Xe điện bên ngoài nhà máy Volkswagen ở Zwickau, Đức. Người Đức có xu hướng mua những chiếc xe nhỏ hơn do các nhà sản xuất ô tô trong nước sản xuất. Ảnh: NYT.
Đây là một câu hỏi khiến Tổng thống Trump đau đầu cách đây tám năm và lại nổi lên như một lý do khiến ông đe dọa áp thuế đối với Liên minh châu Âu: Tại sao người châu Âu không mua ô tô từ Mỹ?
"Họ khiến việc bán ô tô ở Liên minh châu Âu trở nên bất khả thi", ông Trump nói với các phóng viên vào thứ Hai tuần này, khơi lại sức bực bội từ nhiệm kỳ đầu tiên của ông tại nhiệm. "Bạn thấy bao nhiêu chiếc Chevrolet hoặc Ford ở giữa Munich?" ông đặt câu hỏi.
Thực tế là không nhiều. Xe Đức có thể là cảnh tượng thường thấy trên đường phố Mỹ, nhưng các thương hiệu hàng đầu của Mỹ lại ít phổ biến hơn ở Đức. Lý do bao gồm từ sở thích của khách hàng và các quy định của Đức cho đến kích thước lớn của những chiếc xe mà người Mỹ thích lái.
"Tất nhiên, có một số xe Mỹ trên đường ở Đức", Katharina Luca, phát ngôn viên của ADAC, hiệp hội ô tô của Đức cho biết. "Ngay cả ở Munich, đôi khi bạn cũng thấy một chiếc Ram trong thành phố".
Nhưng lái xe không phải là không có thách thức. Hầu hết các thành phố châu Âu đều có những đại lộ rộng, nhưng ở trung tâm của chúng là một mớ hỗn độn những con phố hẹp, quanh co, nơi người đi xe đạp và người đi bộ cạnh tranh với ô tô để giành không gian.
Bà Luca nói rằng ở Munich một số con phố đủ rộng cho ô tô Mỹ. Nhưng bà nói thêm, "cũng có những con phố nhỏ hơn, nơi mà tất nhiên là xe bình thường khó có thể vượt nhau".
Các quốc gia châu Âu cũng có các tiêu chuẩn an toàn và quy định khác nhau, bao gồm các chỉ thị như yêu cầu đèn báo rẽ màu hổ phách thay vì màu đỏ. Matthias Schmidt, một nhà phân tích ô tô tại Berlin cho biết việc đáp ứng các yêu cầu đó sẽ làm tăng thêm chi phí và khiến các công ty Mỹ khó thâm nhập thị trường hơn.
"Ngay cả khi họ làm vậy, họ cũng sẽ sớm bị thuyết phục rời đi khi họ đọc được các mục tiêu phát thải CO2 của đội xe châu Âu được in nhỏ", ông nói thêm. "Các nhà sản xuất Mỹ sẽ gặp vấn đề thực sự khi đáp ứng các tiêu chuẩn quy định này với danh mục sản phẩm hiện tại của họ".
Sau đó là vấn đề về chỗ đậu xe. Ví dụ, xe bán tải Ram 1500 dài hơn khoảng ba feet và rộng hơn hai inch so với chỗ đậu xe tiêu chuẩn của Đức, khiến việc đỗ xe vào đó trở nên chật chội. (Ram thuộc sở hữu của Stellantis, công ty cũng sở hữu Chrysler, Dodge và Jeep, cùng với một số thương hiệu vừa và nhỏ ở Châu Âu).
Bất chấp những thách thức như vậy, các nhà sản xuất xe bán tải của Mỹ đã tìm thấy đối tượng khách hàng ở Đức, nơi ngày càng ưa chuộng những chiếc xe lớn hơn, nặng hơn, chẳng hạn như xe SUV. Nhưng người Đức vẫn có xu hướng trung thành với những mẫu xe nhỏ hơn do các nhà sản xuất ô tô trong nước sản xuất.
Xe bán tải Dodge RAM tại Triển lãm ô tô Erfurt lần thứ 15 ở Đức. Ảnh: NYT.
“Sở thích của người Mỹ khác với người Đức”, Fabian Brandt, đối tác tại công ty tư vấn Oliver Wyman, người tư vấn cho các công ty ô tô và nhà cung cấp của họ, nói. Động cơ nhỏ hơn, hiệu quả hơn cũng là lý do khiến người lái xe Đức thích xe này.
Ngoài ra, người Mỹ có xu hướng lái xe quãng đường dài hơn với tốc độ giới hạn thấp hơn so với hầu hết người Đức. Họ cũng ưu tiên thiết kế nội thất hơn, “chẳng hạn như giá để cốc, kích thước và số lượng của chúng”.
Giá xăng là một yếu tố khác. Người Đức phải trả trung bình khoảng 1,41 USD cho một lít xăng, tương đương 5,50 USD/gallon, so với giá xăng trung bình tại Mỹ là 3,10 USD/gallon vào thứ Ba tuần này.
Các hãng sản xuất ô tô Mỹ như General Motors và Ford Motor đã phải vật lộn ở châu Âu trong nhiều thập kỷ. Vào năm 2017, GM đã bán các thương hiệu châu Âu của mình, bao gồm cả Opel tại Đức và ngừng bán hầu hết các mẫu xe Chevrolet tại châu Âu. Nhưng những người đam mê và nhà sưu tập vẫn có thể mua một chiếc Corvette ở Đức cũng như các nước châu Âu khác, và GM đã cố gắng bán một số xe điện của mình ở châu Âu, như Cadillac Lyriq.
Ford thì đang đầu tư 2 tỷ USD để chuyển đổi nhà máy của mình tại Cologne, Đức, trở thành "trung tâm xe điện", mặc dù điều đó đi kèm với việc cắt giảm việc làm. Và nhà sản xuất ô tô này sẽ đóng cửa nhà máy khác tại Đức vào cuối năm nay.
Tổng thống Trump đã trích dẫn việc nhập khẩu ô tô là lý do gây ra mất cân bằng thương mại giữa Mỹ và Châu Âu, nhưng nhiều ô tô Đức trên đường phố Hoa Kỳ được sản xuất tại các nhà máy ở Alabama, Nam Carolina và Tennessee.
Tất cả các xe SUV dòng X của BMW, vốn phổ biến ở Munich cũng như ở Memphis, đều được sản xuất tại Spartanburg, S.C. Theo Bộ Thương mại Mỹ, BMW đã xuất khẩu khoảng 10,1 tỷ USD trong số những chiếc xe này vào năm 2023, khiến công ty trở thành một trong những nhà xuất khẩu ô tô lớn nhất của Mỹ.
Những nhà sản xuất ô tô có trụ sở tại Munich không thể tuyên bố bán được chiếc SUV điện phổ biến nhất tại Đức. Danh hiệu đó thuộc về một chiếc xe của Mỹ, Model Y của Tesla, được sản xuất ngay bên ngoài Berlin.