Nhà Trắng mạnh tay với ô tô Trung Quốc
Tổng thống Biden nhấn mạnh: "Chúng tôi sẽ đảm bảo rằng tương lai của ngành công nghiệp ô tô sẽ được tạo ra ở Mỹ với những người lao động Mỹ”.
Nhà Trắng đã công bố cuộc điều tra với lý do lo ngại rủi ro an ninh quốc gia về những chiếc ô tô "được kết nối" tạo ra "những con đường mới cho hoạt động gián điệp”.
Ông Biden đang vận động tái tranh cử và các nhà sản xuất ô tô của Mỹ đã lên tiếng lo ngại về việc phải cạnh tranh trên sân nhà với xe điện (EV) giá rẻ của Trung Quốc. Một nhóm vận động hành lang của ngành ô tô gần đây cho biết điều này có thể gây ra "sự kiện tuyệt chủng".
Ngành công nghiệp xe điện của Trung Quốc đã vượt lên trên tất cả các ngành khác trong những năm gần đây và đặt mục tiêu xuất khẩu xe ra toàn cầu, thường với mức giá thấp hơn nhiều so với các sản phẩm xe điện của Mỹ.
Các chuyên gia chính trị và chính sách cũng thừa nhận mối đe dọa từ hoạt động gián điệp của Trung Quốc nhưng cũng coi việc cảnh báo của ông Biden là một cơ hội khác để chứng tỏ ông có quan điểm cứng rắn với Trung Quốc.
Scott Kennedy, chuyên gia về Trung Quốc tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế của Washington, cho biết: “Thông báo này dường như thiên về việc bác bỏ những cáo buộc yếu đuối trước Trung Quốc cũng như tìm ra giải pháp cho thách thức”.
Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington trong khi đó đã bày tỏ quan điểm không đồng tình với quyết định của Tổng thống Biden.
Kennedy cho rằng cuộc điều tra là hợp lý, nhưng ông lo ngại nó cũng có thể thúc đẩy chủ nghĩa bảo hộ dựa trên “những lo ngại về an ninh quốc gia đã được nêu quá mức”. Ông cảnh báo điều này có thể làm đảo lộn chuỗi cung ứng toàn cầu và gây tổn hại cho hoạt động sản xuất của Mỹ.
Nhiều quan chức trong ngành kêu gọi các rào cản thương mại cao hơn đối với các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc và Mỹ cũng như châu Âu đang xem xét chúng. Giám đốc điều hành Elon Musk thậm chí từng tuyên bố vào tháng 1 rằng nếu không có các “biện pháp cứng rắn”, Trung Quốc sẽ "hủy diệt" các đối thủ ô tô toàn cầu.
Thực tế, hiện chính quyền của Tổng thống Biden không đưa ra bằng chứng nào về hoạt động gián điệp liên quan đến rất ít ô tô do Trung Quốc sản xuất trên đường phố Mỹ ngày nay. Tuy nhiên, Trung Quốc có lịch sử sử dụng công nghệ để giám sát của Mỹ. Washington năm ngoái đã phát động một chiến dịch chống lại hoạt động hack của Trung Quốc nhằm xâm phạm hàng nghìn thiết bị kết nối internet, Reuters đưa tin vào tháng 1.
Chính sách hạn chế thương mại đối với Trung Quốc là một lĩnh vực hiếm hoi đạt được thỏa thuận giữa các đảng phái ở một nước Mỹ bị chia rẽ sâu sắc. Về cơ bản, ông Biden đã tiếp tục cuộc chiến thương mại chống lại Trung Quốc do người tiền nhiệm của ông - và hiện là đối thủ trong chiến dịch tranh cử năm 2024 - Donald Trump bắt đầu.
Nhà thăm dò ý kiến của Michigan, Bernie Porn, cho biết những lời hùng biện của ông Biden nhằm mục đích xây dựng sự ủng hộ ở Michigan, trung tâm của ngành công nghiệp ô tô Mỹ và là một trong số ít các bang cạnh tranh sẽ quyết định cuộc bầu cử năm 2024.
“Ông ấy thực sự cần phải tiếp tục tấn công và bác bỏ lập luận của ông Trump rằng công việc của họ đang chuyển sang những nơi như Trung Quốc”, ông nói.
Tổng thống Biden, người được sự tán thành của Nghiệp đoàn công nhân ngành ô tô Mỹ (UAW), đã nhiều lần nhấn mạnh tầm quan trọng của ba nhà sản xuất ô tô Detroit và công nhân nhà máy của họ.
Thượng nghị sĩ Gary Peters, đảng viên Đảng Dân chủ Michigan, cho rằng xe điện của Trung Quốc gây ra cả mối đe dọa về kinh tế và an ninh: “Điểm mấu chốt là ở Mỹ không có chỗ cho xe do các công ty được Trung Quốc hậu thuẫn sản xuất”.
Áp lực với đương kim Tổng thống Mỹ
Sự gia tăng xuất khẩu của các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc đang làm tăng thêm lo ngại trong ngành và áp lực chính trị đối với ông Biden. BYD, nhà sản xuất xe điện lớn nhất thế giới, đã xác nhận kế hoạch trong tuần này là mở một nhà máy ở Mexico ngay trước cửa Mỹ và ra mắt chiếc xe rẻ nhất của mình, chiếc hatchback Dolphin Mini, ở Châu Mỹ Latinh. BYD trong khi đó đã phủ nhận kế hoạch sử dụng Mexico làm bàn đạp cho thị trường Mỹ rộng lớn hơn nhiều.
Ông Biden phải đối mặt với nhiều động cơ chính trị mâu thuẫn trong việc xây dựng chính sách xe điện của mình. Ông đã cố gắng cân bằng mục tiêu môi trường là buộc áp dụng xe điện nhanh chóng với các chính sách thương mại nhằm mục đích cấm ô tô và linh kiện từ Trung Quốc một cách hiệu quả, quốc gia đã phát triển chuỗi cung ứng tiên tiến nhất và giá cả phải chăng nhất thế giới cho pin và các linh kiện xe điện khác.
Khi cải cách khoản trợ cấp 7.500 USD cho người mua xe điện bắt đầu từ năm nay, chính quyền Mỹ đã từ chối khuyến khích ô tô sử dụng pin hoặc khoáng chất pin quan trọng từ "các thực thể nước ngoài được quan tâm" bao gồm cả Trung Quốc. Điều này ban đầu đã loại hàng chục phương tiện khỏi danh sách đủ điều kiện, bao gồm một số từ 3 ô lớn của Detroit, đồng thời khiến các nhà sản xuất ô tô bao gồm Tesla phải vật lộn để xây dựng chuỗi cung ứng linh kiện EV không có Trung Quốc.
Vì những quy định như vậy đặt ra thách thức cho các nhà sản xuất ô tô Mỹ trong việc chế tạo ô tô điện giá cả phải chăng, chính quyền đang đàm phán riêng với các nhà sản xuất ô tô Detroit về các quy tắc phát thải nhằm buộc họ đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang xe điện.
Các quy định được đề xuất sẽ hạn chế đáng kể lượng khí thải từ ống xả với mục tiêu nâng cao thị phần xe điện của Mỹ từ dưới 8% hiện nay lên 67% vào năm 2032.
Khi áp lực ngày càng gia tăng từ các nhà sản xuất ô tô và các công đoàn của Mỹ về các rào cản thương mại chống Trung Quốc, chính quyền đang đưa ra cảnh báo về các mối đe dọa gián điệp, hoặc thậm chí là những kịch bản đen tối hơn, liên quan đến ô tô công nghệ cao của Trung Quốc.
Bộ trưởng Thương mại Gina Raimondo gần đây gợi ý rằng chính phủ Trung Quốc có thể cố gắng “tàn phá” bằng cách cắt đứt hàng trăm nghìn phương tiện kết nối của Trung Quốc trên đường Mỹ. Bà nói, ô tô công nghệ cao của Trung Quốc “có thể bị ai đó ở Bắc Kinh vô hiệu hóa ngay lập tức và đồng thời. Thật đáng sợ khi nghĩ đến điều đó”. Bà cũng nêu lên mối đe dọa về việc xâm phạm quyền riêng tư hàng ngày của "những kẻ xấu" từ "nước ngoài".
Bà Gina Raimondo cho biết, các phương tiện được kết nối thu thập một lượng lớn dữ liệu nhạy cảm, có thể bao gồm cả nơi phụ huynh đưa con đến trường, các tuyến đường chung đến văn phòng và các cuộc gọi cho tài xế từ bác sĩ về vấn đề y tế hoặc ngân hàng về một khoản vay quá hạn.
Raimondo nhấn mạnh: “Đó là một lượng thông tin đáng kinh ngạc mà bạn nghĩ là riêng tư, nhưng nó có thể được truyền ra nước ngoài”, đồng thời cho biết thêm rằng tin nhắn văn bản, dữ liệu vị trí, email đều dễ bị tấn công.
Anna Puglisi, cựu quan chức phản gián Mỹ, cho biết mối lo ngại về an ninh quốc gia của Bộ Thương mại Mỹ là có căn cứ khi ô tô tích hợp nhiều cảm biến hơn cũng như theo dõi vị trí và thông tin liên hệ cá nhân, đặc biệt khi các công ty liên quan đến từ một “quốc gia có động cơ chiến lược” như Trung Quốc.