Xe động cơ hybrid nở rộ
Thực tế, xe hybrid tham gia thị trường Việt Nam đã khá lâu, khoảng 5 năm trước, tuy nhiên không được nhiều người quan tâm vì gặp nhiều vấn đề trong quá trình bảo dưỡng, sửa chữa hay thay thế phụ tùng tại Việt Nam.
Phân khúc xe Hybrid tại Việt Nam vốn chỉ được xem là bước thử nghiệm nghiên cứu thị trường của những hãng lớn như Lexus, Volvo, Mercedes-Benz... Trong đó, hầu hết các dòng xe Hybrid này đều được nhập khẩu nguyên chiếc từ các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á như Thái Lan, Indonesia…
Trong dải sản phẩm của Lexus tại Việt Nam, các dòng IS, ES, NX, RX, LS đều có biến thể hybrid với giá bán khá cao. IS, ES, NX kết hợp máy xăng 2,5 lít I4 cùng một môtơ điện, mức tiêu hao nhiên liệu khoảng 5,5-6,18 lít/100 km. Hai mẫu xe còn lại là Lexus RX và LS dùng máy xăng 3,5 lít V6 kết hợp cùng một môtơ điện. Mức tiêu hao nhiên liệu của xe lần lượt ở mức 5,34 và 6,7 lít/100 km.
Volvo thì có hai sản phẩm lắp động cơ hybrid, kết hợp máy xăng 2.0 và môtơ điện là XC60 và XC90. Volvo XC60 và XC90 có pin cung cấp năng lượng cho môtơ kèm khả năng sạc ngoài, tức dạng plug-in hybrid. Đồng nghĩa với việc chủ xe có thể chủ động sạc pin thay vì phụ thuộc vào động cơ (quá trình phanh tái tạo năng lượng). Volvo gần đây cũng đưa về mẫu V60 Cross Country nhưng động cơ hybrid loại nhẹ.
Còn ở phân loại xe phổ thông, Toyota là hãng đi đầu và đưa về các mẫu xe hybrid sớm nhất tại thị trường Việt Nam. Năm 2008, Prius hybrid từng được hãng Nhật giới thiệu với mục đích thăm dò thị trường. Đến giữa năm 2020, Toyota mới có sản phẩm đầu tiên xuất hiện ở phân khúc xe hybrid là mẫu Corolla Cross nhập khẩu Thái Lan. Bản hybrid 1.8HV của Corolla Cross giá khá cao là 936 triệu đồng. Bản này có mức tiêu hao nhiên liệu khoảng 4,2 lít/100 km.
Sau Corolla Cross, Toyota tiếp tục có thêm hai sản phẩm khác dùng động cơ hybrid là Corolla Altis và Camry ở phân khân khúc sedan. Trong đó, Toyota Altis dùng động cơ giống hệt Corolla Cross giá 860 triệu đồng, đắt nhất trong dải sản phẩm của Altis.
Camry 2.5HV giá 1,46 tỷ đồng, là mẫu xe thứ ba của Toyota dùng động cơ hybrid. Xe có mức tiêu hao nhiên liệu khoảng 4,4 lít/100 km.
Suốt một thời gian dài, các thương hiệu còn lại, vẫn chưa mặn mà hoặc chưa có điều kiện để kinh doanh ô tô hybrid tại Việt Nam.
Tuy nhiên, trong thời gian gần đây khi thị hiếu của người tiêu dùng có nhiều thay đổi và xu hướng từng bước điện hóa ô tô tại Việt Nam được xem là xu thế tất yếu, thậm chí một lộ trình thay thế ô tô sử dụng động cơ đốt trong bằng ô tô hybrid, ô tô điện đã được Chính phủ vạch ra… Ngày càng có nhiều nhà sản xuất, phân phối ô tô tại Việt Nam chú ý đến các phiên bản xe hybrid.
Hiện ngoài các mẫu xe hybrid phổ thông của Toyota, nhiều dòng xe hybrid đã bắt đầu thị trường Việt Nam. Trong số đó, có thể kể đến Suzuki Ertiga Hybrid – mẫu MPV phổ thông đóng vai trò tiên phong khi các đối thủ hiện nay chỉ trang bị động cơ đốt trong truyền thống.
Hay mới đây nhất ở phân khúc SUV hạng B, Nissan Kicks cũng đã được giới thiệu với mức tiêu thụ nhiên liệu khá ấn tượng. Nissan Kicks e-Power 2023 dùng động cơ lai xăng - điện (Hybrid) chính thức tung ra thị trường Việt Nam 2 phiên bản E và V. Hệ thống truyền động Hybrid điện tử e-Power được đánh giá hoạt động hiệu quả hơn hệ thống truyền động hoàn toàn bằng điện.
Nhờ khả năng tiết kiệm nhiên liệu ấn tượng mà không cần phụ thuộc vào cơ sở hạ tầng hay trạm sạc, nhu cầu của người dùng Việt đối với xe hybrid có thể thấy đang ngày một tăng.
Hybrid là bước chuyển phù hợp với thị trường Việt?
Xe điện là xu thế tất yếu toàn cầu, tuy nhiên, không phải ai cũng có đủ điều kiện để sử dụng ô tô điện. Rào cản lớn nhất hiện ngoài giá nằm ở vấn đề sạc pin xe điện và việc thay đổi thói quen sử dụng xe. Thực tế, ở các quốc gia khác trên thế giới, trước khi chuyển hẳn sang xe điện phải có một thời kỳ quá độ lên từ xe sử dụng động cơ đốt trong và xe hybrid chính là chìa khóa mở ra tương lai đó.
Trước sự phát triển của xe hybrid thời gian qua và xu thế, Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) mới đây cũng đã đề nghị Chính phủ xem xét giảm thuế tiêu thụ đặc biệt và lệ phí trước bạ với dòng xe hybird như HEV, PHEV để có sự chuyển đổi hài hoà sang xe thuần điện. Đồng thời nhằm khuyến khích người tiêu dùng sử dụng xe xanh, thân thiện với môi trường. Theo VAMA, sau khi các dòng xe trên được giảm thuế để kích cầu, thu hút người tiêu dùng, doanh nghiệp sẽ tiến tới đầu tư lớn, đồng bộ để phát triển hệ thống trạm sạc; tích hợp với giao thông tĩnh để có thể sạc trong lúc đỗ xe; hệ thống nguồn phát điện bảo đảm đủ nguồn điện sạch...
Trước đó vào hồi đầu năm 2022, Quốc hội đã quyết nghị giảm thuế tiêu thụ đặc biệt với xe điện chạy pin dưới 9 chỗ ngồi từ 15% xuống còn 3%. Mức thuế mới áp dụng từ tháng 3 năm nay, trong vòng 5 năm. Trong khi đó, các dòng xe hybrid không được hưởng chính sách ưu đãi này.
Hiện tại, do đặc thù hạ tầng cho xe điện vẫn đang trong quá trình phát triển nên nhiều hãng dù đã ra mắt xe điện nhưng vẫn còn phải “xem xét” và dừng ở mức “đánh giá thị trường”. Thực tế, đại diện truyền thông một số hãng cho biết, trong bài toán kinh doanh, các hãng sản xuất vẫn cân nhắc vì cảm thấy thị trường Việt chưa đủ lớn, nhu cầu chưa cao nên chưa phân phối chính thức mẫu xe điện mà lựa chọn xe có động cơ hybrid là giải pháp tối ưu để cạnh tranh trên thị trường ở thời điểm hiện tại. Các mẫu xe hybrid vẫn có thể chạy điện hoàn toàn nhưng luôn có phương án dự phòng là sử dụng xăng khi xe hết điện, sử dụng được cả chặng đường dài. Đặc biệt, xe hybrid cũng vừa túi tiền với đa số và sẽ giúp người dân dần quen với khái niệm xe thân thiện môi trường.
Các chuyên gia cũng cho rằng, Việt Nam vẫn cần có giai đoạn chuyển đổi từ xe động cơ đốt trong (ICE) sang HEV và PHEV rồi mới đến xe chạy điện hoàn toàn (BEV) để người tiêu dùng thích nghi, dần chuyển sang xe chạy điện hoàn toàn.