Grand Duchy of Baden (Đức) đã cấp “giấy phép” để ông được quyền “chạy thử nghiệm chiếc xe do chính ông sáng chế và sản xuất”.
Trên thế giới, Đức chính thức sử dụng giấy phép lái xe như một chứng chỉ để chứng nhận “thể lực lái xe của những người đánh xe” vào năm 1909. Tại Vương quốc Anh, Đạo luật Ô tô (Motor Car Act), được thông qua vào năm 1903, bắt buộc người lái xe phải có bằng lái xe từ ngày 1/1/1904 . Ở Mỹ, các bang đầu tiên đưa ra yêu cầu về giấy phép lái xe là vào đầu năm 1903 và ở Pháp, nơi ô tô được ưa chuộng từ rất sớm, giấy phép lái xe đã là một yêu cầu vào năm 1899. Ngay trong năm 1899 đó, đã có gần 1.800 giấy phép lái xe được cấp chỉ riêng tại Paris. Một chút chuyện liên quan đến giấy phép lái xe, đó là người sử dụng xe ngựa không yêu cầu phải có giấy phép, tuy nhiên kể từ năm 2017, Đức là nước duy nhất yêu cầu phải có giấy phép lái xe đối với xe ngựa.
Trường dạy lái xe đầu tiên thành lập lúc nào?
Khóa học để có giấy phép lái xe: Ngày nay, mọi người phải học và trải qua bài kiểm tra lý thuyết cũng như thực hành mới được cấp Giấy phép lái xe. Điều này cũng khiến giấy phép lái xe trở thành một tấm vé chứng nhận ai đó đã trưởng thành, trở thành “người lớn”. Các khóa học để thi lấy bằng lái xe đã có trong hơn 100 năm qua. Lịch sử các trường dạy lái xe bắt đầu từ đầu thế kỷ 20. Jean Pfanz, người thợ sửa chữa xe ở Mannheim và là một tay đua, nhân viên của Benz & Cie., đã thành lập trường dạy lái xe Benz đầu tiên trên thế giới vào năm 1904. Bài kiểm tra lái xe đầu tiên của Đức được tổ chức vào năm 1904 tại Prussia.
Đối với nhiều người, giấy phép lái xe là cơ sở, là nền tảng cho nghề nghiệp của họ. Ví dụ như các tài xế xe tải và tài xế taxi, tài xế xe buýt và nhân viên tại các công ty hậu cần.
Giấy phép lái xe ở Đức hồi đầu tiên là một tài liệu bằng giấy màu xám hoặc màu hồng. Từ năm 1999, giấy phép lái xe chuyển thành thẻ nhựa. Tuy nhiên, các phiên bản kỹ thuật số đã được phát triển. Estonia, Kosovo và cả Na Uy đã sử dụng các ứng dụng giấy phép lái xe từ năm 2019.
Các tay đua cần bằng lái xe gì?
Bất cứ ai khao khát được trải nghiệm niềm đam mê đua xe thể thao đều phải có loại giấy phép tương ứng, ngoài giấy phép lái xe thông thường, có thể nói đó là bằng lái xe dành cho các tay đua. Bằng lái xe đua này có các hạng từ bằng dành cho tay đua mới đến bằng lái siêu hạng cho Công thức 1. Ngày nay, để có thể tham gia đua môn đua xe thể thao đỉnh cao, phải có bằng lái hợp lệ, tiêu chuẩn. Điều này được quy định vào năm 2015, trước đó, các tay đua không bắt buộc phải có bằng lái hợp lệ.
Hiện tại và trong tương lai gần, chúng ta sẽ không thể làm gì nếu không có giấy phép lái xe. Tuy nhiên, khi các phương tiện bắt đầu trở thành xe tự lái, liệu chúng ta có cần đến giấy phép lái xe nữa không, hay ai sẽ là “đối tượng” cần giấy phép lái xe? Chủ phương tiện hay phương tiện?