Sản phẩm được ưa chuộng
MPV (Multi Purpose Vehicle - Xe đa dụng) 7 chỗ là dòng xe ô tô thiết kế với mục đích chở được nhiều người và hành lý, thường có 3 hàng ghế và chở được tối đa 7 người.
MPV hiện là loại xe rất phổ biến tại Việt Nam và các quốc gia Đông Nam Á bởi mục đích sử dụng đa dạng. MPV cũng là lựa chọn phù hợp với nhiều nhóm đối tượng khác nhau trong xã hội. Ưu điểm hơn hết chính là mức giá hợp lý mà các mẫu MPV mang lại đã thu hút được người dùng.
Hơn 2 thập kỷ qua, phân khúc MPV thị trường Việt chủ yếu là sân chơi của các thương hiệu xe Nhật Bản và Hàn Quốc. Trong những năm gần đây, cuộc cạnh tranh ngày càng khốc liệt hơn khi các thương hiệu liên tục đưa ra các sản phẩm mới để mở rộng thị phần tại phân khúc đang rất hot này.
Ngược dòng lịch sử, thị trường Việt vào năm 1999 đón nhận những “chiến binh” đầu tiên đã tung hoành thị trường Việt đó là Toyota Zace và Mitsubishi Jolie. Độ hot của Toyota Zace được minh chứng cho đến tận mấy chục năm sau khi vẫn được coi là một trong những mẫu ô tô "huyền thoại" tại Việt Nam.
Những năm trước 2018, thị trường Việt chứng kiến rất nhiều các mẫu xe MPV buổi sơ khai như Mitsubishi Grandis giới thiệu năm 2004, Zinger 7 chỗ năm 2008. Nhưng sau đó Grandis âm thầm ngưng bán từ 2012, một năm sau Zinger cũng tiếp tục bị ngừng bán.
Mazda cũng từng tung ra thị trường chiếc Premacy vào 2002. Thiết kế mềm mại, 7 chỗ nhưng nhiều nhược điểm nên Premacy cũng không được quá ưa chuộng.
Kia của Hàn cũng không kém cạnh với Carens bản nhập khẩu và sau đó được THACO lắp ráp, nhưng năm 2013 cũng bị khai tử toàn cầu. Kia Rondo kế bước Carens vào năm 2014 nhưng kết quả doanh số cũng không khả quan nên dần chìm vào quên lãng.
Sau đó cũng có nhiều cái tên xuất hiện nhưng đều sớm bị đánh bật trước sự hùng mạnh của Toyota Innova. Toyota Innova xuất hiện đầu tiên vào tháng 1 năm 2006 với mục đích thay thế cho dòng xe Zace không còn phù hợp với thị hiếu. Innova thuộc phân khúc xe đa dụng MPV với nét đặc trưng nổi bật là kiểu dáng thanh lịch, trang bị nội ngoại thất tiện nghi mang đến trải nghiệm tối đa cho người dùng, vị trí ghế ngồi rộng rãi đã đánh trúng vào tâm lý của người Việt.
Innova từng là một thế lực trong phân khúc MPV.
Trong năm 2006 và 2007, những chiếc Innova gồm 2 phiên bản số sàn là dòng Innova G và dòng Innova J dần xuất hiện và “phủ sóng”. Innova G dành cho khách hàng thông thường được trang bị ghế bọc da cao cấp và ốp gỗ cùng mâm đúc hiện đại, trong khi đó Innova J dành cho các hãng taxi sử dụng ghế bọc nỉ và hệ thống 1 dàn lạnh tiện dụng.
Tại Việt Nam, thống kê vào năm 2014 cho thấy sau 8 năm xuất hiện, Toyota Innova đã đạt lượng bán trên 72.000 xe, trung bình mỗi năm bán 9.000 chiếc. Tính đến tháng 4/2016, Toyota Việt Nam (TMV) xuất xưởng 350.000 xe các loại, trong đó Innova chiếm số lượng đáng kể trong tổng số 8 mẫu xe đang kinh doanh của công ty này. Innova tiếp tục chiếm đến 78% thị phần phân khúc, đạt 14.581 xe bán ra trong 2018.
Và sau nhiều năm thống trị phân khúc MPV, bước ngoặt xảy ra vào năm 2019, phân khúc MPV tại thị trường Việt chứng kiến cuộc “chuyển giao quyền lực” từ Innova sang Xpander khi phân khúc này có thêm nhiều lựa chọn mới hợp xu hướng hơn.
Năm 2018, thuế nhập khẩu từ các nước ASEAN về 0% tạo điều kiện cho các hãng đẩy mạnh nhập khẩu xe về bán. Avanza, Rush của Toyota đã lần lượt xuất hiện. Nhưng tất cả đều mờ nhạt trước Mitsubishi Xpander, mẫu xe này liên tục chiếm sóng trên bảng xếp hạng xe bán chạy của VAMA trong suốt nhiều tháng liên tục và chính thức truất ngôi của Innova huyền thoại dù đã được làm mới. Bên cạnh Xpander, những cái tên như Ertiga, Avanza, Rush bán được nhiều hơn cho khách hàng ưu tiên đầu tư kinh doanh dịch vụ lẫn phục vụ gia đình.
Lực lượng taxi trên đường phố Việt Nam cũng xuất hiện những cái tên mới sử dụng MPV kiểu mới thay cho hình ảnh tài xế sử dụng xe MPV Innova bên cạnh sedan cỡ B (Vios, Accent).
Từ 2018 đến 2022, doanh số nhóm xe thuộc phân khúc MPV tăng 184%, từ 18.650 xe lên 53.026 xe.
Một minh chứng khác cho thấy sự hấp dẫn của phân khúc MPV khiến các hãng xe nhảy vào đó là số lượng mẫu xe vào thị trường Việt rất đông đảo.
Xpander đã chính thức soán ngôi của Innova.
Năm 2018, thị trường chủ yếu có 4 mẫu cạnh tranh thị phần chính gồm Toyota Innova, Chevrolet Orlando, Kia Rondo và Suzuki Ertiga, riêng Avanza, Rush, Xpander mở bán khoảng cuối năm. Đến 2022, Rush và Orlando đã chính thức giã từ cuộc chơi khốc liệt. Nhưng những mẫu xe ở phân khúc MPV vẫn tăng lên 6 mẫu, gồm Mitsubishi Xpander (bao gồm cả Xpander Cross), Toyota Avanza, Suzuki Ertiga, XL7, riêng Kia Carens, Veloz, Innova, Hyundai Stargazer.
Đến nay, đã 25 năm, có khoảng 20 mẫu xe thuộc phân khúc MPV đã xuất hiện tại thị trường Việt và rồi ngừng bán, nhưng hiện phân khúc này vẫn tiếp tục phát triển lên một tầm cao mới khi Suzuki và Mitsubishi từ năm 2020 đã giới thiệu ra thị trường những cái tên thuộc phân khúc MPV nhưng lai SUV để mở rộng tệp khách hàng như XL7 và Xpander Cross.
MPV tiền tỉ, điện khí hoá
Nếu như MPV trước đây thường được định nghĩa xe to, giá rẻ, làm dịch vụ thì năm 2023 bên cạnh việc các mẫu MPV mới ra mắt tại Việt Nam thì còn là năm có nhiều điểm nhấn với phân khúc này. Thị trường đón nhận thêm 5 mẫu xe hoàn toàn mới lần đầu xuất hiện. Đáng chú ý là những cái tên như Honda BR-V thuộc nhóm MPV cỡ nhỏ. Những cái tên còn lại như Hyundai Custin, Toyota Innova Cross, Haima 7X ở nhóm cỡ trung và Volkswagen Viloran cỡ lớn với giá không còn “thơm, ngon, bổ, rẻ” khi phân khúc MPV giờ đã có các ứng cử viên giá tiền tỉ.
Trong khoảng giá từ vài trăm triệu đến hàng tỷ đồng, người Việt có hàng chục lựa chọn với MPV trừ những mẫu xe định vị ở phân khúc cao như Alphard của Toyota với nhiều trang bị tiện nghi cao cấp kèm giá bán từ hơn 4,3 tỷ đồng.
Mới đây, các hãng xe Trung Quốc đã tiếp tục thổi bùng cạnh tranh ở phân khúc MPV khi mang đến Việt Nam các mẫu mới như mẫu GAC M8 cạnh tranh với như Kia Carnival và Volkswagen Viloran. Mẫu xe này có thiết kế mang hơi thở của các dòng xe hạng sang như Toyota Alphard và có nhiều tính năng không kém các mẫu xe của Lexus. GAC M8 nằm trong khoảng giá từ 1,6 đến 2,1 tỉ đồng, cạnh tranh trực tiếp với những tên tuổi lớn trên thị trường hiện nay như Kia Carnival và Volkswagen Viloran.
Tại Triển lãm Ô tô Việt Nam (VMS) 2024, GAC tiếp tục giới thiệu mẫu M6 Pro. Đây là mẫu MPV 7 chỗ gây chú ý với mức giá khởi điểm từ 699 triệu đồng.
Haima 7X-E là mẫu MPV điện khí hoá đầu tiên về Việt Nam.
Trong xu thế điện khí hoá, các thương hiệu cũng bắt đầu tận dụng xu thế này để cạnh tranh với các đối thủ xe xăng truyền thống như Haima 7X-E quay lại thị trường Việt với chiếc mẫu MPV thuần điện đầu tiên gia nhập thị trường. Haima 7X-E có mức giá 1,11 tỷ đồng cho bản Tiêu chuẩn và 1,23 tỷ đồng cho phiên bản Cao cấp (đều đã đi kèm pin).
Nổi bật nhất có lẽ là BYD M6 thuần điện vừa được giới thiệu tại Triển lãm Ô tô Việt Nam (VMS) 2024. Mẫu MPV thuần điện của BYD được trang bị bộ pin Blade có dung lượng 55,4kWh, cung cấp phạm vi di chuyển lên đến 420km chỉ với một lần sạc đầy.
Theo nhà sản xuất, BYD M6 chỉ tiêu tốn khoảng 45.000 đồng cho mỗi 100km di chuyển. Đây là con số vô cùng ấn tượng mà nhiều mẫu xe xăng cũng phải “chào thua”.
Với sự xuất hiện của ngày càng nhiều các mẫu MPV đủ chủng loại từ xe xăng, xăng lai điện đến xe thuần điện tại thị trường Việt, giới phân tích nhận định phân khúc này rất nhiều tiềm năng và còn tiếp tục bùng nổ thời gian tới.
Nếu như trước đây MPV thường được quan tâm vì có mức giá thành rẻ mà rất đa dụng theo đúng nghĩa đen thì nay đã được các nhà sản xuất nâng cấp lên một tầm cao mới đến phục vụ nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng. Đặc biệt khi phần lớn MPV cỡ nhỏ và cỡ trung hướng tới nhóm khách hàng kinh doanh dịch vụ thì các loại MPV “xanh hoá” cũng sẽ góp phần không nhỏ trong việc điện hoá ngành giao thông của Việt Nam hướng tới Net-Zero vào năm 2050.