Mong chờ chính sách
Hiện tại, thị trường xe Việt đã ghi nhận những con số khá tích cực. Theo báo cáo của Hiệp hội Các nhà Sản xuất Ô tô Việt Nam (VAMA), tháng 3/2024, doanh số ô tô toàn thị trường đạt 27.289 xe, tăng 135% so với tháng 2/2024 và giảm 9% so với tháng 3/2023. Số lượng xe bán ra đã cao hơn so với doanh số trung bình của năm 2023. Trước đó, tháng 3/2023, doanh số ô tô chỉ tăng 30% so với tháng 2/2023, sau đó thị trường liên tục loanh quanh ở mức dưới 26.000 xe cho đến cuối năm.
Với những con số thống kê từ VAMA nếu thị trường nhận thêm được “liều thuốc tăng lực” từ chính sách giảm lệ phí trước bạ sẽ rất quan trọng để phục hồi trong nửa cuối năm 2024.
Trong lần áp dụng chính sách giảm lệ phí trước bạ mới nhất được áp dụng trong 6 tháng cuối năm 2023, kết quả không như mong đợi. Doanh số ô tô cả thị trường Việt chỉ loanh quanh ở ngưỡng trên dưới 25.000 xe/tháng và đột biến có tháng 12/2023 đạt mức “tạm ổn” 38.740 xe. Thực tế, mặc dù đã được ưu đãi 50% lệ phí trước bạ trong 6 tháng cuối 2023 nhưng có thể thấy doanh số xe bán ra vẫn sụt giảm mạnh. Vì vậy, các doanh nghiệp và địa phương đã tiếp tục đề xuất duy trì ưu đãi lệ phí trước bạ để hỗ trợ thị trường ô tô đang gặp nhiều khó khăn trong năm 2024.
Theo lý giải của một số doanh nghiệp lắp ráp ô tô trong nước, trong giai đoạn từ năm 2020 đến nay, nền kinh tế thế giới và Việt Nam liên tiếp gặp nhiều khó khăn, thách thức do ảnh hưởng của đại dịch Covid. Theo dự báo, trong năm 2024 và 2025, nền kinh tế trong nước và thế giới có thể vẫn tiếp tục đà suy thoái và khó có khả năng phục hồi.
Bước sang năm 2024, dự báo lượng hàng tồn kho dự báo sẽ tiếp tục tăng. Điều này sx làm phát sinh hàng loạt chi phí cho doanh nghiệp trong ngành như: Chi phí lưu kho, chi phí bảo quản xe thành phẩm, chi phí sửa chữa/bảo dưỡng xe lưu kho. Với rất nhiều chi phí như vậy sẽ khiến doanh nghiệp khó có thể duy trì hoạt động sản xuất, kinh doanh nếu không có các chính sách hỗ trợ từ phía Chính phủ.
Tuy nhiên, nếu tiếp tục triển khai chính sách giảm lệ phí trước bạ cũng có những luồng ý kiến trái chiều vì có thể ảnh hưởng tới quyền lợi của các đơn vị nhập khẩu ô tô.
Người tiêu dùng nên chờ hay mua xe thời điểm này?
Sau kỳ nghỉ lễ dài, các hãng ô tô tại Việt Nam hiện tại đang tiếp tục tung ra các chương trình ưu đãi lớn để thu hút khách hàng nhằm nâng cao doanh số trong khi sức mua diễn biến khó lường.
Đặc biệt từ khoảng thời gian cuối tháng 4 khi có thông tin về việc giảm lệ phí trước bạ nửa cuối năm 2024, sức mua của người tiêu dùng bị ảnh hưởng không nhỏ. Thực tế, dù chưa phải đề xuất chính thức, nhưng nhiều người có dự định mua xe, đặc biệt là xe lắp ráp trong nước, đang có tâm lý chờ đợi chính sách để có thể mua xe với ưu đãi lớn.
Tuy nhiên, theo đánh giá của giới chuyên gia, việc chờ đợi chính sách cũng chưa chắc đã phải là giải pháp tối ưu với người tiêu dùng ở thời điểm hiện tại nếu nhìn nhận vấn đề một cách sâu sắc hơn.
Đầu tiên, nếu chính sách được ban hành sớm, việc chờ đợi là hợp lý. Nhưng trong trường hợp thời gian chính sách được nghiên cứu và có hiệu lực triển khai bị kéo dài thì với tình hình các hãng đua nhau đưa ra các chương trình ưu đãi lớn hiện tại, rõ ràng người dân sẽ mất cơ hội mua xe với giá tốt. Bên cạnh đó, do tâm lý chờ đợi chính sách của người dân, giới kinh doanh xe cũng sẽ phải đối diện với vấn đề doanh thu giảm sút trầm trọng, doanh số bán ra sẽ bị ảnh hưởng.
Tiếp đến, ở thời điểm hiện tại, để kích cầu, các hãng xe và các đại lý liên tục tung nhiều ưu đãi lớn để kéo doanh thu và cạnh tranh với các đối thủ. Nhưng khi có hỗ trợ từ Chính phủ, các việc các ưu đãi sẽ có khả năng bị cắt giảm vì doanh nghiệp không thể triển khai cùng lúc “ưu đãi kép” vì còn cân đối doanh thu và lợi nhuận.
Thứ ba, ở thời điểm hiện tại, lãi suất cho vay mua ô tô của ngân hàng thả nổi đang ở mức không quá cao nên nếu người mua xe mua ở thời điểm này cũng sẽ ưu thế hơn khi tiết kiệm được một khoản.
Từ những yếu tố trên có thể thấy rằng việc người dân có tâm lý chờ chính sách giảm lệ phí trước bạ của Chính phủ mới mua xe chưa chắc đã phải là tối ưu vì còn nhiều yếu tố tác động. Do đó, các chuyên gia khuyến cáo người tiêu dùng nên đánh giá một cách tổng thể từ các yếu tố tài chính và chính sách cũng như từ phía ưu đãi của các hãng, đại lý, trước khi quyết định mua xe.