Một công nhân dây chuyền lắp ráp tại nhà máy ô tô của Dongfeng Honda ở Vũ Hán. Ảnh: AFP
Trước mắt, sự lây lan của virus Corona mới đã làm gián đoạn một số nhà máy sản xuất ô tô ở Trung Quốc, các công ty ô tô lớn phải hạn chế đi lại, kêu gọi nhân viên nước ngoài đang làm việc tại Trung Quốc trở về nước. Một nhà cung cấp ô tô Đức cho biết vào đầu tuần rằng ít nhất năm nhân viên đã bị nhiễm bệnh.
Ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc đã phát triển từ chỗ gần như không có gì vào 30 năm trước và trở thành thị trường lớn nhất thế giới về xe mới, vượt qua Mỹ vào năm 2009. Trong đó, Vũ Hán, thành phố ở tỉnh Hồ Bắc và là nơi xuất phát nguồn dịch virus nCoV-2019, nổi lên là một trung tâm sản xuất ô tô, là nhà của doanh nghiệp ô tô nhà nước Trung Quốc Dongfeng Motor Corp và nhiều nhà máy lắp ráp xây dựng ô tô khác của Honda Motor, PSA Group và General Motors Co.
Các nhà phân tích cho rằng vẫn còn quá sớm để ước tính thiệt hại tiềm tàng mà virus Corona mới gây ra cho ngành công nghiệp ô tô, nhưng nếu xem xét tác động ngắn hạn của dịch SARS ở Trung Quốc năm 2003 là một so sánh “khập khiễng”, bởi vì thị trường xe hơi của Trung Quốc vào thời điểm đó nhỏ hơn nhiều so với bây giờ. Theo Forbes, năm 2003, dịch SARS đã ảnh hưởng khoảng 40 tỷ USD cho nền kinh tế toàn cầu, chủ yếu là Trung Quốc. Nhưng năm 2020, nền kinh tế Trung Quốc đã lớn hơn rất nhiều, có sức ảnh hưởng mạnh hơn rất nhiều với toàn cầu. Và khi virus Corona mới lây lan, tác động dự kiến sẽ leo thang khủng khiếp.
Hãng tin Bloomberg cho biết Vũ Hán hiện nay là trung tâm ô tô lớn của Trung Quốc. Có đến 10 nhà máy sản suất ô tô nằm tại Vũ Hán. Các liên doanh của Honda, PSA và Kia cũng nằm ở Vũ Hán. Ngoài ra, ngành công nghiệp ô tô ở Vũ Hán chiếm khoảng 20% nền kinh tế thành phố này, với khoảng 200.000 người làm việc trực tiếp trong ngành ô tô, hơn 1 triệu người làm việc gián tiếp. Vũ Hán còn là nơi có khoảng 400 công ty phụ kiện ô tô đóng đô.
Mặc dù doanh số bán xe hơi của Trung Quốc đã bùng nổ trong thập kỷ qua, song nhu cầu của người tiêu dùng đã bắt đầu giảm xuống. Doanh số toàn ngành đã giảm trong năm thứ hai liên tiếp vào năm ngoái và các nhà phân tích cảnh báo nếu dịch bệnh trở nên nghiêm trọng hơn, ngành ô tô sẽ còn bị tổn hại nhiều hơn.
David Leggett, một nhà nghiên cứu của hãng phân tích ô tô GlobalData, cho biết: "Dịch bệnh bùng phát có thể khiến việc mua xe bị đình trệ trong những tháng tới, thị trường sẽ suy giảm hơn nữa”.
Theo dữ liệu của hãng phân tích IHS Markit, các nhà sản xuất ô tô tại Vũ Hán dự kiến sẽ sản xuất 1,6 triệu xe trong năm nay, đóng góp 6% tổng sản lượng của Trung Quốc.
Hôm thứ Ba (28/1), Honda cho biết họ không chắc về việc có mở lại ba nhà máy xe liên doanh ở Vũ Hán sau kỳ nghỉ tết hay không, và hiện Honda đã hoãn mở lại hai nhà máy xe máy bên ngoài khu vực Vũ Hán. Ba nhà máy của Honda ở Vũ Hán, sản xuất các mẫu xe phổ biến như xe thể thao đa dụng CR-V và xe mui kín, chế tạo 600.000 xe mỗi năm, bằng gần một nửa tổng công suất của Honda tại Trung Quốc.
Hôm 29/1, khoảng 30 nhân viên và gia đình của họ sống ở Vũ Hán đã trở về nhà trên một chiếc máy bay do chính phủ Nhật Bản thuê. Công ty cho biết một vài nhân viên của Honda sẽ ở lại Vũ Hán. Trong khi đó, Nissan cho biết họ cũng có một số nhân viên Nhật Bản và gia đình của họ đã sơ tán khỏi Trung Quốc.
Tập đoàn PSA của Pháp và liên minh Nissan-Renault sản xuất số lượng xe ít hơn ở Vũ Hán. Một phát ngôn viên của PSA cho biết các nhà máy tại Trung Quốc của họ đã đóng cửa để nghỉ Tết Nguyên đán và công ty không cho phép nhân viên đi du lịch đến Trung Quốc.
GM, công ty vận hành một nhà máy ô tô ở Vũ Hán với đối tác liên doanh SAIC, cho biết nhà máy này đã không hoạt động kể từ ngày 24/1 vì kỳ nghỉ tết. Nhà máy ở đây sản xuất bốn mẫu xe cho thị trường Trung Quốc, đóng góp khoảng 19% tổng sản lượng GM Trung Quốc.
Nhiều hãng dự kiến chưa mở cửa nhà máy sản xuất ngay sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán. Ảnh: The Detroit Bureau
Ngành công nghiệp ô tô châu Âu, sản xuất hàng triệu ô tô tại Trung Quốc và có hàng chục nhà máy cùng hàng chục nghìn nhân viên ở đó, đã cảnh giác cao khi các trường hợp nhiễm chủng virus Corona mới đầu tiên xuất hiện ở Đức trong tuần này.
Webasto SE, một nhà cung cấp phụ tùng ô tô có trụ sở tại Bavaria, xác nhận bốn nhân viên ở Đức đã nhiễm virus sau khi một nhân viên từ Trung Quốc đến thăm trụ sở ở Stockdorf vào tuần trước.
Công ty cho biết một đội ngũ y tế đang sàng lọc bất cứ ai tiếp xúc với những người bị nhiễm bệnh. Trụ sở đã đóng cửa và nhân viên bị cấm đi du lịch cho đến ngày 2/2. Nhân viên tại Trung Quốc có lệnh cấm du lịch hai tuần. Webasto có 11 cơ sở tại Trung Quốc, bao gồm cả ở Vũ Hán.
Các nhà sản xuất ô tô khác cho biết họ đang thực hiện các biện pháp phòng ngừa, như hạn chế đi lại đến Trung Quốc và yêu cầu nhân viên trở về từ Trung Quốc chỉ ở trong nhà.
Audi, BMW và Daimler không bình luận về tác động của dịch viêm phổi cấp đối với việc sản xuất và phân phối xe ở Trung Quốc, mặc dù tình hình hậu cần đã bị ảnh hưởng nặng nề do lệnh cấm du lịch, xuất nhập cảnh.
Volkswagen AG, nhà sản xuất ô tô nước ngoài lớn nhất tại Trung Quốc, sản xuất khoảng bốn triệu xe mỗi năm tại đó, đã kêu gọi nhân viên hạn chế mọi chuyến đi không cần thiết đến Trung Quốc.
Nhà sản xuất ô tô Đức đề nghị khoảng 3.500 nhân viên ở Bắc Kinh làm việc tại nhà trong hai tuần sau Tết Nguyên đán, vì virus Corona mới tiếp tục lan rộng. Công ty con tại Trung Quốc đã đình chỉ hoạt động kinh doanh trong nước và quốc tế cho đến khi có thông báo mới.
Chi nhánh của Ford tại Trung Quốc cho biết sẽ để nhân viên nghỉ làm thêm nhiều ngày sau kỳ nghỉ tết và có thể trở lại hoạt động vào ngày 10/2.
Với hai nhà máy nằm cách xa Vũ Hán vài trăm dặm, Toyota, hãng sản xuất các mẫu xe RAV4, Corolla và Yaris tại các cơ sở ở Trung Quốc, đang khuyến nghị nhân viên và gia đình họ trở về Nhật Bản, không du lịch đến Vũ Hán. “Chúng tôi phải đợi sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán xem tình hình thế nào, các nhà máy của chúng tôi sẽ bắt đầu làm việc lại vào ngày nhưng có thể lùi đến ngày 9/2. Một vấn đề quan trọng là phải xem xét chuỗi cung ứng của chúng tôi sẽ bị ảnh hưởng như thế nào?”