Điểm sáng Hybrid
Xe hybrid có tổng cộng 4 loại khác nhau, bao gồm: Full hybrid, Mild hybrid, Plug-in hybrid và Range extender hybrid. Điểm mạnh của xe hybrid là không cần hệ thống trạm sạc như xe điện và không làm thay đổi thói quen lái xe của người tiêu dùng.
Ngược dòng thời gian, xe hybrid thực tế đã được các hãng xe nhập về Việt Nam từ khoảng năm 2009 nhưng không quá phổ biến vì các hãng chủ yếu dừng ở mức thăm dò thị trường. Thời điểm đó, những dòng xe được đưa về Việt Nam chủ yếu là xe sang đắt tiền của Mercedes-Benz, Audi, Volvo, Land Rover v.v…
Cho đến những năm gần đây, trong xu hướng xanh hoá ngành ô tô toàn cầu, những mẫu xe hybrid được mang về bán tại Việt Nam cho thấy nhu cầu của thị trường về loại xe này. Tuy nhiên, trở ngại về giá là một trong những rào cản chính khiến thị phần xe hybrid chưa thể bùng nổ.
Toyota từng gây tranh cãi với quan điểm đi ngược số đông khi coi hybrid là lựa chọn tốt hơn xe. Hiện thực hoá việc này Toyota đã khởi đầu với cái tên Prius. Cho đến nay, hiện phần lớn các mẫu xe của Toyota đều có phiên bản hybrid. 6 mẫu hybrid của Toyota gồm Innova Cross, Corolla Cross, Yaris Cross, Camry, Altis, Alphard có doanh số tổng 1.682 xe, chiếm khoảng gần 50% thị phần mảng xe hybrid nói chung tại Việt Nam.
Theo số liệu từ Hiệp hội các nhà sản xuất ôtô Việt Nam (VAMA), đã có 4.143 chiếc xe Hybrid đã được các hãng xe thành viên bán ra tại thị trường Việt Nam trong 7 tháng đầu năm 2024, trong đó Toyota chiếm tới 50% thị phần, tương đương 2.085 xe.
So với những năm trước đây, sự tăng trưởng trong doanh số và sự tham gia của nhiều hãng là điểm sáng chứng minh cho dòng xe Hybrid đang dần khẳng định được vị thế.
Tiếp bước Toyota, Suzuki cũng đã tung Ertiga hybrid nhưng đã khai tử. Hãng xe này thay thế Ertiga bằng mẫu XL7 hybrid vừa ra mắt hồi giữa tháng 8 vừa qua. Cả hai mẫu xe của Suzuki đều là loại hybrid nhẹ (mild-hybrid) với môtơ không có khả năng vận hành độc lập như các loại thuần hybrid song song của nhiều hãng khác. Tại triển lãm ô tô Việt Nam (VMS) vào tháng 10 tới, hãng Nhật dự kiến trưng bày mẫu Swift hybrid.
Honda cũng tham gia thị phần hybrid với mẫu CR-V hybrid hồi cuối 2023. Tháng 10 tới, cũng tại VMS, hãng sẽ giới thiệu chiếc Civic hybrid nhập khẩu Thái Lan.
Nissan giới thiệu mẫu Kicks với kiểu hybrid nối tiếp. Tuy nhiên, do giá bán khá cao nên nhà phân phối đã phải thay đổi kế hoạch kinh doanh với Kicks.
Kia thì hiện có mẫu Sorento hybrid với hai tùy chọn cấu hình là sạc ngoài (PHEV) và tự sạc (HEV).
Hyundai có Santa Fe hybrid tự sạc. Thương hiệu này cũng từng bước phát triển xe điện với chiếc Ioniq 5.
Haval vào Việt Nam năm 2023 với một bản Hybrid H6, dự kiến có thể giới thiệu mẫu CUV cỡ B, Jolion nhập Thái Lan. Ngoài bản máy xăng, Haval Jolion còn có lựa chọn động cơ hybrid, cũng là xe thứ hai của hãng trang bị động cơ lai.
Ở phân khúc xe sang, nhiều hãng như Lexus, Volvo, Mercedes, Audi, BMW cũng có các mẫu hybrid nhưng không công bố số liệu bán hàng cụ thể.
Hybrid đủ sức đối đầu xe điện?
Xe hybrid hiện chưa nhận được nhiều ưu đãi như xe điện tại Việt Nam.
Tại thị trường Việt Nam, xe điện hiện được ưu đãi 0% lệ phí trước bạ, áp dụng trong 3 năm, tính từ 1/3/2022. Hai năm tiếp theo, mức thu lệ phí trước bạ bằng 50% so với ô tô con cùng số chỗ.
Xe điện hiện cũng được ưu đãi thuế tiêu thụ đặc biệt 3% (giảm từ 15%), áp dụng từ 1/3/2022 đến 28/2/2027. Trong khi đó, xe hybrid không có những ưu đãi này mà phải chịu những mức thuế như xe động cơ đốt trong. Mặc dù được xếp “cùng mâm” là một loại xe xanh, nhưng rõ ràng các loại xe hybrid đang bị “thiệt thòi” hơn xe điện.
Theo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) đã được Quốc hội khóa 15 thông qua và chính thức có hiệu lực thi hành quy định cụ thể: Xe hybrid (bao gồm HEV, PHEV - xe lai giữa xăng và điện, có thể sạc được điện từ bên ngoài cho pin) không thuộc đối tượng được hưởng ưu đãi thuế. Một chiếc xe hybrid dưới 9 chỗ ngồi vẫn áp dụng mức thuế của xe động cơ đốt trong có cùng dung tích xi lanh.
Trước thực trạng này, năm 2022, VAMA kiến nghị Chính phủ xem xét giảm thuế tiêu thụ đặc biệt và lệ phí trước bạ đối với dòng xe hybrid như HEV, PHEV (xe lai giữa xăng và điện, có thể sạc được điện từ bên ngoài cho pin) để có sự chuyển đổi hài hoà sang xe thuần điện.
Để khuyến khích sự phát triển của loại xe này, Hiệp hội các nhà sản xuất ôtô Việt Nam (VAMA) hồi đầu tháng 8 tiếp tục có kiến nghị áp mức thuế tiêu thụ đặc biệt cho xe hybrid không cắm sạc bằng 70% xe chạy xăng, dầu cùng loại (hiện là 35-150% tùy dung tích). Với xe cắm sạc plug-in hybrid, mức áp dụng được đề xuất giảm từ 70% xuống 50%.
Thực tế, dù không nhận được các ưu đãi như xe điện nhưng doanh số đã bất ngờ của dòng xe hybrid đang cho thấy sự lớn mạnh của xe hybrid tại thị trường Việt thời gian qua, nhu cầu của người tiêu dùng cũng đã thay đổi theo xu thế khi không chỉ lựa chọn xe điện.
Trong khoảng thời gian từ 2022-2023, hầu hết các hãng xe phổ thông đã liên tục đưa nước những sản phẩm hybrid mới, đặc biệt là các dòng xe gầm cao. Hiện tại, những cái tên như Suzuki Ertiga Hybrid, Nissan Kicks, Hyundai Santa Fe Hybrid, KIA Sorento với 2 biến thể là HEV và PHEV, Honda CR-V e:HEV RS v.v… là tín hiệu cho thấy xe hybrid sẵn sàng cạnh tranh sòng phẳng với xe điện thời gian tới. Giới chuyên gia dự báo số lượng các mẫu xe hybrid được đưa về Việt Nam sẽ tiếp tục tăng lên trong năm 2024.
Dự kiến, từ nay đến cuối năm 2024, sẽ có ít nhất có 6 mẫu xe hybrid đến từ nhiều thương hiệu và phân khúc khác nhau.
Theo thông báo từ Honda Việt Nam (HVN), Civic thế hệ mới sẽ ra mắt trong tháng 10. Đât là lần đầu tiên mẫu xe này sẽ có phiên bản hybrid ra mắt bên cạnh các phiên bản động cơ xăng truyền thống.
Hyundai Tucson 2024, phiên bản nâng cấp giữa vòng đời cũng có bản hybrid c sẽ ra mắt cùng phiên bản máy xăng.
Mẫu xe sedan hạng D Toyota Camry 2025 cũng sẽ có thêm một phiên bản hybrid, có thể là HEV Premium.
Ở phân khúc MPV, Kia Carnival 2024 hybrid sẽ được ra mắt vào tháng 10. Hiện tại, mẫu MPV này bán ở Việt Nam gồm 7 phiên bản, có giá từ 1,189 tỷ đồng.
Với dàn tân binh hùng hậu trong dịp cuối năm, hybrid sẽ có thêm sức mạnh để “so găng” với xe điện. Xét ở thời điểm hiện tại, xe hybrid dù đã phát triển mạnh mẽ hơn nhưng vẫn còn yếu thế hơn rất nhiều so với xe điện đang bùng nổ tại thị trường Việt.
Về lâu dài, rõ ràng các mẫu xe hybrid cần có thêm sự hỗ trợ chính sách bởi khi các dòng xe trên được giảm thuế, giá hợp lý sẽ thu hút người tiêu dùng quan tâm, nhiều doanh nghiệp sẽ mạnh dạn đầu tư lớn, tạo ra một thị trường cạnh tranh và người tiêu dùng là những người sẽ được hưởng lợi lớn nhất.