Một nhà máy sản xuất pin ô tô ở Nam Kinh, thuộc tỉnh Giang Tô, miền đông Trung Quốc. Ảnh: AFP.
David Zhang, một nhà nghiên cứu ngành ô tô tại Đại học Công nghệ Bắc Phương cho biết: “Thị trường xe điện đang phát triển với tốc độ chóng mặt, đánh bại ước tính của các nhà lắp ráp và nhà cung cấp linh kiện. Sẽ mất thời gian để các nhà sản xuất pin chủ chốt mở rộng năng lực sản xuất để đáp ứng nhu cầu thực tế”.
Tháng 12 năm ngoái, Xpeng Motors, một trong những công ty khởi nghiệp xe điện hàng đầu của Trung Quốc, đã phải đối mặt với những lời phàn nàn của người tiêu dùng sau khi việc giao hàng một số mẫu xe của họ bị trì hoãn. Tuần trước, hãng này một lần nữa xin lỗi khách hàng về sự chậm trễ trong việc giao hàng các mẫu sedan P5 do nguồn cung không đủ pin.
Tesla, hãng dẫn đầu trong phân khúc xe điện cao cấp của Trung Quốc, cho biết người mua sẽ phải đợi khoảng 4 tháng trước khi xe Model 3 và Model Y của họ được giao. Một giám đốc kinh doanh cấp cao của Tesla tại Thượng Hải cho hay hạn chế về nguồn cung liên quan đến chip và pin đã khiến nhà sản xuất ô tô Mỹ không thể bán và giao thêm đơn vị trên thị trường xe điện lớn nhất thế giới.
Các nhà sản xuất pin đã thận trọng với việc xây dựng các cơ sở vì thị trường xe điện mờ nhạt có thể dẫn đến công suất sản xuất dư thừa.
Tian Maowei, một nhà quản lý của Yiyou Auto Service ở Thượng Hải, nhận định:“Sự tắc nghẽn do thiếu pin gây ra tương tự như những rắc rối về chip mà các nhà sản xuất ô tô điện phải đối mặt vào năm ngoái. Những khách hàng muốn sở hữu một chiếc EV phải kiên nhẫn sau khi đặt hàng xe của họ”.
Vào năm 2020, một tính toán sai lầm giữa các nhà sản xuất chip toàn cầu về tốc độ phục hồi nhu cầu đối với các mặt hàng đắt tiền như ô tô trong đại dịch Covid-19 đã dẫn đến tình trạng thiếu chip ô tô trầm trọng, đặc biệt là ở Trung Quốc, nơi nhu cầu về xe điện thông minh ngày càng tăng.
Tại Trung Quốc, doanh số đạt 2,99 triệu xe sử dụng năng lượng mới (NEV) - bao gồm xe chạy điện thuần túy, plug-in hybrid và xe chạy bằng pin nhiên liệu - vào năm 2021, tăng 169% so với cùng kỳ năm ngoái.
Theo Cui Dongshu, Tổng thư ký Hiệp hội Xe du lịch Trung Quốc, do số lượng tài xế cân nhắc việc thay thế xe ô tô thông thường của họ bằng xe điện tăng vọt, sản lượng giao những loại xe này dự kiến sẽ đạt mức cao nhất 5,5 triệu chiếc trong năm nay, tăng 84% so với năm 2021.
Zhang cho biết sản lượng pin trong năm nay có thể chỉ đủ cho 4,4 triệu NEV mới. Ông nói thêm: “Các nhà sản xuất pin đang tăng cường sản xuất để nắm bắt cơ hội trên thị trường. Vấn đề thiếu pin có thể sẽ được giảm bớt trong nửa cuối năm nay”.
William Li, người đồng sáng lập và Giám đốc điều hành của công ty EV có trụ sở tại Thượng Hải, cho hay vào cuối năm ngoái rằng sản lượng giao hàng của nhà sản xuất ô tô vào năm 2022 phần lớn sẽ phụ thuộc vào số lượng pin mà hãng có thể đảm bảo.
Trong khi NIO, cùng với Xpeng và Li Auto có trụ sở tại Quảng Châu, là ba công ty khởi nghiệp xe điện thông minh của Trung Quốc đại lục đang bám sát Tesla tại thị trường nội địa.
Hôm thứ sáu tuần trước, Li Auto có trụ sở tại Bắc Kinh báo cáo rằng doanh thu của họ trong quý 4 năm 2021 đạt 10,6 tỷ nhân dân tệ (1,7 tỷ USD), đánh bại kỳ vọng của thị trường là 10,3 tỷ nhân dân tệ, theo cổng công nghệ CNEVpost của Trung Quốc. Hãng này đã giao 35.221 xe trong ba tháng kết thúc vào tháng 12 năm 2021, tăng 143,5% so với cùng kỳ năm ngoái và 40% so với quý trước.
Li auto dự báo lượng xe giao hàng trong quý đầu tiên của năm nay sẽ đạt 30.000 đến 32.000 xe, giống như dự báo trước đó cho quý IV.
Peter Chen, một kỹ sư của công ty phụ tùng xe hơi ZF TRW ở Thượng Hải cho rằng: “Các nhà lắp ráp xe điện như Li Auto vẫn thận trọng trong việc dự đoán sản lượng và giao hàng của họ trong bối cảnh nguồn cung cấp các thành phần chính yếu hiện nay. Họ cũng cần phải kiên nhẫn và chờ đợi khả năng mở rộng trong chuỗi cung ứng”.
Các nhà phân tích cho biết có một điểm vướng mắc. Giá kim loại tăng có thể làm chậm sự mở rộng của các nhà sản xuất pin khi giá của lithium cacbonat, coban và niken - những kim loại chủ chốt được sử dụng trong pin EV - tăng khoảng 20% vào năm 2021, ăn vào biên lợi nhuận của họ.
“Các nhà sản xuất pin lớn có khả năng quản lý chi phí và duy trì tỷ suất lợi nhuận, trong khi các nhà sản xuất nhỏ hơn sẽ miễn cưỡng xây dựng nhiều cơ sở nhanh hơn”, Chen nhận định.