Thị trường tiềm năng
Bốn tháng trước, chính Tesla, nhà sản xuất ô tô giá trị nhất thế giới đã nói rằng Ấn Độ là một thị trường thú vị để thâm nhập. Trên thực tế, sau cuộc gặp với Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi, Elon Musk, tỷ phú sáng lập Tesla, đã nói rằng công ty của ông sẽ bắt đầu hoạt động ở Ấn Độ càng sớm càng tốt. Bây giờ, đến lượt VinFast trị giá 18 tỷ USD, một nhà sản xuất ô tô Việt Nam tương đối ít tên tuổi nhưng vào tháng 8 năm nay, mặc dù chỉ trong thời gian ngắn, đã trở thành nhà sản xuất ô tô có giá trị thứ ba thế giới.
VinFast hiện đang nghiên cứu thị trường và có thể thành lập một cơ sở sản xuất ở Gujarat hoặc Tamil Nadu, cả hai trung tâm ô tô của Ấn Độ.
Đại diện VinFast cho biết thêm: “Chúng tôi đang có kế hoạch xây dựng một nhà máy CKD ở Ấn Độ”. Với hình thức CKD, xe được lắp ráp tại một quốc gia, sau khi nhập khẩu các bộ phận và linh kiện, với tuyến đường có mức thuế nhập khẩu thấp nhất là 15%. VinFast dự kiến sẽ đưa ba mẫu xe đến Ấn Độ là VF3, VF5 và VFe34. Vì xe sẽ được nhập khẩu vào Ấn Độ nên giá có thể tăng 15%.
VinFast, được định giá hơn 191 tỷ USD vào tháng 8 năm nay, sau khi IPO tại Mỹ. Công ty được hỗ trợ bởi người giàu nhất Việt Nam, tỷ phú Phạm Nhật Vượng, người sở hữu tập đoàn lớn nhất Việt Nam, VinGroup.
Harshvardhan Sharma, người đứng đầu bộ phận bán lẻ ô tô tại Viện nghiên cứu Nomura cho biết: “Quyết định của VinFast đi theo lộ trình CKD trái ngược với kế hoạch sản xuất tại địa phương của Tesla, phù hợp với một cách tiếp cận chiến lược khác. Mặc dù cam kết của Tesla đối với việc sản xuất tại Ấn Độ là đáng khen ngợi, nhưng việc đi theo con đường CKD có thể mang lại một số lợi thế. Nó cho phép thâm nhập thị trường nhanh hơn, giảm đầu tư ban đầu và linh hoạt trong việc thích ứng với nhu cầu thị trường. Nó cũng cho phép VinFast đánh giá phản ứng của thị trường trước khi cam kết sản xuất quy mô lớn”.
Kế hoạch đi theo con đường CKD của VinFast theo sau kế hoạch của gã khổng lồ xe điện Trung Quốc BYD, hãng bán các mẫu Atto 3 và E6 phổ biến tại nước này. BYD hiện bán được gần 200 chiếc mỗi tháng, trong khi công ty dẫn đầu thị trường Tata bán gần 6.000 xe điện mỗi tháng nhờ các mẫu xe phổ biến như Nexon và Tiago.
Sharma cho biết thêm: “VinFast nên theo dõi cẩn thận những diễn biến trong bối cảnh ô tô Ấn Độ và chuẩn bị chuyển sang sản xuất nội địa hóa khi điều kiện thị trường và nhu cầu cho phép một động thái như vậy”.
VinFast ban đầu bắt đầu hoạt động vào năm 2017 tại Việt Nam và đến năm 2018, công ty đã mua lại một nhà máy thuộc sở hữu của General Motors tại Hà Nội, với quyền cấp phép cho chiếc Chevrolet Spark thuộc sở hữu của GM. Công ty cũng đã đạt được mục tiêu hợp tác với BMW để sản xuất các phiên bản địa phương của mẫu SUV BMW 5 Series và X5 hàng đầu của công ty, giúp củng cố hoạt động kinh doanh của hãng sản xuất ô tô trong nước với doanh số tăng trưởng nhanh chóng. Đến năm 2021, công ty đã ra mắt hai xe tay ga điện tử mới là Theon và Feliz, cũng như xe buýt điện đầu tiên của Việt Nam.
Đến năm 2022, VinFast chuyển hướng hoàn toàn sang xe điện và tung ra ba mẫu xe điện mới là VF e34 cũng như các mẫu SUV cao cấp chạy hoàn toàn bằng điện lớn hơn VF 8 và VF 9. Kể từ đó, công ty đã thâm nhập vào thị trường Mỹ và hiện đang bận rộn thiết lập xây dựng cơ sở sản xuất xe điện trị giá 4 tỷ USD ở Mỹ. Tuy nhiên, hiện tại xe của công ty được sản xuất tại Hải Phòng, với công suất sản xuất 300.000 xe điện mỗi năm.
Năm ngoái, tổng cộng VinFast đã bán được 7.400 xe điện, toàn bộ đều được bán tại Việt Nam. Trong số này, 4.000 chiếc là VFe34 và 3.200 chiếc khác là mẫu VF8, cùng 100 chiếc xe buýt điện khác.
VinFast cho biết trong bản cáo bạch: “Tính đến ngày 31 tháng 12 năm 2022, chúng tôi đã nhận đặt trước gần 70.000 xe điện VF e34, VF 5, VF 8 và VF 9 trên toàn cầu, phần lớn trong số đó là đặt chỗ cho các mẫu VF 8 và VF 9 tại Việt Nam”.
Điều thú vị là, bước đột phá của VinFast vào châu Âu cũng diễn ra vào thời điểm Ủy ban châu Âu mở cuộc điều tra để đánh giá xem liệu có cần áp dụng thuế trừng phạt để chống lại làn sóng xe điện rẻ hơn của Trung Quốc được hưởng lợi từ trợ cấp của nhà nước, mở đường cho những hãng như VinFast hay không.
Tại sao lại là Ấn Độ?
VF5 là một trong những mẫu xe dự kiến sẽ được VinFast đưa sang Ấn Độ.
Sự đột phá của VinFast vào Ấn Độ diễn ra vào thời điểm chính phủ Ấn Độ đang giám sát chặt chẽ việc gia nhập của các nhà sản xuất ô tô điện Trung Quốc vào nước này. Ngoài BYD, MG Motors, Ấn Độ hiện chưa có hãng xe Trung Quốc nào ở phân khúc xe điện. Căng thẳng địa chính trị giữa các nước đồng nghĩa với việc nhiều nhà sản xuất ô tô Trung Quốc từng có kế hoạch thâm nhập vào Ấn Độ hiện đang bị mắc kẹt.
Ngay cả kế hoạch chi 1 tỷ USD để mở rộng vốn của BYD cũng phải gác lại sau sự phản đối của chính phủ Ấn Độ. Sharma cho biết: “BYD đã tự khẳng định mình là sự lựa chọn đáng tin cậy và giá cả phải chăng cho người tiêu dùng Ấn Độ. VinFast, với tư cách là người mới, chắc chắn có thể tận dụng những thành tựu của BYD để làm minh chứng cho tiềm năng của thị trường Ấn Độ”.
Trong vài năm qua, phân khúc xe điện của Ấn Độ đã chứng kiến một số sức hút đáng kể, với cả các nhà sản xuất ô tô trong nước và nước ngoài đang bắt đầu phát triển các mẫu xe của họ. Trên toàn cầu, các nhà sản xuất ô tô từ GM đến BMW và Ford dự kiến sẽ chi hơn 500 tỷ USD để phát triển các loại xe chạy hoàn toàn bằng điện từ mẫu xe chạy xăng trong vài năm tới.
Tại Ấn Độ, các nhà sản xuất ô tô từ Tata đến Mahindra đã nỗ lực phát triển các mẫu xe của họ khi chính phủ mong muốn có 30% tổng số xe bán ra trong nước là xe điện vào năm 2030. Hiện tại, Tata Motors bán hơn 6.500 chiếc xe điện mỗi tháng trong nước.
Theo báo cáo của Bain & Co, đến năm 2030, khoảng 40 đến 45% tổng số xe hai bánh và 15 đến 20% tổng số xe bốn bánh (xe chở khách) bán ở Ấn Độ sẽ là xe điện, trong khi chính phủ muốn thâm nhập EV đạt 40% đối với xe buýt, 30% đối với ô tô cá nhân, 70% đối với xe thương mại và 80% đối với xe hai bánh.
Tuy nhiên, khả năng chi trả vẫn là một hạn chế chính khi nói đến việc áp dụng đại trà trong một thị trường nổi tiếng là nhạy cảm về giá như Ấn Độ. Hiện tại, xe điện của Kia, Mercedes, BMW và Hyundai, cùng nhiều hãng khác, đang định vị ở mức giá cao hơn, khiến chúng khó tiếp cận được với nhiều đối tượng người tiêu dùng ở Ấn Độ hơn.
Theo công ty nghiên cứu thị trường Canalys có trụ sở tại Singapore, trong số 48.000 xe điện được bán ra trong nửa đầu năm 2022, Tata Motors đã bán được tới 34.000 chiếc, chiếm tới 72% thị trường. Theo sau Tata Motors là MG Motors và Mahindra, bán được khoảng 5.000 xe và 4.300 chiếc trong thời gian đó. Tata Tiago là mẫu xe điện bán chạy nhất đất nước Ấn Độ, tiếp theo là Tata Nexon và Tata Tigor.
Sharma nhận định: “Ấn Độ có một thị trường rộng lớn và năng động với nhu cầu ngày càng tăng về xe điện. Để có được sự tin tưởng và liên kết của người mua Ấn Độ, VinFast phải tập trung vào chất lượng, độ tin cậy, giá cả phải chăng và lấy khách hàng làm trung tâm. Ngoài ra, việc đưa ra mức giá cạnh tranh và danh mục sản phẩm đa dạng sẽ giúp VinFast kết nối với người tiêu dùng Ấn Độ, những người coi trọng sự lựa chọn và khả năng chi trả”.
Đó cũng là lý do vì sao sự gia nhập của Tesla được nhiều người chờ đợi. Tesla dự kiến sẽ chế tạo một chiếc xe điện trị giá dưới 20.000 USD và thị trường Ấn Độ, với lực lượng lao động rẻ hơn và sự khuyến khích liên kết sản xuất từ chính phủ, có thể giúp đẩy nhanh điều đó. Từ lâu, bản thân Musk đã ủng hộ một chiếc xe điện có giá dưới 30.000 USD, nhưng ngay cả chiếc Tesla rẻ nhất cũng có giá lên tới 39.000 USD ở Mỹ. Tuy nhiên, trong vài tháng qua, Tesla đã phải cạnh tranh với các nhà sản xuất ô tô khác ở Mỹ bằng một loạt đợt giảm giá, nhờ vào vị thế dẫn đầu về chi phí.
Đó cũng là lý do tại sao việc nhanh chóng đa dạng hóa sang các thị trường có tiềm năng to lớn như Ấn Độ là điều hợp lý đối với những hãng như VinFast khi hãng này tăng cường tham vọng về xe điện và nổi lên như câu trả lời của Việt Nam đối với Tesla. Nó chỉ bổ sung thêm cho việc thị trường xe điện (EV) của Ấn Độ dự kiến sẽ có tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) là 90% trong thập kỷ này để chạm mốc 150 tỷ USD vào năm 2030, mang lại rất nhiều cơ hội cho những công ty như VinFast.
Sharma cho hay: “Thị trường ô tô của Ấn Độ rất đa dạng và đầy cơ hội. VinFast, với những chiến lược đúng đắn và khả năng thích ứng, có tiềm năng tạo ra chỗ đứng cho riêng mình và giành được sự tin tưởng của người mua Ấn Độ”.